Czułkowce
| Tentaculata[1] | |||
| Hatschek, 1888 | |||
 Phoronis hippocrepis | |||
| Systematyka | |||
| Domena | eukarionty | ||
|---|---|---|---|
| Królestwo | zwierzęta | ||
| Nadtyp | czułkowce | ||
| Synonimy | |||
| |||
Lofoforowce (Lophophorata[2]), czułkowce (Tentaculata[1] = Molluscoidea) – hipotetyczny takson (czasami w randze nadtypu), obejmujący trzy typy morskich bezkręgowców: kryzelnice (Phoronida), mszywioły (Bryozoa) i ramienionogi (Brachiopoda). Cechą łączącą te zwierzęta jest obecność charakterystycznego organu, zwanego lofoforem.
W odniesieniu do tej grupy obcenie używa się[3] raczej nazwy Lophophorata, wprowadzonej przez Libbie Henriettę Hyman[2] (a nie starszej, wprowadzonej przez Bertholda Hatscheka, nazwy czułkowce[4]), ponieważ czułki mogą występować u różnych zwierząt, nazwy Tentaculata użyto wczesniej w innym znaczeniu, a ponadto Hatschek zaliczał do Tentaculata również kielichowate[2]. W wyniku wczesnych analiz molekularnych koncepcja Lophophorata została odrzucona[5], natomiast obecnie jest zwykle przyjmowana, choć nie bez zastrzeżeń[6][3]. Lofoforowce wchodzą w obręb większej grupy, określanej jako Lophotrochozoa.
Szczególnie bliskie pokrewieństwo łączy ramienionogi i kryzelnice, określane łącznie jako Brachiozoa[7]; z kambru znane są tommotiidy – są to bazalne Brachiozoa; niektóre z nich mają jednocześnie cechy ramienionogów i kryzelnic[8].
Przypisy
- ↑ a b Nazwa Tentaculata była wcześniej (w 1825) użyta przez Eschscholtza dla jednej z gromad żebropławów.
- ↑ a b c L.H.L.H. Hyman L.H.L.H., The Invertebrates. Volume V: Smaller coelomate groups, New York–London–Toronto: McGraw-Hill, 1959, LCCN 40-5368 (ang.).
- ↑ a b GonzaloG. Giribet GonzaloG., Gregory D.G.D. Edgecombe Gregory D.G.D., The invertebrate tree of life, Princeton Oxford: Princeton University Press, 2020, ISBN 978-0-691-17025-1 [dostęp 2023-07-18] .
- ↑ Berthold Hatschek: Lehrbuch der Zoologie, eine morphologische Übersicht des Thierreiches zur Einführung in das Studium dieser Wissenschaft. Fischer, Jena, 1888.
- ↑ Adam Urbanek: Jedno istnieje tylko zwierzę...: myśli przewodnie biologii porównawczej. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii Polskiej Akademii Nauk, 2007. ISBN 978-83-88147-08-1.
- ↑ Richard C.R.C. Brusca Richard C.R.C., WendyW. Moore WendyW., Stephen M.S.M. Shuster Stephen M.S.M., Invertebrates, wyd. 3rd ed, Sunderland (Mass.): Sinauer associates publishing, 2016, ISBN 978-1-60535-375-3 [dostęp 2023-07-18] .
- ↑ T.T. Cavalier-Smith T.T., A revised six-kingdom system of life, „Biological Reviews”, 73 (3), 2007, s. 203–266, DOI: 10.1111/j.1469-185X.1998.tb00030.x [dostęp 2023-07-18] (ang.).
- ↑ JinJ. Guo JinJ. i inni, A Cambrian tommotiid preserving soft tissues reveals the metameric ancestry of lophophorates, „Current Biology”, 32 (21), 2022, 4769–4778.e2, DOI: 10.1016/j.cub.2022.09.011, ISSN 0960-9822 [dostęp 2023-07-18] (ang.).
Bibliografia
- Zoologia : bezkręgowce. T. 1. Red. nauk. Czesław Błaszak. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009. ISBN 978-83-01-16108-8.
- p
- d
- e
Klasyfikacja typów zwierząt na podstawie hipotezy ekdyzonu (Lophotrochozoa-Ecdysozoa-Deuterostomia)
Królestwo: zwierzęta (Animalia sensu Metazoa)
| Parazoa | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Eumetazoa |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| nieaktualne |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| nomen dubium |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Na podstawie:
Halanych et al. Evidence from 18S ribosomal DNA that the lophophorates are protostome animals. „Science”. 267 (5204), s. 1641–1643, 1995. DOI: 10.1126/science.7886451. (ang.).
Edgecombe et al. Higher-level metazoan relationships: recent progress and remaining questions. „Organisms Diversity and Evolution”. 11, s. 151–172, 2011. DOI: 10.1007/s13127-011-0044-4. (ang.).
Laumer et al. Spiralian Phylogeny Informs the Evolution of Microscopic Lineages. „Current Biology”. 25, s. 1-7, 2015. DOI: 10.1016/j.cub.2015.06.068. (ang.).
Identyfikatory zewnętrzne:
- identyfikator taksonu Fossilworks: 67151
