Jedlicze

Ten artykuł dotyczy miasta. Zobacz też: inne znaczenia tego słowa.

Jedlicze

miasto w gminie miejsko-wiejskiej

Pałac Stawiarskich


Herb	Flaga

Państwo

Polska

Województwo

podkarpackie

Powiat

krośnieński

Gmina

Jedlicze

Data założenia

XV wiek

Prawa miejskie

1768

Burmistrz

Jolanta Urbanik

Powierzchnia

10,6 km²

Populacja (31.12.2017)
• liczba ludności
• gęstość

5761^[1]^[2]
543,5 os./km²

Strefa numeracyjna

(+48) 13

Kod pocztowy

38-460

Tablice rejestracyjne

RKR

Położenie na mapie gminy Jedlicze

Położenie na mapie Polski

Położenie na mapie województwa podkarpackiego

Położenie na mapie powiatu krośnieńskiego

49°42′59″N 21°38′44″E/49,716389 21,645556

TERC (TERYT)

1807044

SIMC

0953237

Urząd miejski

Rynek 6
38-460 Jedlicze

Multimedia w Wikimedia Commons

Hasło w Wikisłowniku

Strona internetowa

Jedlicze – miasto w województwie podkarpackim, w powiecie krośnieńskim, położone nad rzeką Jasiołką. Siedziba gminy miejsko-wiejskiej Jedlicze. Miasto znajduje się w zachodniej części Kotliny Jasielsko-Krośnieńskiej, będącej centralną częścią Dołów Jasielsko-Sanockich. Jedlicze leży w dawnej ziemi sandomierskiej historycznej Małopolski, położone było w powiecie pilzneńskim w województwie sandomierskim^[3].

Jedlicze należy do Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego miasta Krosna. Obszar ten liczy 115 tys. mieszkańców^[4].

Według danych z 1 stycznia 2018 Jedlicze liczyło 5761 mieszkańców^[1].

Historia

Genezy nazwy miejscowości doszukiwać się można w prasłowiańskim słowie „jedla”, które oznacza jodłę. Nazwa ta została podczas zaboru austriackiego przekształcona na bliższe miejscowemu językowi Jedlicze.

Osada powstała u schyłku XIV wieku. Odnotowana była w 1409^[5]. W pierwszych wzmiankach, poświadczających istnienie miejscowości, wymieniony został w 1410 sołtys Piotr z Jedlicza, jako uczestnik bitwy pod Grunwaldem. W tych czasach Jedlicze było własnością rodu Mleczków i Bączalskich. W 1427 w miejscowych dokumentach figuruje Piotr Mleczko z Jedlicza (właściciel Polanki 1429-1435), który pożycza szlachetnemu Fryderykowi z Jaćmierza 100 marek. W 1464 Mikołaj Mleczko z Jedlicza sprzedał wolne użytkowanie lasu w Polance Klemensowi Zebrzydowskiemu. W 1530 Jedlicze należało jeszcze do Mikołaja Mleczki i Stanisława Bączalskiego. W 1536 do parafii Jedlicze należały wsie szlacheckie Polanka i Żarnowiec, jako własność Mikołaja Żarnowieckiego. Jemu to bp Piotr z Chrząstowa darował Pałac Biskupi w Krośnie na czas jego życia. Przy tym zobowiązał bliskich dziedzica, aby po śmierci Żarnowieckiego budynek przekazać biskupowi przemyskiemu.

Pod koniec XVI wieku właścicielem Jedlicza był Justus Romer z Chyżowa, który utworzył w 1598 prebendę, zaś w 1630 właścicielem Jedlicza był Jan Bączalski. W 1655 i 1657 miejscowość splądrowały wojska szwedzkie i siedmiogrodzkie. W 1680 dziedzicem Jedlicza był Piotr Wielowiejski, a następnie była w posiadaniu rodziny Wielowiejskich. Przy ogólnej tendencji do zakładania miast, rodzina Wielowiejskich starała się o nadanie praw miejskich osadzie. Remigiusz Wielowiejski w 1740 zbudował w Jedliczu kościół. W II poł. XVIII wieku wieś stanowiła własność Karnickich, za których staraniem Jedlicze w 1768 otrzymało prawa miejskie. Stanisław August Poniatowski potwierdził nadanie tych praw, m.in. do urządzania pięciu jarmarków rocznie. W kwietniu 1769 na Ziemi Krośnieńskiej pod Jedliczem, odbył się zjazd szlachty zawiązującej konfederację. Szlachta wybrała marszałkiem konfederacji Adama Parysa (ok. 1740-1817). Oficjalne wybory na konfederackiego marszałka sandomierskiego, odbyły się w Pilźnie. 5 kwietnia 1770 rozegrała się bitwa pod Jedliczem konfederackiego oddziału Mączyńskiego przeciw wojskom rosyjskim Jełczaninowa.

W czasie zaborów Jedlicze utraciło prawa miejskie. W pierwszej połowie XIX wieku Jedlicze stało się własnością rodziny Stojowskich. Adam Stojowski, dziedzic Jedlicza, wspierał działalność emisariuszy Edwarda Dembowskiego i był jednym z organizatorów Gwardii Narodowej. Od Ewy Stojowskiej Jedlicze nabył przemysłowiec naftowy Seweryn Stawiarski, który zakupił również: Wolę Dębowiecką (odziedziczoną potem przez Waleriana Stawiarskiego), Załęże koło Osieka (w 1871) i majątek po Ignacym Łukasiewiczu – Chorkówkę (w 1882). W latach 1872–1884 wybudowano linie kolejowe przez Jedlicze: ze Stróż do Zagórza, a w 1890 łączącą Rzeszów z Krosnem ze stacją kolejową. Wraz z wybudowaniem w latach 1899–1902 dużej rafinerii ropy naftowej Jedlicze zaczęło nabierać większego znaczenia gospodarczego. Walerian Stawiarski miał spółkę Co. „Fabryka Nafty w Krośnie” w latach 1922–1925. Jego ród był ostatnim właścicielem Jedlicza.

8 września 1939 bataliony 1 pułku Strzelców Podhalańskich skoncentrowały się w rejonie Jedlicza, skąd rozpoczęły odwrót na wschód w kierunku Lwowa.
W czasie okupacji 25 lutego 1942 w Pałacu Stawiarskich Gestapo z Krakowa aresztowało: pisarza Kazimierza Zdziechowskiego, hr. Władysława Krasickiego, dr. Stanisława Żejmo-Żejmisa, oficera ZWZ Rudka z Krakowa i Adama Stanisława Mickiewicza – męża córki Marii Konopnickiej, a w następnych dniach, na plebanii: ks. Józefa Przybylskiego, prof. Stefana Firleja oraz hr. Tadeusza Dzieduszyckiego (6 lutego 1995 odsłonięto tablicę upamiętniającą aresztowanych i zamordowanych w Auschwitz-Birkenau).

Kościół parafialny
Park w zespole pałacu Stawiarskich
Kaplica cmentarna

W 1942 Niemcy zlikwidowali getto, wywożąc ok. 200 Żydów do Warzyc.

W roku 1944 gestapo jasielskie rozstrzelało w Jedliczu 22 mężczyzn, najprawdopodobniej więźniów z Jasła w odwecie za zastrzelenie policjanta. Zwłoki pomordowanych leżały dwa dni na drodze jako przestroga dla ludności. Ciała ofiar złożono do wspólnej mogiły przy drodze do Długiego. W Jedliczu działała Placówka AK Jaśmin, Jaga, OP-15, która brała udział w wielu akcjach. Placówką dowodził por. Józef Domaniecki Szczerba (do I 1942), a następnie chor. Franciszek Kaczkowski Dragat (od II 1942 do IX 1944). Do największej akcji na terenie gminy należało zaatakowanie, w kwietniu 1943, szkoły ukraińskich Werkschutzów, później wcielonej do SS „Galizien”, oraz wysadzenie torów kolejowych w lecie 1944. Wykoleiło się wówczas 13 wagonów z bronią i amunicją przeznaczoną dla frontu wschodniego. Po por. Domanieckim komendę placówki przejął ppor. Stanisław Betlej (1910 – 22 kwietnia 1945) ps. „Lampart”, „Sierp”, który dowodził placówką w Akcji „Burza” i wspólnie z placówkami w Krośnie („Korzeń”) i Korczynie („Konwalia”), wystawił 2 batalion 6 Pułku Strzelców Podhalańskich, biorący udział w zgrupowaniu w Odrzykoniu i w walkach w okolicach Iwonicza.

Jedlicze prawa miejskie uzyskały ponownie w 1967 r.

W 1968 roku na budynku szkoły podstawowej odsłonięto tablicę pamiątkową ku czci Armii Ludowej^[6].

W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do woj. krośnieńskiego.

Osiedla

Jedlicze ma 3 osiedla: Jedlicze-Centrum, Jedlicze-Męcinka, Jedlicze-Borek^[7].

Demografia

Według danych z 2012 r. miasto miało 5788 mieszkańców^[8].

Piramida wieku mieszkańców Jedlicza w 2014 roku^[1].

Architektura

W Jedliczu warto zobaczyć neogotycki kościół z 1925, a także zespół pałacowo-parkowy. W Pałacu Stawiarskich z 1925 mieści się Liceum Ogólnokształcące im. Marii Konopnickiej. Na uwagę zasługuje również neogotycka kaplica cmentarna z 1864. Na tutejszym cmentarzu pochowane są dwie córki Marii Konopnickiej – Laura Pytlińska (zm. 1935) i Zofia Mickiewiczowa (zm. 1956). Tu także spoczywa Stanisław Betlej oraz znajduje się zbiorowa mogiła 22 bezimiennych patriotów, rozstrzelanych przez Niemców. Spoczywała tu również aktorka Wanda Siemaszkowa, zmarła w Jedliczu w 1947.

Dworek z XVIII wieku w Żarnowcu, w którym mieszkała Maria Konopnicka został jej przekazany jako dar narodu polskiego w dwudziestopięciolecie twórczości pisarskiej. Jest on pięknie położony w parku krajobrazowym, na stromej skarpie, tuż obok rzeki Jasiołki. W dworku mieści się Muzeum Biograficzne im. Marii Konopnickiej.

Oświata i kultura

Placówki oświatowe w Jedliczu to: Przedszkole Samorządowe, Niepubliczne Przedszkole Sióstr Michalitek, Zespół Szkół Publicznych (szkoła podstawowa i gimnazjum), Liceum Ogólnokształcące im. Marii Konopnickiej, Zespół Szkół im. Armii Krajowej. W mieście działa także Gminny Ośrodek Kultury i Gminna Biblioteka Publiczna im. Kaspra Wojnara.

Media

Jedlicze24.pl – lokalny portal informacyjny, który swoim zasięgiem obejmuje gminę Jedlicze i część powiatu krośnieńskiego. Rozpoczął działalność w 2012 roku^[9].

Wspólnoty wyznaniowe

Kościół rzymskokatolicki:
- Parafia św. Antoniego Padewskiego w Jedliczu^[10]
Świadkowie Jehowy:
- zbór Jedlicze^[11]

Dojazd

Do Jedlicza można dojechać liniami komunikacji miejskiej Krosna „2”, „11”, „16” i nocną „N1”. Dojazd oferują także busy. Ponadto dojechać można komunikacją PKP od strony Jasła oraz od strony Sanoka (linia kolejowa 108).

Sport

klub piłkarski ZKS Nafta Jedlicze^[12]
Obiekty sportowe: Stadion ZKS Nafta Jedlicze – boisko ze sztuczną nawierzchnią, hala sportowa.

Miasta partnerskie

Mallersdorf-Pfaffenberg, Niemcy^[13]

Przypisy

↑ ^a ^b ^c Jedlicze w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-01-11] , liczba ludności w oparciu o dane GUS.
↑ Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2018 r.
↑ Franciszek Błoński: Biecz. Studia historyczne. Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1963, s. 129.
↑ Zasięg MOF Krosno.
↑ JEDLICZE, miasto w woj. krośnieńskim. Nazwa notowana w 1409 r. w: Kazimierz Rymut, „Nazwy miast Polski”, 1987, s. 94.
↑ Rada Ochrony Pomników Walki i Męczeństwa „Przewodnik po upamiętnionych miejscach walk i męczeństwa lata wojny 1939- 1945”, Sport i Turystyka 1988, ISBN 83-217-2709-3, s. 391.
↑ BIP gminy.
↑ Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym (Stan w dniu 31 XII 2010 r.). Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2011-06-10. ISSN 1734-6118.
↑ O nas. jedlicze24.pl. [dostęp 2023-03-14].
↑ Parafie [online], przemyska.pl [dostęp 2023-03-27] .
↑ Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2014-05-25] .
↑ Strona klubu ZKS Nafta Jedlicze.
↑ Partnerstwo [online], jedlicze.pl [dostęp 2023-06-01] (pol.).

Bibliografia

Gmina Jedlicze, Przedsiębiorstwo Usługowo-Wytwórcze Roksana, 2008.
Jedlicze i okolice (nie tylko przewodnik), Janusz Michalak, Krosno 2002.

Linki zewnętrzne

Zobacz w indeksie Słownika geograficznego Królestwa Polskiego hasło Jedlicze

Jedlicze, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 545 .
Historia Żydów w Jedliczu na portalu Wirtualny Sztetl

Miasta województwa podkarpackiego

Miasta na prawach powiatu	Krosno Przemyśl Rzeszów Tarnobrzeg
Miasta powiatowe	Brzozów Dębica Jarosław Jasło Kolbuszowa Krosno Lesko Leżajsk Lubaczów Łańcut Mielec Nisko Przemyśl Przeworsk Ropczyce Rzeszów Sanok Stalowa Wola Strzyżów Tarnobrzeg Ustrzyki Dolne
Miasta gminne	Baranów Sandomierski Bircza Błażowa Boguchwała Brzostek Cieszanów Dubiecko Dukla Dynów Głogów Małopolski Iwonicz-Zdrój Jawornik Polski Jedlicze Kańczuga Kołaczyce Narol Nowa Dęba Nowa Sarzyna Oleszyce Pilzno Pruchnik Przecław Radomyśl Wielki Radymno Rudnik nad Sanem Rymanów Sędziszów Małopolski Sieniawa Sokołów Małopolski Tyczyn Ulanów Zagórz Zaklików

Jedlicze

Części miasta wg TERYT	Borek Dwór Górka Grabiny Kolonia Dolna Kolonia Górna Męcinka Miasto Na Podłączu Na Stawkach Na Winnicy Place Rynek Wisze Zapłocia Zawodzie

Powiat krośnieński

Miasta	Dukla Iwonicz-Zdrój Jedlicze Rymanów
Gminy miejsko-wiejskie	Dukla Iwonicz-Zdrój Jedlicze Rymanów
Gminy wiejskie	Chorkówka Jaśliska Korczyna Krościenko Wyżne Miejsce Piastowe Wojaszówka

Powiat krośnieński (1920–39 i 1941–75) (► II RP) (► GG)

Siedziba powiatu – Krosno

Przynależność wojewódzka

woj. lwowskie (1920–39)
dystrykt krakowski (GG) (1941–44)
woj. rzeszowskie (1945–75)

Miasta / Prawa miejskie (1920–34 →)

Krosno
Dukla (od 1934)

Miasteczka (1920–34)

Dukla (→)
Frysztak (← od 1932)
Jedlicze
Korczyna

Gminy miejskie (1920–39→ i 1945–75)

Dukla
Iwonicz-Zdrój (od 1973)
Jedlicze (od 1967)
Krosno
Rymanów (← od 1972)

Osiedla (1954–72)

Iwonicz Zdrój (od 1956)
Jedlicze (1959–66)

Gminy wiejskie zbiorowe
(1934–39→, 1945–54 i 1973–75)

Bratkówka (od~~1939~~1944)
Chorkówka
Dukla (od 1973)
Frysztak (do 1954)
Iwonicz (do 1954)
Iwonicz-Zdrój (od 1973)
Jaśliska (od 1973)
Jedlicze
Korczyna
Miejsce Piastowe
Nadole (do 1954)
Odrzykoń (do~~1939~~1944)
Polany (do 1954)
Rymanów (od 1973)
Tylawa (do 1954)
Wiśniowa (do 1954)
Zarszyn (od 1973)

Gromady
(1954–72)

Besko (← 1972)
Bóbrka (1954–61)
Bratkówka (1954–72)
Cergowa (1954–59)
Chlebna (1954–61)
Chorkówka (1954–72)
Cieszyna (1954 →)
Frysztak (1954 →)
Głowienka (1954–72)
Gogołów (1954 →)
Iwla (1954–72)
Iwonicz (1954–72)
Jaćmierz (← 1972)
Jaszczew (1954–68)
Jaśliska (← 1972)
Jedlicze (1954–58)
Kobylany (1954–72)
Kombornia (1954–72)
Kopytowa (1954–72)
Korczyna (1954–72)
Kożuchów (1954 →)
Krościenko Wyżne (1954–72)
Lubatowa (1954–72)
Lubla (1954 →)
Łęki Dukielskie (1954–61)
Łęki Strzyżowskie (1954–61)
Miejsce Piastowe (1954–72)
Nadole (1954–72)
Nowosielce (← 1972)
Odrzykoń (1954–72)
Polanka (1954–61)
Polany (1954–72)
Posada Górna (← 1972)
Pstrągówka (1954 →)
Rogi (1954–72)
Równe (1954–72)
Różanka (1954 →)
Sieniawa (← 1972)
Szufnarowa (1954 →)
Targowiska (1954–61)
Trzciana (1954–59)
Turaszówka (1954–72)
Tylawa (1954–72)
Węglówka (1954–72)
Wiśniowa (1954 →)
Wojaszówka (1954–72)
Wróblik Szlachecki (← 1972)
Zarszyn (← 1972)
Zręcin (1954–72)
Żarnowiec (1959–72)

Gminy (1941–44)

Miejskie	Brzozów (←→) Dukla (←) Krosno (←) Rymanów (←→)
Wiejskie	Chorkówka (←) Domaradz (←→) Dydnia (←→) Dynów (←→) Haczów (←→) Grabownica Starzeńska (←→) Iwonicz (←) Jaśliska (←→) Jedlicze (←) Korczyna (←) Miejsce Piastowe (←) Nadole (←) Nozdrzec (←→) Odrzykoń (← do 1944) Przysietnica (←→) Rymanów (←→) Tylawa (←)

Miasta i miasteczka zdegradowane reformą gminną z 1933–1934

Legenda: (1) w nawiasach podano okres praw miejskich / praw miasteczka / praw osiedla; (2) wytłuszczono miasta/osiedla trwale restytuowane; (3) tekstem prostym opisano miasta nierestytuowane, miasta restytuowane przejściowo (ponownie zdegradowane) oraz miasta niesamodzielne, włączone do innych miast; (4) ^OTP – osiedle typu miejskiego; (5) zastosowane nazewnictwo oddaje formy obecne, mogące się różnić od nazw/pisowni historycznych.

Gminy miejskie	Bnin (1395–1934) Boćki (1509–1934) Brzostek (1367–1934, od 2009) Budzyń (1458–1934, od 2021) Ciężkowice (1348–1934, od 2000) Czarny Dunajec (1879–1896, 1925–1934, od 2023) Dobrzyca (1440–1934, od 2014) Gąsawa (1388–1934, od 2024) Gębice (1425–1934) Jagielnica (1518–1934) Jaraczewo (1519–1934, od 2016) Jazłowiec (1519–1934) Kopanica (1450–1934) Lanckorona (1366–1934) Łohiszyn (1570–1934, od 1959^OTP) Mielnik (1440–1934) Mieścisko (1474–1934, od 2024) Narew (1529–1934) Niżankowice (1431–1934, od 1940^OTP) Nowe Miasto nad Wartą (1283–1934) Nowy Dwór (1578–1934) Nowy Wiśnicz (1616–1934, od 1994) Obrzycko (1458–1934, od 1990) Odelsk (1546–1934) Piaski (1775–1934) Powidz (1243–1934) Rogowo (1380–1580, 1672–1934) Rostarzewo (1752–1934) Rychtal (1294–1934, od 2024) Ryczywół (1426–1934) Rynarzewo (1299–1934) Stara Sól (1557–1934, od 1940^OTP) Szereszów (1569–1934, od 1940^OTP) Święciechowa (1277–1934) Ulanów (1616–1934, 1941–1945, od 1958) Uście Solne (1616–1934) Władysławów (1727–1870, 1919–1934) Wojnicz (1369–1934, od 2007) Zaniemyśl (1742–1934, 1940–1948)
Gminy wiejskie z prawami miejskimi	Bircza (1464–1934, od 2024) Bukowsko (1720–1934) Dubiecko (1407–1934, od 2021) Dynów (1436–1934, od 1946) Jaćmierz (1437–1934) Jaśliska (1407–1934) Jezierzany (?–1934) Mrzygłód (1431–1934) Nowe Miasto Przemyskie (1463–1934) Nowotaniec (1444–1934) Osiek Jasielski (1363–1934) Rybotycze (1600–1934) Sołotwina (?–1934, od 1940^OTP) Zarszyn (1395–1934)
Gminy wiejskie z prawami miasteczka	Alwernia (1778–1934, od 1993) Babice nad Sanem (1484–1934) Baligród (1634–1934) Białobożnica (1910–1934) Biały Kamień (1493–1934) Bilcze Złote (1896–1934) Bobowa (1399–1934, od 2009) Brzozdowce (1526–1934) Bukaczowce (1489–1934, od 1940^OTP) Chocimierz (1444–1934) Chołojów (1650–1934) Czchów (1355–1934, od 2000) Czernelica (1575–1934, od 1940^OTP) Czudec (1427–1934) Dębowiec (1349–1934) Dobrotwór (1472–1934, od 1959^OTP) Dunajów (1424–1934) Dźwinogród (1784–1934) Felsztyn (1380–1934) Firlejów (1570–1934) Fredropol (1720–1934) Frysztak (1366–1934) Gołogóry (1469–1934) Gródek (1453–1934) Gwoździec (1540–1934, od 1940^OTP) Hussaków (1525–1934) Jabłonów (1602–1934, od 1940^OTP) Janów (1590–1934) Jasienica Rosielna (1727, 1857–1934) Jawornik Polski (1472–1934, od 2024) Jedlicze (1768–1934, 1959–1966^OTP, od 1967) Jezierna (1542–1934) Jezupol (1591–1934, od 1940^OTP) Jodłowa (1765–1934) Kamionka Wielka (1784–1934) Knihynicze (1563–1934) Kołaczyce (1358–1934, od 2010) Konkolniki (1880–1934) Korczyna (1516–1934) Kozłów (1577–1934, od 1961^OTP) Krasiczyn (1620–1934) Krościenko (1348–1934, 1973–1982) Krukienice (1490–1934) Krystynopol (1695–1934, od 1951) Krzywcza (1398–1934) Krzywcze Górne (?–1934) Kudryńce (1518–1934) Kukizów (1538–1934) Kułaczkowce (?–1934) Laszki Murowane (1560–1934) Leszniów (1471–1934) Lipnica Murowana (1326–1934) Lipsko (1620–1934) Lubycza Królewska (1764–1934, od 2016) Lutowiska (1742–1934) Łysiec (1652–1934, od 1940^OTP) Magierów (1595–1934, od 1940^OTP) Majdan Królewski (1763–1934) Marjampol (1670–1934) Markopol (1628–1934) Milówka (1818–1934) Narajów (1592–1934) Narol (1672–1934, od 1996) Nawaria (1578–1934) Niebylec (1581–1934) Niżniów (1508–1934) Obertyn (?–1934) Oleszyce (1578–1934, od 1989) Pistyń (1756–1934) Płazów (1614–1934) Podgrodzie (?–1934) Podkamień Cetnerowski (1441–1934, od 1940^OTP) Podkamień Jabłonowski (1515–1934) Potok Złoty (1601–1934, od 1984^OTP) Potylicz (1498–1934) Probużna (1785–1934) Pruchnik (1436–1934, od 2011) Przecław (1419–1934, od 2010) Radomyśl nad Sanem (1556–1934) Ryglice (1760, 1843–1934, od 2001) Rzochów (1386–1934) Sokołów (1879–1934) Sokołówka (1685–1934) Stanisławczyk (1626–1934) Stojanów (1547–1934) Stratyn (1671–1934) Strusów (1434–1934) Strzeliska Nowe (1513–1934) Szczucin (1745–1934, od 2009) Szczurowice (1648–1934) Świrz (1427–1934) Tarnoruda (1578–1934) Tartaków (1685–1934) Toporów (1450–1934) Touste (1720–1934) Tylicz (1363–1934) Tymbark (1353–1934) Tyrawa Wołoska (1707–1934) Ułaszkowce (1701–1934) Uście Biskupie (1498–1934) Uście Ruskie (1739–1934) Uście Zielone (1548–1934) Uścieczko (1661–1934) Waręż (1538–1934) Wielkie Oczy (1671–1934) Wielopole Skrzyńskie (1328–1934) Witków Nowy (?–1934) Wojniłów (1552–1934, od 1960^OTP) Zakliczyn (1557–1934, od 2006) Zarudzie (1784–1934) Zbyszyce (1784–1934) Żmigród Nowy (1373–1934) Żołynia (1740–1934)

Źródła: Dz.U. z 1933 r. nr 35, poz. 294, Dz.U. z 1934 r. nr 48, poz. 422, Dz.U. z 1934 r. nr 48, poz. 420, Dymitrow M., 2015, Pojęcie miejskości w świetle reformy gminnej w Polsce międzywojennej, [in] Krzysztofik R., Dymitrow M. (Eds), Degraded and restituted towns in Poland: Origins, development, problems / Miasta zdegradowane i restytuowane w Polsce. Geneza, rozwój, problemy, University of Gothenburg, Gothenburg, s. 61–63 / 65–115.

Kontrola autorytatywna (miasto):