Mieścisko

Ten artykuł dotyczy miasta. Zobacz też: inne znaczenia.

Mieścisko

miasto w gminie miejsko-wiejskiej

Plac Powstańców Wlkp. (rynek mieściski)


Herb	Flaga

Państwo

Polska

Województwo

wielkopolskie

Powiat

wągrowiecki

Gmina

Mieścisko

Data założenia

1474

Prawa miejskie

1474–1934, od 2024

Burmistrz

Przemysław Renn

Powierzchnia

11,3428^[1] km²

Populacja (2021)
• liczba ludności
• gęstość

2362^[2]
208,2 os./km²

Strefa numeracyjna

Kod pocztowy

62-290^[3]

Tablice rejestracyjne

PWA

Położenie na mapie gminy Mieścisko

Położenie na mapie Polski

Położenie na mapie województwa wielkopolskiego

Położenie na mapie powiatu wągrowieckiego

52°44′36″N 17°19′54″E/52,743333 17,331667

TERC (TERYT)

3028044^[4]

SIMC

0588855^[4]

Urząd miejski

pl. Powstańców Wlkp. 13
62-290 Mieścisko

Multimedia w Wikimedia Commons

Strona internetowa

Mieścisko (niem. Mietschisko, Markstädt^[5]) – miasto w Polsce położone w województwie wielkopolskim, w powiecie wągrowieckim, siedziba miejsko-wiejskiej gminy Mieścisko^[4]. Leży nad rzeką Wełną.

Mieścisko uzyskało lokację miejską 24 czerwca 1474^[6]. Jako Miasto królewskie należące do starostwa mieściskiego znajdowało się pod koniec XVI wieku w powiecie gnieźnieńskim województwa kaliskiego^[7]. Zdegradowane do rangi wsi 13 czerwca 1934 w związku z reformą administracyjną II RP, stając się przejściowo wiejską gminą jednostkową^[8]. 1 sierpnia 1934 weszło w skład nowo utworzonej zbiorowej gminy Mieścisko w powiecie wągrowieckim^[9], w której to granicach stało się gromadą (ówczesny odpowiednik sołectwa)^[10]. W latach 1934–1954 siedziba wiejskiej gminy Mieścisko, 1954–1972 gromady Mieścisko^[11], a od 1973 reaktywowanej gminy Mieścisko^[12]. W latach 1975–1998 należało administracyjnie do województwa poznańskiego. 1 stycznia 2024 odzyskało status miasta^[1].

W Mieścisku działa szkoła podstawowa i przedszkole, a także przychodnia lekarzy rodzinnych, poczta oraz kilka punktów handlowych i gastronomicznych. W Mieścisku swoją siedzibę ma jeden z największych rodzimych producentów kosmetyków, chemii gospodarczej i opakowań z tworzyw sztucznych, firma Serpol Cosmetics^[13], zatrudniający prawie 500 osób. Na terenie Mieściska znajduje się nieczynna już stacja kolejowa.

Historia

24 czerwca 1474 roku król Kazimierz IV Jagiellończyk nadał Mieścisku prawo magdeburskie. Było ono potwierdzane przez królów: Stefana Batorego (12 stycznia 1578 roku), Jana II Kazimierza (9 lutego 1668 roku), Jana III Sobieskiego (7 czerwca 1681 roku) oraz Augusta II Sasa (26 stycznia 1716 roku). W 1934 roku Mieścisku odebrano prawa miejskie^[14].

Zabytki

kościół pw. św. Michała Archanioła z 1875-1876 roku
zespół zabudowań z XIX/XX wieku

Galeria

Budynek Gimnazjum im. Powstańców Wielkopolskich w Mieścisku
Budynek Szkoły Podstawowej im. Stefana Czarnieckiego w Mieścisku
Kościół św. Michała Archanioła w Mieścisku

Zobacz też

Cmentarz żydowski w Mieścisku
Gmina Mieścisko
Mieścisko (stacja kolejowa)

Przypisy

↑ ^a ^b Dz.U. 2023 poz. 1472.
↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06] .
↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 787 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
↑ ^a ^b ^c GUS. Rejestr TERYT
↑ Mietschisko, Mieścisko, Markstädt
↑ Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 50-51.
↑ Atlas historyczny Polski. Wielkopolska w drugiej połowie XVI wieku. Część II. Komentarz. Indeksy, Warszawa 2017, s. 243.
↑ Dz.U. z 1934 r. nr 48, poz. 422
↑ Dz.U. z 1934 r. nr 68, poz. 621
↑ Poznański Dziennik Wojewódzki. 1934, nr 41, poz. 528
↑ Uchwała Nr 40/54 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu z dnia 5 października 1954 r. w sprawie podziału na nowe gromady powiatu wągrowieckiego; w ramach Zarządzenia Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu z dnia 26 listopada 1954 r. w sprawie ogłoszenia uchwał Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu z dnia 5 października 1954 r. dotyczących reformy podziału administracyjnego wsi (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu z 4 grudnia 1954 r., Nr. 20, Poz. 100).
↑ Uchwała Nr XVIII/98/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu z dnia 5 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie poznańskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu z dnia 29 grudnia 1972 r., Nr 32, Poz. 391).
↑ Serpol Cosmetics [online], www.serpol-cosmetics.pl [dostęp 2019-02-02] [zarchiwizowane z adresu 2019-02-03] .
↑ http://www.miescisko.nowoczesnagmina.pl/?p=document&action=save&id=996&bar_id=1369

Linki zewnętrzne

miescisko.info
Mieścisko (dawniej Nowe-Miasto), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 360 .

Gmina Mieścisko

Siedziba gminy: Mieścisko

Miasto	Mieścisko
Wsie	Budziejewko Budziejewo Gołaszewo Gorzewo Jaroszewo Drugie Jaroszewo Pierwsze Jaworówko Kłodzin Miłosławice Mirkowice Mirkowiczki Nieświastowice Piastowice Pląskowo Podlesie Kościelne Podlesie Wysokie Popowo-Kolonia Popowo Kościelne Sarbia Strzeszkowo Wiela Wybranówko Wymysłowo Zakrzewo Zbietka Żabiczyn
Kolonie	Gółka Popowo-Huby
Osada	Tumidaj
Integralne części wsi	Mieścisko-Ulica

Powiat wągrowiecki

Miasta	Gołańcz Mieścisko Skoki Wągrowiec
Gminy miejskie	Wągrowiec
Gminy miejsko-wiejskie	Gołańcz Mieścisko Skoki
Gminy wiejskie	Damasławek Wapno Wągrowiec

Powiat wągrowiecki (1919–1975)

Siedziba powiatu – Wągrowiec

Przynależność wojewódzka	woj. poznańskie (II RP) (1919–39) woj. poznańskie (1945–75)
Miasta (1919–75)	Gołańcz Mieścisko (do 1934) Skoki Wągrowiec
Osiedla (1954–72)	Wapno (1956–71)
Gminy wiejskie zbiorowe (1934–54 i 1973–75)	Czeszewo (do 1945) Damasławek Gołańcz Łekno (od 1973) Mieścisko Skoki Wapno (od 1948) Wągrowiec (od 1973) Wągrowiec-Południe (do 1954) Wągrowiec-Północ (do 1954)
Gromady (1954–72)	Brzeźno Stare (1954–58) Chojna (1954–58) Czeszewo (1954–58) Damasławek (1954–72) Gołańcz (1954–72) Gołańcz-Wschód (1959–72) Grabowo (1954–58) Kakulin (1954–58) Lechlin (1954–58) Łekno (1954–72) Łopienno (1954–61) Mieścisko (1954–72) Międzylesie (1954–58) Miłosławice (1954–58) Mokronosy (1954–58) Niemczyn (1954–72) Nowe (1954–58) Panigródz (1954–58) Pawłowo Żońskie (1954–68) Popowo Kościelne (1954–72) Potrzanowo (← 1956–58) Pruśce (1954–58) Rąbczyn (1954–58) Rejowiec (1954–58) Runowo (1954–58) Sienno (1954–58) Skoki (1959–72) Wapno I (1954–72) Wapno II (1954–55) Wągrowiec-Południe (1959–72) Wągrowiec-Północ (1959–72) Wiatrowo (1954–58) Żelice (1954–58)

Miasta województwa wielkopolskiego

Miasta na prawach powiatu	Kalisz Konin Leszno Poznań
Miasta powiatowe	Chodzież Czarnków Gniezno Gostyń Grodzisk Wielkopolski Jarocin Kępno Koło Kościan Krotoszyn Międzychód Nowy Tomyśl Oborniki Ostrów Wielkopolski Ostrzeszów Piła Pleszew Rawicz Słupca Szamotuły Śrem Środa Wielkopolska Turek Wągrowiec Wolsztyn Września Złotów
Miasta gminne	Bojanowo Borek Wielkopolski Budzyń Buk Chocz Czempiń Czerniejewo Dąbie Dobra Dobrzyca Dolsk Golina Gołańcz Grabów nad Prosną Jaraczewo Jastrowie Jutrosin Kaczory Kleczew Kłecko Kłodawa Kobylin Kostrzyn Koźmin Wielkopolski Koźminek Kórnik Krajenka Krobia Krzywiń Krzyż Wielkopolski Książ Wielkopolski Luboń Lwówek Łobżenica Margonin Miasteczko Krajeńskie Miejska Górka Mieścisko Miłosław Mikstat Mosina Murowana Goślina Nekla Nowe Skalmierzyce Obrzycko Odolanów Okonek Opalenica Opatówek Osieczna Ostroróg Pniewy Pobiedziska Pogorzela Poniec Przedecz Puszczykowo Pyzdry Rakoniewice Raszków Rogoźno Rychtal Rychwał Rydzyna Sieraków Skoki Sompolno Stawiszyn Stęszew Sulmierzyce Swarzędz Szamocin Ślesin Śmigiel Trzcianka Trzemeszno Tuliszków Ujście Wieleń Wielichowo Witkowo Wronki Wyrzysk Wysoka Zagórów Zbąszyń Zduny Żerków

Miasta i miasteczka zdegradowane reformą gminną z 1933–1934

Legenda: (1) w nawiasach podano okres praw miejskich / praw miasteczka / praw osiedla; (2) wytłuszczono miasta/osiedla trwale restytuowane; (3) tekstem prostym opisano miasta nierestytuowane, miasta restytuowane przejściowo (ponownie zdegradowane) oraz miasta niesamodzielne, włączone do innych miast; (4) ^OTP – osiedle typu miejskiego; (5) zastosowane nazewnictwo oddaje formy obecne, mogące się różnić od nazw/pisowni historycznych.

Gminy miejskie	Bnin (1395–1934) Boćki (1509–1934) Brzostek (1367–1934, od 2009) Budzyń (1458–1934, od 2021) Ciężkowice (1348–1934, od 2000) Czarny Dunajec (1879–1896, 1925–1934, od 2023) Dobrzyca (1440–1934, od 2014) Gąsawa (1388–1934, od 2024) Gębice (1425–1934) Jagielnica (1518–1934) Jaraczewo (1519–1934, od 2016) Jazłowiec (1519–1934) Kopanica (1450–1934) Lanckorona (1366–1934) Łohiszyn (1570–1934, od 1959^OTP) Mielnik (1440–1934) Mieścisko (1474–1934, od 2024) Narew (1529–1934) Niżankowice (1431–1934, od 1940^OTP) Nowe Miasto nad Wartą (1283–1934) Nowy Dwór (1578–1934) Nowy Wiśnicz (1616–1934, od 1994) Obrzycko (1458–1934, od 1990) Odelsk (1546–1934) Piaski (1775–1934) Powidz (1243–1934) Rogowo (1380–1580, 1672–1934) Rostarzewo (1752–1934) Rychtal (1294–1934, od 2024) Ryczywół (1426–1934) Rynarzewo (1299–1934) Stara Sól (1557–1934, od 1940^OTP) Szereszów (1569–1934, od 1940^OTP) Święciechowa (1277–1934) Ulanów (1616–1934, 1941–1945, od 1958) Uście Solne (1616–1934) Władysławów (1727–1870, 1919–1934) Wojnicz (1369–1934, od 2007) Zaniemyśl (1742–1934, 1940–1948)
Gminy wiejskie z prawami miejskimi	Bircza (1464–1934, od 2024) Bukowsko (1720–1934) Dubiecko (1407–1934, od 2021) Dynów (1436–1934, od 1946) Jaćmierz (1437–1934) Jaśliska (1407–1934) Jezierzany (?–1934) Mrzygłód (1431–1934) Nowe Miasto Przemyskie (1463–1934) Nowotaniec (1444–1934) Osiek Jasielski (1363–1934) Rybotycze (1600–1934) Sołotwina (?–1934, od 1940^OTP) Zarszyn (1395–1934)
Gminy wiejskie z prawami miasteczka	Alwernia (1778–1934, od 1993) Babice nad Sanem (1484–1934) Baligród (1634–1934) Białobożnica (1910–1934) Biały Kamień (1493–1934) Bilcze Złote (1896–1934) Bobowa (1399–1934, od 2009) Brzozdowce (1526–1934) Bukaczowce (1489–1934, od 1940^OTP) Chocimierz (1444–1934) Chołojów (1650–1934) Czchów (1355–1934, od 2000) Czernelica (1575–1934, od 1940^OTP) Czudec (1427–1934) Dębowiec (1349–1934) Dobrotwór (1472–1934, od 1959^OTP) Dunajów (1424–1934) Dźwinogród (1784–1934) Felsztyn (1380–1934) Firlejów (1570–1934) Fredropol (1720–1934) Frysztak (1366–1934) Gołogóry (1469–1934) Gródek (1453–1934) Gwoździec (1540–1934, od 1940^OTP) Hussaków (1525–1934) Jabłonów (1602–1934, od 1940^OTP) Janów (1590–1934) Jasienica Rosielna (1727, 1857–1934) Jawornik Polski (1472–1934, od 2024) Jedlicze (1768–1934, 1959–1966^OTP, od 1967) Jezierna (1542–1934) Jezupol (1591–1934, od 1940^OTP) Jodłowa (1765–1934) Kamionka Wielka (1784–1934) Knihynicze (1563–1934) Kołaczyce (1358–1934, od 2010) Konkolniki (1880–1934) Korczyna (1516–1934) Kozłów (1577–1934, od 1961^OTP) Krasiczyn (1620–1934) Krościenko (1348–1934, 1973–1982) Krukienice (1490–1934) Krystynopol (1695–1934, od 1951) Krzywcza (1398–1934) Krzywcze Górne (?–1934) Kudryńce (1518–1934) Kukizów (1538–1934) Kułaczkowce (?–1934) Laszki Murowane (1560–1934) Leszniów (1471–1934) Lipnica Murowana (1326–1934) Lipsko (1620–1934) Lubycza Królewska (1764–1934, od 2016) Lutowiska (1742–1934) Łysiec (1652–1934, od 1940^OTP) Magierów (1595–1934, od 1940^OTP) Majdan Królewski (1763–1934) Marjampol (1670–1934) Markopol (1628–1934) Milówka (1818–1934) Narajów (1592–1934) Narol (1672–1934, od 1996) Nawaria (1578–1934) Niebylec (1581–1934) Niżniów (1508–1934) Obertyn (?–1934) Oleszyce (1578–1934, od 1989) Pistyń (1756–1934) Płazów (1614–1934) Podgrodzie (?–1934) Podkamień Cetnerowski (1441–1934, od 1940^OTP) Podkamień Jabłonowski (1515–1934) Potok Złoty (1601–1934, od 1984^OTP) Potylicz (1498–1934) Probużna (1785–1934) Pruchnik (1436–1934, od 2011) Przecław (1419–1934, od 2010) Radomyśl nad Sanem (1556–1934) Ryglice (1760, 1843–1934, od 2001) Rzochów (1386–1934) Sokołów (1879–1934) Sokołówka (1685–1934) Stanisławczyk (1626–1934) Stojanów (1547–1934) Stratyn (1671–1934) Strusów (1434–1934) Strzeliska Nowe (1513–1934) Szczucin (1745–1934, od 2009) Szczurowice (1648–1934) Świrz (1427–1934) Tarnoruda (1578–1934) Tartaków (1685–1934) Toporów (1450–1934) Touste (1720–1934) Tylicz (1363–1934) Tymbark (1353–1934) Tyrawa Wołoska (1707–1934) Ułaszkowce (1701–1934) Uście Biskupie (1498–1934) Uście Ruskie (1739–1934) Uście Zielone (1548–1934) Uścieczko (1661–1934) Waręż (1538–1934) Wielkie Oczy (1671–1934) Wielopole Skrzyńskie (1328–1934) Witków Nowy (?–1934) Wojniłów (1552–1934, od 1960^OTP) Zakliczyn (1557–1934, od 2006) Zarudzie (1784–1934) Zbyszyce (1784–1934) Żmigród Nowy (1373–1934) Żołynia (1740–1934)

Źródła: Dz.U. z 1933 r. nr 35, poz. 294, Dz.U. z 1934 r. nr 48, poz. 422, Dz.U. z 1934 r. nr 48, poz. 420, Dymitrow M., 2015, Pojęcie miejskości w świetle reformy gminnej w Polsce międzywojennej, [in] Krzysztofik R., Dymitrow M. (Eds), Degraded and restituted towns in Poland: Origins, development, problems / Miasta zdegradowane i restytuowane w Polsce. Geneza, rozwój, problemy, University of Gothenburg, Gothenburg, s. 61–63 / 65–115.