Lubycza Królewska

Ten artykuł dotyczy miasta. Zobacz też: inne znaczenia tej nazwy.

Lubycza Królewska

miasto w gminie miejsko-wiejskiej

Kościół parafialny MB Różańcowej i Aniołów Stróżów w Lubyczy


Herb	Flaga

Państwo

Polska

Województwo

lubelskie

Powiat

tomaszowski

Gmina

Lubycza Królewska

Prawa miejskie

1759–1787 i od 2016

Burmistrz

Marek Łuszczyński

Powierzchnia

3,90^[1] km²

Populacja (31.12.2019)
• liczba ludności
• gęstość

2440^[2]
622,4 os./km²

Strefa numeracyjna

(+48) 84

Kod pocztowy

22-680

Tablice rejestracyjne

LTM

Położenie na mapie gminy Lubycza Królewska

Położenie na mapie Polski

Położenie na mapie województwa lubelskiego

Położenie na mapie powiatu tomaszowskiego

50°20′26,89″N 23°31′10,65″E/50,340803 23,519625

TERC (TERYT)

0618054

SIMC

0892889

Urząd miejski

Kolejowa 1
22-680 Lubycza Królewska

Multimedia w Wikimedia Commons

Strona internetowa

Lubycza Królewska – miasto w województwie lubelskim, w powiecie tomaszowskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Lubycza Królewska.

W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie zamojskim.

Miasto położone jest na Roztoczu Wschodnim, w dawnej ziemi bełskiej^[3], przy drodze krajowej nr 17. Według danych GUS z 31 grudnia 2019 r. Lubycza Królewska liczyła 2440 mieszkańców^[2].

Lubycza Królewska jest siedzibą rzymskokatolickiej parafii Matki Bożej Różańcowej^[4].

Historia

Dawna osada wołoska. Miejscowość posiadała prawa miejskie w latach 1759–1787. Dawna własność królewska.

W II Rzeczypospolitej wieś w powiecie rawskim w woj. lwowskim.

Przed 1939 spośród 1000 mieszkańców Lubyczy Królewskiej 90% stanowili Żydzi, natomiast w większości nieistniejących już Lubyczy Kameralnej i Lubyczy Kniazie dominowali Ukraińcy. W czasie II wojny światowej miejscowość początkowo znalazła się w granicach ZSRR, natomiast w 1941 roku wkroczyli tu Niemcy. Rankiem 4 października 1942 r. miała miejsce krwawa pacyfikacja Lubyczy Królewskiej, Lubyczy-Kniazie, Szalenika, Żyłki, przeprowadzona przez niemieckich okupantów. Niemcy zamordowali wtedy około 53 niewinnych cywilów. Pretekstem było fałszywe oskarżenie ludności cywilnej przez wachmanów z załogi niemieckiego obozu zagłady SS-Sonderkommando Belzec w Bełżcu, pilnujących koni komendanta obozu SS-Hauptsturmführera Gotlieba Heringa – o podpalenie stajni z 3 końmi. Sprawcami podpalenia byli sami pijani wachmani z obozu zagłady. Zemsta (oparta na fałszywych oskarżeniach wachmanów) komendanta niemieckiego obozu zagłady w Bełżcu Gotlieba Heringa na ludności cywilnej była krwawa. Wyruszył on na czele około 100 niemieckich strażników i wachmanów z obozu aby mordować okoliczną ludność cywilną^[5]. W Lubyczy Królewskiej Niemcy zamordowali 24 ludzi^[6]. Część ofiar mordu została pochowana przy kościele Matki Bożej Różańcowej w Lubyczy Królewskiej^[7]. 21 lipca 1944 zdobyta przez wojska radzieckie^[8].

W latach 1944 - 1947 nacjonaliści ukraińscy z OUN-UPA zamordowali tutaj 104 Polaków, w tym kilkudziesięciu żołnierzy Wojska Polskiego i członków komisji przesiedleńczej^[9].

W miejscowości znajduje się cmentarz żydowski o powierzchni 40 arów, kościół parafialny z 1904, neogotycki, z obrazem Matki Boskiej z Dzieciątkiem, z XVI wieku, pochodzącym z Rawy Ruskiej oraz pomnik polskich żołnierzy poległych w walkach z partyzantami Ukraińskiej Powstańczej Armii (UPA). 1 stycznia 2016 Lubycza Królewska odzyskała prawa miejskie. W granice nowo powstałego miasta włączono również miejscowości Zatyle-Osada i Dęby^[10].

Osobne artykuły: Graniczna Placówka Kontrolna Lubycza, Strażnica WOP Lubycza Królewska i Placówka Straży Granicznej w Lubyczy Królewskiej.

Oświata

W mieście znajduje się: Przedszkole Samorządowe i Szkoła Podstawowa im. Generała Nikodema Sulika^[11].

Zabytki

cmentarz greckokatolicki i rzymskokatolicki „Nowy”, z połowy XIX w., nr rej.: A/833 z 21.12.2007^[12]
dzwonnica drewniana przeniesiona z Teniatysk, 1754, 1988, nr rej.: A/499 z 05.06.1992^[12]

Dzwonnica z Teniatysk
Zabytkowy cmentarz
Osiedle LSM

Sport

Pełna nazwa: Gminny Ludowy Klub Sportowy Granica Lubycza Królewska
Data założenia: 4 czerwca 1976
Barwy: czerwono-zielono-niebieskie
Adres: ul. Parkowa 4, 22-680 Lubycza Królewska
Stadion Gminny w Lubyczy Królewskiej
- Pojemność: 720 miejsc siedzących (224 pod dachem)
- Boisko: 98 × 68 m
Prezes: Artur Sawiak
Trener: Bartosz Stefanik
Aktualna liga (stan na sezon 2020/2021): Zamojska klasa okręgowa
W rundzie wiosennej sezonu 2007/2008 swoje mecze w IV lidze rozgrywał gościnnie Spartakus Szarowola.
23 października 2009 roku została oddana do użytku hala sportowa i boisko wielofunkcyjne^[13]^[14].

Wspólnoty wyznaniowe

Kościół katolicki

parafia Matki Bożej Różańcowej

Świadkowie Jehowy

zbór Lubycza Królewska^[15]

Zobacz też

Przypisy

↑ GUS. Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym. Stan w dn. 2022-01-01. Format XLSX tabl. 22
↑ ^a ^b Wyniki badań bieżących - Baza Demografia - Główny Urząd Statystyczny [online], demografia.stat.gov.pl [dostęp 2020-07-19] .
↑ „Archiwum Jana Zamoyskiego, kanclerza i hetmana wielkiego koronnego”, tom IV: 1585–1588. Polska Akademia Umiejętności, Kraków 1948, s. 40.
↑ Opis parafii na stronie diecezji
↑ Janusz Peter, Za trzy konie, [w]: Tomaszowskie za okupacji, wyd. Tomaszowskie Towarzystwo Regionalne im. doktora Janusza Petera w Tomaszowie Lubelskim, Tomaszów Lubelski 2019. ISBN 978-83-937181-7-7. s. 134–138
↑ Janusz Peter, Za trzy konie, [w]: Tomaszowskie za okupacji, wyd. Tomaszowskie Towarzystwo Regionalne im. doktora Janusza Petera w Tomaszowie Lubelskim, Tomaszów Lubelski 2019. ISBN 978-83-937181-7-7. s. 137.
↑ Gmina Lubycza Królewska. lubyczaczyta.pl. [dostęp 2020-01-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-01-14)].
↑ ВОВ-60 - Сводки. [dostęp 2009-08-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-08-10)].
↑ SzczepanS. Siekierka SzczepanS., HenrykH. Komański HenrykH., KrzysztofK. Bulzacki KrzysztofK., Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach w województwie lwowskim 1939–1947, Wrocław: Stowarzyszenie Upamiętnienia Ofiar Zbrodni Ukraińskich Nacjonalistów, 2006, s. 762-763, ISBN 83-85865-17-9, OCLC 77512897 .
↑ Pojawią się nowe miasta na mapie Polski. tvp.info. [dostęp 2017-03-27]. (pol.).
↑ Zespół Szkół w Lubyczy Królewskiej: Plan lekcji. [dostęp 2010-06-30].
↑ ^a ^b Rejestr zabytków nieruchomych – województwo lubelskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 [dostęp 2020-01-08] .
↑ Zespół Szkół W Lubyczy Królewskiej
↑ Lubycza Królewska - Gminny Portal Internetowy
↑ Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2014-06-05] .

Linki zewnętrzne

Lubycza Królewska, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. V: Kutowa Wola – Malczyce, Warszawa 1884, s. 457 .

Gmina Lubycza Królewska

Siedziba gminy: Lubycza Królewska

Miasto	Lubycza Królewska
Części miasta	Łużek Zatyle-Osada
Wsie	Hrebenne Huta Lubycka Kniazie Kornie Mosty Małe Potoki Ruda Żurawiecka Siedliska Szalenik Teniatyska Zatyle Żurawce
Kolonie	Myślatyn Ruda Lubycka
Osady	Dęby Dyniska Nowe Łazowa Machnów Nowy Machnów Stary Nowosiółki Kardynalskie Ruda Żurawiecka-Osada Wierzbica Żurawce-Osada
Integralne cz. miejscowości	Bukowinka Gruszka Hrebenne-Osada Jelinka Miasteczko Mrzygłody Lubyckie Nowosiółki Przednie Pawliszcze Puńki Rudki Wólka Wierzbicka
Dawne wsie	Lubycza Kameralna

Powiat tomaszowski

Miasta	Lubycza Królewska Łaszczów Tomaszów Lubelski Tyszowce
Gminy miejskie	Tomaszów Lubelski
Gminy miejsko-wiejskie	Lubycza Królewska Łaszczów Tyszowce
Gminy wiejskie	Bełżec Jarczów Krynice Rachanie Susiec Tarnawatka Telatyn Tomaszów Lubelski Ulhówek

Powiat rawski (1920–1939 i 1941–1944) (► GG)

Siedziba powiatu – Rawa Ruska

Przynależność wojewódzka

woj. lwowskie (1920–1939→/→)
dystrykt Galicja (← 1941–44 →/→)

Miasta / Prawa miejskie (1920–34 →)

Niemirów Lwowski (od 1934)
Rawa Ruska (od 1934)
Uhnów (od 1934)

Miasteczka (1920–34)

Lubycza Królewska Miasteczko
Magierów
Niemirów Lwowski (→)
Potylicz
Rawa Ruska (→)
Uhnów (→)

Gminy miejskie (1920–39 →)

Niemirów Lwowski^[A]
Rawa Ruska
Uhnów^[A]

Gminy wiejskie zbiorowe
(1934–39 →/→)

Bełzec^[B](→)
Bruckenthal
Hujcze
Kamionka Wołoska
Lubycza Królewska
Magierów
Potylicz
Siedliska
Tarnoszyn^[B](→)
Wierzbica
Wróblaczyn

Gminy (← 1941–44 →/→)

Miejskie	Lubaczów^[C](← →) Rawa Ruska
Wiejskie^[D]^[E]	Bruckenthal Dobrosin Horyniec^[C](← →) Krechów (←) Krowica Lubaczów^[C](← →) Lubycza Królewska^[C](→) Magierów Niemirów Oleszyce^[C]^[F](← →) Potylicz Rawa Ruska Uhnów^[C](→) Wierzbiany (←)

↑ ^a ^b pozbawiony praw miejskich podczas wojny
↑ ^a ^b w 1939 włączona do GG (dystrykt lubelski)
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f po wojnie w Polsce
↑ kursywą opisano gminy utworzone przez władze hitlerowskie
↑ strzałki wsteczne dotyczą stanu z 1939
↑ przed wojną gmina jednowsiowa, podczas wojny wielowsiowa, po wojnie podzielona na jednowsiową gminę Oleszyce i wielowsiową gminę Oleszyce Stare

Miasta i miasteczka zdegradowane reformą gminną z 1933–1934

Legenda: (1) w nawiasach podano okres praw miejskich / praw miasteczka / praw osiedla; (2) wytłuszczono miasta/osiedla trwale restytuowane; (3) tekstem prostym opisano miasta nierestytuowane, miasta restytuowane przejściowo (ponownie zdegradowane) oraz miasta niesamodzielne, włączone do innych miast; (4) ^OTP – osiedle typu miejskiego; (5) zastosowane nazewnictwo oddaje formy obecne, mogące się różnić od nazw/pisowni historycznych.

Gminy miejskie	Bnin (1395–1934) Boćki (1509–1934) Brzostek (1367–1934, od 2009) Budzyń (1458–1934, od 2021) Ciężkowice (1348–1934, od 2000) Czarny Dunajec (1879–1896, 1925–1934, od 2023) Dobrzyca (1440–1934, od 2014) Gąsawa (1388–1934, od 2024) Gębice (1425–1934) Jagielnica (1518–1934) Jaraczewo (1519–1934, od 2016) Jazłowiec (1519–1934) Kopanica (1450–1934) Lanckorona (1366–1934) Łohiszyn (1570–1934, od 1959^OTP) Mielnik (1440–1934) Mieścisko (1474–1934, od 2024) Narew (1529–1934) Niżankowice (1431–1934, od 1940^OTP) Nowe Miasto nad Wartą (1283–1934) Nowy Dwór (1578–1934) Nowy Wiśnicz (1616–1934, od 1994) Obrzycko (1458–1934, od 1990) Odelsk (1546–1934) Piaski (1775–1934) Powidz (1243–1934) Rogowo (1380–1580, 1672–1934) Rostarzewo (1752–1934) Rychtal (1294–1934, od 2024) Ryczywół (1426–1934) Rynarzewo (1299–1934) Stara Sól (1557–1934, od 1940^OTP) Szereszów (1569–1934, od 1940^OTP) Święciechowa (1277–1934) Ulanów (1616–1934, 1941–1945, od 1958) Uście Solne (1616–1934) Władysławów (1727–1870, 1919–1934) Wojnicz (1369–1934, od 2007) Zaniemyśl (1742–1934, 1940–1948)
Gminy wiejskie z prawami miejskimi	Bircza (1464–1934, od 2024) Bukowsko (1720–1934) Dubiecko (1407–1934, od 2021) Dynów (1436–1934, od 1946) Jaćmierz (1437–1934) Jaśliska (1407–1934) Jezierzany (?–1934) Mrzygłód (1431–1934) Nowe Miasto Przemyskie (1463–1934) Nowotaniec (1444–1934) Osiek Jasielski (1363–1934) Rybotycze (1600–1934) Sołotwina (?–1934, od 1940^OTP) Zarszyn (1395–1934)
Gminy wiejskie z prawami miasteczka	Alwernia (1778–1934, od 1993) Babice nad Sanem (1484–1934) Baligród (1634–1934) Białobożnica (1910–1934) Biały Kamień (1493–1934) Bilcze Złote (1896–1934) Bobowa (1399–1934, od 2009) Brzozdowce (1526–1934) Bukaczowce (1489–1934, od 1940^OTP) Chocimierz (1444–1934) Chołojów (1650–1934) Czchów (1355–1934, od 2000) Czernelica (1575–1934, od 1940^OTP) Czudec (1427–1934) Dębowiec (1349–1934) Dobrotwór (1472–1934, od 1959^OTP) Dunajów (1424–1934) Dźwinogród (1784–1934) Felsztyn (1380–1934) Firlejów (1570–1934) Fredropol (1720–1934) Frysztak (1366–1934) Gołogóry (1469–1934) Gródek (1453–1934) Gwoździec (1540–1934, od 1940^OTP) Hussaków (1525–1934) Jabłonów (1602–1934, od 1940^OTP) Janów (1590–1934) Jasienica Rosielna (1727, 1857–1934) Jawornik Polski (1472–1934, od 2024) Jedlicze (1768–1934, 1959–1966^OTP, od 1967) Jezierna (1542–1934) Jezupol (1591–1934, od 1940^OTP) Jodłowa (1765–1934) Kamionka Wielka (1784–1934) Knihynicze (1563–1934) Kołaczyce (1358–1934, od 2010) Konkolniki (1880–1934) Korczyna (1516–1934) Kozłów (1577–1934, od 1961^OTP) Krasiczyn (1620–1934) Krościenko (1348–1934, 1973–1982) Krukienice (1490–1934) Krystynopol (1695–1934, od 1951) Krzywcza (1398–1934) Krzywcze Górne (?–1934) Kudryńce (1518–1934) Kukizów (1538–1934) Kułaczkowce (?–1934) Laszki Murowane (1560–1934) Leszniów (1471–1934) Lipnica Murowana (1326–1934) Lipsko (1620–1934) Lubycza Królewska (1764–1934, od 2016) Lutowiska (1742–1934) Łysiec (1652–1934, od 1940^OTP) Magierów (1595–1934, od 1940^OTP) Majdan Królewski (1763–1934) Marjampol (1670–1934) Markopol (1628–1934) Milówka (1818–1934) Narajów (1592–1934) Narol (1672–1934, od 1996) Nawaria (1578–1934) Niebylec (1581–1934) Niżniów (1508–1934) Obertyn (?–1934) Oleszyce (1578–1934, od 1989) Pistyń (1756–1934) Płazów (1614–1934) Podgrodzie (?–1934) Podkamień Cetnerowski (1441–1934, od 1940^OTP) Podkamień Jabłonowski (1515–1934) Potok Złoty (1601–1934, od 1984^OTP) Potylicz (1498–1934) Probużna (1785–1934) Pruchnik (1436–1934, od 2011) Przecław (1419–1934, od 2010) Radomyśl nad Sanem (1556–1934) Ryglice (1760, 1843–1934, od 2001) Rzochów (1386–1934) Sokołów (1879–1934) Sokołówka (1685–1934) Stanisławczyk (1626–1934) Stojanów (1547–1934) Stratyn (1671–1934) Strusów (1434–1934) Strzeliska Nowe (1513–1934) Szczucin (1745–1934, od 2009) Szczurowice (1648–1934) Świrz (1427–1934) Tarnoruda (1578–1934) Tartaków (1685–1934) Toporów (1450–1934) Touste (1720–1934) Tylicz (1363–1934) Tymbark (1353–1934) Tyrawa Wołoska (1707–1934) Ułaszkowce (1701–1934) Uście Biskupie (1498–1934) Uście Ruskie (1739–1934) Uście Zielone (1548–1934) Uścieczko (1661–1934) Waręż (1538–1934) Wielkie Oczy (1671–1934) Wielopole Skrzyńskie (1328–1934) Witków Nowy (?–1934) Wojniłów (1552–1934, od 1960^OTP) Zakliczyn (1557–1934, od 2006) Zarudzie (1784–1934) Zbyszyce (1784–1934) Żmigród Nowy (1373–1934) Żołynia (1740–1934)

Źródła: Dz.U. z 1933 r. nr 35, poz. 294, Dz.U. z 1934 r. nr 48, poz. 422, Dz.U. z 1934 r. nr 48, poz. 420, Dymitrow M., 2015, Pojęcie miejskości w świetle reformy gminnej w Polsce międzywojennej, [in] Krzysztofik R., Dymitrow M. (Eds), Degraded and restituted towns in Poland: Origins, development, problems / Miasta zdegradowane i restytuowane w Polsce. Geneza, rozwój, problemy, University of Gothenburg, Gothenburg, s. 61–63 / 65–115.

Miasta województwa lubelskiego

Miasta powiatowe

Miasta powiatów grodzkich	Biała Podlaska Chełm Lublin Zamość
Miasta powiatów ziemskich	Biłgoraj Hrubieszów Janów Lubelski Krasnystaw Kraśnik Lubartów Łęczna Łuków Opole Lubelskie Parczew Puławy Radzyń Podlaski Ryki Świdnik Tomaszów Lubelski Włodawa