Annie Ernaux

Annie Ernaux

Annie Ernaux
Data i miejsce urodzenia	1 września 1940 Lillebonne
Narodowość	francuska
Alma Mater	Université de Rouen
Dziedzina sztuki	literatura
Nagrody
Nagroda Nobla w dziedzinie literatury Nagroda Renaudot
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Annie Ernaux, z domu Duchesne (ur. 1 września 1940 w Lillebonne) – francuska pisarka, laureatka nagród Renaudot w 1984 roku oraz Nobla w dziedzinie literatury w 2022 roku.

Życiorys

Urodziła się 1 września 1940 w rodzinie sklepikarzy Alphonse’a i Blanche Duchesne^[1]. Wychowała się w robotniczej dzielnicy Yvetot^[2][3], co miało wyraźny wpływ na jej twórczość^[4]. W 1964 wyszła za Philippe’a Ernaux, z którym rozwiodła się po 21 latach^[1]. W 1971 ukończyła studia w dziedzinie literatury współczesnej na Université de Rouen^[1]. W latach 1966–1977^[1] uczyła języka francuskiego w szkołach średnich, po czym została wykładowczynią na Centre National d'Enseignement par Correspondance^[1][5].

Jest autorką krótkich, pisanych oszczędnym stylem autobiograficznych powieści, w których otwarcie analizuje ludzkie emocje^[1]. Jej wczesne powieści zawierają silne motywy feministyczne^[4]. Zadebiutowała w 1974 autobiograficzną^[2] powieścią Les Armoires vides o studentce wywodzącej się z klasy niższej, która poddaje się zabiegowi aborcji^[4]. Jej druga powieść Ce qu'ils disent ou rien, dzięki wnikliwym obserwacjom życia kobiet, przyniosła autorce porównania do twórczości Simone de Beauvoir^[1]. Przełomowym momentem w karierze Ernaux była publikacja powieści La place i Une femme opisujących życie i śmierć swoich rodziców^[3]. W swej twórczości zaczęła wtedy łączyć wymiar autobiograficzny, historyczny i społeczny^[4].

Jest laureatką Nagrody Renaudot (1984, za powieść La Place)^[1], Nagrody im. Marguerite Yourcenar (2017, za całokształt twórczości)^[6], oraz Nagrody Nobla w dziedzinie literatury (2022)^[7]. W 2019 jej powieść Les Années w tłumaczeniu Alison L. Strayer^[6] zdobyła nagrodę Warwick Prize for Women in Translation przyznawaną przez University of Warwick, a także znalazła się na krótkiej liście nominowanych tytułów do The Man Booker International Prize^[5]. Jest pierwszą kobietą, której za życia wydano dzieła w serii Quarto wydawnictwa Éditions Gallimard^[2].

Dzieła

• 1974: Les Armoires vides
• 1977: Ce qu'ils disent ou rien
• 1981: La Femme gelée
• 1983: La Place, wyd. pol. Miejsce, I. Badowska (tłum.), Państwowy Instytut Wydawniczy, ISBN 83-06-01899-0; wydanie drugie w: Bliscy, A. Kozak (tłum.), Wydawnictwo Czarne, 2022, ISBN 978-83-8191-616-5
• 1987: Une femme, wyd. pol. Pewna kobieta w: Bliscy, A. Kozak (tłum.), Wydawnictwo Czarne, 2022, ISBN 978-83-8191-616-5
• 1991: Passion simple 8306018990
• 1993: Journal du dehors
• 1997: La Honte
• 1997: Je ne suis pas sortie de ma nuit
• 2000: La vie exterieure
• 2000: L'événement, wyd. pol. Zdarzenie w: Ciała, A. Kozak (tłum.), Wydawnictwo Czarne, 2024, ISBN 978-83-8191-840-4
• 2001: Se perdre
• 2002: L'occupation
• 2003: L'écriture comme un couteau (wywiad: Frédéric Yves Jeannet)
• 2005: L’Usage de la photo (wraz z Markiem Marie)
• 2008: Les Années, wyd. pol. Lata, M. Budzińska, K. Jarosz (tłum.), Wydawnictwo Czarne, 2022, ISBN 978-83-8191-385-0
• 2011: L’Autre Fille, wyd. pol. Druga córka w: Bliscy, A. Kozak (tłum.), Wydawnictwo Czarne, 2022, ISBN 978-83-8191-616-5
• 2011: L’Atelier noir
• 2011: Écrire la vie
• 2013: Retour à Yvetot
• 2014: Le Vrai lieu (wywiad: Michelle Porte)
• 2014: Regarde les lumières, mon amour
• 2016: Mémoire de fille^[8], wyd. pol. Zdarzenie w: Ciała, A. Kozak (tłum.), Wydawnictwo Czarne, 2024, ISBN 978-83-8191-840-4
• 2020: Hôtel Casanova
• 2022: Le jeune homme, wyd. pol. Młody mężczyzna w: Ciała, A. Kozak (tłum.), Wydawnictwo Czarne, 2024, ISBN 978-83-8191-840-4

Wydania polskie

• Miejsce (La Place, 1983; wyd. pol. Państwowy Instytut Wydawniczy, 1989, tł. Iwona Badowska, ISBN 83-06-01899-0)
• Lata (Les Années, 2008; wyd. pol. Wydawnictwo Czarne, 2022, tł. Magdalena Budzińska, Krzysztof Jarosz, ISBN 978-83-8191-385-0)
• Bliscy (zawiera: Miejsce (La Place), Pewna kobieta (Une femme), Druga córka (L’Autre Fille)), wyd. pol. Wydawnictwo Czarne, 2022, tł. Agata Kozak, ISBN 978-83-8191-616-5)
• Ciała (zawiera: Zdarzenie (L’Événement), Pamięć dziewczyn (Mémoire de fille), Młody mężczyzna (Le Jeune Homme)), wyd. pol. Wydawnictwo Czarne, 2024, tł. Agata Kozak, ISBN 978-83-8191-840-4)

Przypisy