Theodor Mommsen

Theodor Mommsen

Imię i nazwisko	Christian Matthias Theodor Mommsen
Data i miejsce urodzenia	30 listopada 1817 Garding
Data i miejsce śmierci	1 listopada 1903 Charlottenburg
Ważne dzieła
Historia Rzymu
Odznaczenia
Nagrody
Nagroda Nobla w dziedzinie literatury
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Christian Matthias Theodor Mommsen (ur. 30 listopada 1817 w Garding, zm. 1 listopada 1903 w Charlottenburgu) – historyk, poeta oraz prawnik niemiecki, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury za rok 1902.

Życiorys

Rodzina Mommsena przez przynajmniej trzy stulecia posiadała majątek w Seebüll (obecnie Neukirchen)^[1]. Karierę naukową rozpoczął jako profesor prawa w Lipsku. Zwolniony za poglądy demokratyczne w roku 1850, został 1852 profesorem prawa rzymskiego w Zurychu. W roku 1854 zaczął wykładać na Wydziale Filozofii Uniwersytetu Wrocławskiego, a także na Wydziale Prawa. W 1857 uzyskał urlop w celu odbycia podróży służbowych, z którego już do Wrocławia nie powrócił. Objął stanowisko profesora historii starożytnej w Berlinie.

W latach 1873–1882 występował w parlamencie przeciwko polityce Bismarcka. Objął kierownictwo „Corpus Inscriptionum Latinarum” i redakcję części „Monumenta Germaniae Historica” („Auctores Antiquissimi”).

W 1902 otrzymał Nagrodę Nobla w dziedzinie literatury. Komitet Noblowski uznał go za jednego z największych pisarzy historycznych.

Theodor Mommsen był przede wszystkim prawnikiem – wybitnym znawcą prawa rzymskiego.

Jego brat August, wnuk Wilhelm oraz prawnukowie, Hans i Wolfgang, zgodnie z tradycją rodzinną, również zostali historykami.

Był historykiem przychylnym Hakacie i popierał działania antypolskie. Popierał działania zmierzające do zjednoczenia Niemiec.

Proszony o skomentowanie I Konferencji Haskiej odpowiedział Konferencja pokoju wydaje mi się błędem drukarskim w historii świata - a o takich błędach nie pisze się komentarzy^[2].

7 grudnia 1893 jako obcokrajowiec został odznaczony austro-węgierską Odznaką Honorową za Dzieła Sztuki i Umiejętności^[3].

Dzieła

Najważniejsze dzieło Theodora Mommsena, za które otrzymał Nagrodę Nobla, to Historia Rzymu (Römische Geschichte) obejmująca czasy do roku 46 przed Chrystusem (tomy 1–3 wydano w latach 1854-1856; tom 5 wydano w roku 1885; tom 4 [czasy cesarstwa] nie został wydany). Praca ta odznacza się żywością stylu i śmiałością idei; było tłumaczona na wiele języków.

Inne ważne dzieła to:

• Die unteritalischen Dialekte (1850)
• Römische Forschungen (t. 1 wydanie 1863; t. 2 wydanie 1879)
• Iordanis Romana et Getica (1882)
• Res gestae divi Augusti (1865)
• Digesta Justiniani Augusti (1866-1870)
• Römisches Staatsrecht (tom 1 i 2 wydanie 1871–1876; t. 3 wydanie 1887–1888)
• Römisches Strafrecht (1899).

Z P. Meyerem rozpoczął prace nad tłumaczeniem Codex Theodosianus (t. 1 wydanie 1905).

Przekłady na język polski

• Historya rzymska, t. 1-4, przeł. T. Dziekoński, Warszawa 1867 (wyd. 2 – 1880).

Przypisy

Bibliografia

• Józef Koredczuk: Związki Theodora Mommsena z Wrocławiem, „Acta Universitatis Wratislaviensis” No 2501, Prawo CCLXXXV, Wrocław 2003, s. 191-216.

Linki zewnętrzne

• Publikacje Theodora Mommsena w bibliotece Polona