Louise Glück

Louise Glück
Ilustracja
Louise Glück (ok. 1977)
Imię i nazwisko

Louise Elisabeth Glück

Data i miejsce urodzenia

22 kwietnia 1943
Nowy Jork

Data i miejsce śmierci

13 października 2023
Cambridge

Narodowość

amerykańska

Język

angielski

Alma Mater

Uniwersytet Columbia

Dziedzina sztuki

poezja (nie uzyskała tytułu)

Ważne dzieła
  • The Wild Iris
  • Meadowlands
  • Avorno
Nagrody

Nagroda Nobla w dziedzinie literatury
National Book Award
Nagroda Pulitzera w dziedzinie poezji

Multimedia w Wikimedia Commons

Louise Elisabeth Glück (ur. 22 kwietnia 1943 w Nowym Jorku, zm. 13 października 2023 w Cambridge[1]) – amerykańska poetka i eseistka. Laureatka Nagrody Pulitzera w dziedzinie poezji w roku 1993, Nagrody Bollingena w roku 2001, amerykańskiej National Book Award w roku 2014 oraz Nagrody Nobla w dziedzinie literatury w roku 2020[2][3].

Od września 2004 roku do 2023 roku writer in residence i wykładowczyni na Yale University[4][5].

Życiorys

Urodziła się w Nowym Jorku i wychowała na Long Island jako druga z trzech córek Daniela i Beatrice (z domu Grosby). Matka Glück miała rosyjsko-żydowskie pochodzenie, a jej dziadkowie ze strony ojca, węgierscy Żydzi, wyemigrowali do Stanów Zjednoczonych, gdzie ostatecznie byli właścicielami sklepu spożywczego w Nowym Jorku. Jej ojciec był przedsiębiorcą, matka zajmowała się domem. Przed jej urodzeniem zmarła jej starsza siostra, której brak był odczuwalny dla przyszłej noblistki[6][7].

Uczęszczała do Sarah Lawrence College, a następnie w latach 1963–1965 na nowojorski Uniwersytet Columbia[8][9]. Dwukrotnie zamężna: z Charlesem Hertzem (1967) oraz Johnem Dracowem (1977), oba małżeństwa zakończyły się rozwodami[7].

Jej debiutanckim tomem poetyckim był Firstborn z 1968 roku, w którym użyła wielu person wypowiadających się w pierwszej osobie[3][10].

Twórczość

Glück jest autorką wielu książek poetyckich. Jej prace były wielokrotnie doceniane przez krytyków, obok Nagrody Pulitzera w dziedzinie poezji[11] (1993), Nagrody Bollingena (2001)[12] i amerykańskiej National Book Award (2014)[13] otrzymała m.in. nagrodę książkową Los Angeles Timesa (2012)[14] oraz Nagrodę Tranströmera (2020)[15].

Wiersze Glück rzadko zawierają rymy, wiele z nich opiera się na powtórzeniach, dominuje tryb pierwszoosobowy. Tematyka poezji Glück często inspirowana jest wydarzeniami z jej życia osobistego. Poetka koncentruje się na traumie, wielokrotnie pisała o śmierci, stracie, odrzuceniu, niepowodzeniach w związkach oraz próbach uzdrowienia i odnowy[16].

Na język polski poezję Louise Glück przekładała Julia Hartwig – trzy wiersze (Eros, Czas i Baśń) znalazły się w tomie pt. Dzikie brzoskwinie. Antologia poetek amerykańskich[17], a także Natalia Malek[18], jednakże znaczna część twórczości poetki nie jest dostępna w języku polskim.

Publikacje

Zbiory poetyckie

  • Firstborn (The New American Library, 1968)
  • The House on Marshland (The Ecco Press, 1975) ISBN 978-0912946184.
  • Descending Figure (The Ecco Press, 1980) ISBN 978-0912946719.
  • The Triumph of Achilles (The Ecco Press, 1985) ISBN 978-0880010818.
  • Ararat (The Ecco Press, 1990) ISBN 978-0880012478 (wyd. polskie: a5, 2021, tłum. Krystyna Dąbrowska)
  • The Wild Iris (The Ecco Press, 1992) ISBN 978-0880012812.
  • The First Four Books of Poems (The Ecco Press, 1995) ISBN 978-0880014212.
  • Meadowlands (The Ecco Press, 1997) ISBN 978-0880014526.
  • Vita Nova (The Ecco Press, 1999) ISBN 978-0880016346.
  • The Seven Ages (The Ecco Press, 2001) ISBN 978-0060185268.
  • Averno (Farrar, Strauss and Giroux, 2006) ISBN 978-0374107420.
  • A Village Life (Farrar, Strauss and Giroux, 2009) ISBN 978-0374283742.
  • Poems: 1962-2012 (Farrar, Strauss and Giroux, 2012) ISBN 978-0374126087.
  • Faithful and Virtuous Night (Farrar, Strauss and Giroux, 2014) ISBN 978-0374152017.

Wydania broszurowe

  • The Garden (Antaeus Editions, 1976)
  • October (Sarabande Books, 2004) ISBN 978-1932511000.

Zbiory prozy

  • Proofs and Theories: Essays on Poetry (The Ecco Press, 1994) ISBN 978-0880014427.
  • American Originality: Essays on Poetry (Farrar, Strauss and Giroux, 2017) ISBN 978-0374299552.

Przypisy

  1. Louise Glück, Nobel-winning poet of terse and candid lyricism, dies at 80. apnews.com. [dostęp 2023-10-13]. (ang.).
  2. TomaszT. Dereszyński TomaszT., Literacki Nobel 2020 dla Louise Glück za „niepowtarzalny poetycki głos, który z surowym pięknem czyni indywidualną egzystencję uniwersalną” [online], Polska Times, 8 października 2020 [dostęp 2020-10-08]  (pol.).
  3. a b Louise Glück [online], Poetry Foundation, 7 października 2020 [dostęp 2020-10-08]  (ang.).
  4. Louise Glück | English [online], english.yale.edu [dostęp 2020-10-08]  (ang.).
  5. Poet Laureate Louise Glück to Be Writer-in-Residence at Yale [online], YaleNews, 10 lutego 2004 [dostęp 2020-10-08]  (ang.).
  6. DanD. Chiasson DanD., The Body Artist [online], The New Yorker, 5 listopada 2012 [dostęp 2020-10-08]  (ang.).
  7. a b Glück, Louise 1943– [online], encyclopedia.com [dostęp 2020-10-08] .
  8. PoetryP. Foundation PoetryP., Louise Glück [online], Poetry Foundation, 7 października 2020 [dostęp 2020-10-08]  (ang.).
  9. Eric L.E.L. Haralson Eric L.E.L., Encyclopedia of American Poetry: The Twentieth Century, Routledge, 21 stycznia 2014, ISBN 978-1-317-76322-2 [dostęp 2020-10-08]  (ang.).
  10. Louise Gluck, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2020-10-08]  (ang.).
  11. www.pulitzer.org/winners/louise-gluck [online], pulitzer.org [dostęp 2020-10-08]  (ang.).
  12. Louise Gluck Wins Bollingen Prize in Poetry [online], YaleNews, 20 lutego 2001 [dostęp 2020-10-08]  (ang.).
  13. National Book Awards 2014 [online], National Book Foundation [dostęp 2020-10-08]  (ang.).
  14. h, BookPrizes by Award [online], Festival of Books [dostęp 2020-10-08]  (ang.).
  15. JennyJ. Berggren JennyJ., Poeten Louise Glück får Tranströmerpriset 2020, „SVT Nyheter”, 14 lutego 2020 [dostęp 2020-10-08]  (szw.).
  16. ReenaR. Sastri ReenaR., ''The Poetry of Louise Glück: A Thematic Introduction'' (review), „Modernism/modernity”, 15 (3), 2008, s. 583–585, DOI: 10.1353/mod.0.0017, ISSN 1080-6601 [dostęp 2020-10-08] .
  17. Dzikie brzoskwinie – spis treści [online], Onet Kultura, 18 kwietnia 2003 [dostęp 2020-10-08]  (pol.).
  18. Tłumaczka noblistki Louise Glück: To poetka bardzo nieromantyczna [online], wyborcza.pl, 8 października 2020 [dostęp 2020-12-02] .

Linki zewnętrzne

  • Louise Glück „Mowa noblowska”, tłum. Anna Arno, Wydawnictwo Próby
  • p
  • d
  • e
XX wiek
XXI wiek

Nobel

Kontrola autorytatywna (osoba):
  • ISNI: 000000011476232X
  • VIAF: 84538845
  • LCCN: n80005703
  • GND: 119122960
  • NDL: 031679863
  • LIBRIS: rp36ck194xpk868
  • BnF: 12060411f
  • SUDOC: 067333176
  • SBN: PUVV188086
  • NLA: 35128776
  • NKC: mzk2003169585
  • DBNL: gluc001
  • BNE: XX1760778
  • NTA: 069427976
  • BIBSYS: 90725328
  • CiNii: DA08536660
  • Open Library: OL216783A
  • PLWABN: 9810677615505606
  • NUKAT: n01718631
  • J9U: 987007261709005171
  • PTBNP: 134593
  • CANTIC: a19631261
  • LNB: 000333149
  • NSK: 000020774
  • CONOR: 56191843
  • KRNLK: KAC202300450
  • LIH: LNB:DD/R;=BB
  • WorldCat: lccn-n80005703
Encyklopedia internetowa:
  • PWN: 6952253
  • Britannica: biography/Louise-Gluck
  • SNL: Louise_Glück
  • DSDE: Louise_Glück
  • identyfikator w Hrvatska enciklopedija: 71019