Art Carney

Art Carney

Art Carney (1940)
Imię i nazwisko	Arthur William Matthew
Data i miejsce urodzenia	4 listopada 1918 Mount Vernon
Data i miejsce śmierci	9 listopada 2003 Chester (Connecticut)
Zawód	aktor
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons

Art Carney, właśc. Arthur William Matthew (ur. 4 listopada 1918 w Mount Vernon, zm. 9 listopada 2003 w Chester w stanie Connecticut) – amerykański aktor sceniczny, filmowy, telewizyjny i radiowy.

Zarys kariery

Do historii filmu przeszedł w 1975, kiedy otrzymał Oscara dla najlepszego aktora za rolę w filmie Harry i Tonto (1974) w reżyserii Paula Mazursky'ego. W rywalizacji o nagrodę pokonał wówczas takich gwiazdorów jak Albert Finney, Jack Nicholson, Al Pacino i Dustin Hoffman.

Carney był przede wszystkim aktorem telewizyjnym i radiowym, nigdy nie skończył żadnej szkoły filmowej. W latach 30. i 40. prowadził w radiu magazyn kryminalny, a następnie program dla dzieci. Potem przez 20 lat prowadził własny program w telewizji.

Jako aktor teatralny zadebiutował na Broadwayu w 1956 u boku Waltera Matthau. Popularność przyniosła mu postać Eda Nortona, którego grał w serialu The Honeymooners (na jego podstawie zrealizowano polskie Miodowe lata), w którym stworzył duet z Jackiem Gleasonem. Rola w serialu przyniosła mu 5 nagród Emmy. Współpracę z Gleasonem kontynuował w jego autorskim programie telewizyjnym Jackie Gleason Show.

Oscarowa rola Carneya w Harry i Tonto była jedną z jego pierwszych większych ról na dużym ekranie. Potem stworzył jeszcze kilka kreacji m.in. w filmach: Droga do kariery, Śmiertelny krzyk, Ostatni seans, Wizyty domowe, W starym, dobrym stylu, Wyzwanie, Bohater ostatniej akcji.

W 1993 wycofał się z życia publicznego. Ostatnie 10 lat życia spędził na wsi, w Westbrook, w stanie Connecticut.

Nagrody

• Nagroda Akademii Filmowej Najlepszy aktor pierwszoplanowy: 1975 Harry i Tonto
• Złoty Glob
  • Najlepszy aktor w filmie komediowym: lub musicalu: 1974 Harry i Tonto

Bibliografia

• RichardR. Severo RichardR., Art Carney, 85, Lauded 'Honeymooners' Actor, Dies [online], nytimes.com, 12 listopada 2003 [dostęp 2013-01-27]  (ang.).
• RonaldR. Bergan RonaldR., Art Carney. Great American comic actor [online], guardian.co.uk, 13 listopada 2003 [dostęp 2013-01-27]  (ang.).
• Art Carney [online], telegraph.co.uk, 14 listopada 2003 [dostęp 2013-01-27]  (ang.).
• Art Carney. T. 35: Kolekcja Alfred Hitchcock Przedstawia. Poznań: Oxford Educational Sp. z o.o., sierpień 2010, s. 18. ISBN 978-83-252-0775-5.

Linki zewnętrzne

• Art Carney w bazie IMDb (ang.)
• Art Carney w bazie Notable Names Database (ang.)
• Art Carney w bazie Filmweb