Carl Wieman

Carl Wieman
ilustracja
Państwo działania

Stany Zjednoczone

Data i miejsce urodzenia

26 marca 1951
Corvallis

Specjalność: fizyka
Alma Mater

Massachusetts Institute of Technology

Nagrody

Nagroda Nobla w dziedzinie fizyki

Multimedia w Wikimedia Commons

Carl Edwin Wieman (ur. 26 marca 1951 w Corvallis, Oregon) – amerykański fizyk, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki w roku 2001 za otrzymanie nowego stanu materii, tzw. kondensatu Bosego-Einsteina, a także za pierwsze badania jego właściwości.

Życiorys

Ukończył fizykę w roku 1973 w Massachusetts Institute of Technology. Tytuł doktora uzyskał w roku 1977 na Uniwersytecie Stanforda. Od roku 1984 pracuje i wykłada, jako profesor, na Uniwersytecie Kolorado w Boulder. Jest laureatem Nagrody Rabiego i Medalu Franklina[1].

Zajmuje się m.in. wykorzystaniem laserów do badań atomów. Przez wiele lat próbował za pomocą laserowego promieniowania chłodzić i zamykać atomy w tzw. pułapce. Jest współwłaścicielem trzech patentów wykorzystujących wiedzę o laserach w praktyce. W roku 1995, prowadząc badania wspólnie z E.Cornellem, stworzył eksperymentalnie w temperaturze 20 nanokelwinów nowy stan materii (przewidywany już w 1924 roku hipotetycznie przez S.N.Bosego i A.Einsteina) w postaci rozcieńczonego (rozrzedzonego) gazu atomów rubidu (tzw. kondensatu Bosego–Einsteina). Badania te otwierają możliwość tworzenia nowych generacji układów scalonych, a tym samym komputerów kwantowych o niewielkich rozmiarach i ogromnej mocy obliczeniowej. W roku 2001 został wyróżniony za to odkrycie Nagrodą Nobla (wspólnie z E. Cornellem i niemieckim fizykiem W. Ketterlem)[1]. Laureat Medalu Oersteda za nauczanie fizyki (2007).

Przypisy

  1. a b Carl E. Wieman – Facts. [w:] The Nobel Prize in Physics 2001 > Eric A. Cornell, Wolfgang Ketterle, Carl E. Wieman [on-line]. Nobel Media AB. [dostęp 2014-01-21]. (ang.)., autobiografia, Nobel Lecture: Bose-Einstein Condensation in a Dilute Gas; The First 70 Years and Some Recent Experiments
  • p
  • d
  • e
XX wiek
XXI wiek

Nobel

  • p
  • d
  • e
XX wiek
XXI wiek

Medal Lorentza

  • p
  • d
  • e
XX wiek
  • 1936: William Suddards Franklin
  • 1937: Edward Herbert Hall
  • 1938: Alexander Wilmer Duff
  • 1939: Benjamin Harrison Brown
  • 1940: Robert Andrews Millikan
  • 1941: Henry Crew
  • 1943: George Walter Stewart
  • 1944: Roland Roy Tileston
  • 1945: Homer Levi Dodge
  • 1946: Ray Lee Edwards
  • 1947: Duane Roller
  • 1948: William Harley Barber
  • 1949: Arnold Sommerfeld
  • 1950: Orrin H. Smith
  • 1951: John W. Hornbeck
  • 1952: Ansel A. Knowlton
  • 1953: Richard M. Sutton
  • 1954: Clifford N. Wall
  • 1955: Vernet E. Eaton
  • 1956: George Eugene Uhlenbeck
  • 1957: Mark W. Zemansky
  • 1958: J. W. Buchta
  • 1960: Robert Wichard Pohl
  • 1961: Jerrold R. Zacharias
  • 1962: Francis Sears
  • 1963: Francis L. Friedman
  • 1964: Walter Christian Michels
  • 1965: Philip Morrison
  • 1966: Leonard Schiff
  • 1967: Edward Mills Purcell
  • 1968: Harvey E. White
  • 1969: Eric M. Rogers
  • 1970: Edwin C. Kemble
  • 1971: Uri Haber-Schaim
  • 1972: Richard Feynman
  • 1973: Arnold Arons
  • 1974: Melba Phillips
  • 1975: Robert Resnick
  • 1976: Victor Weisskopf
  • 1977: H. Richard Crane
  • 1978: Wallace A. Hilton
  • 1979: Charles Kittel
  • 1979: Paul E. Klopsteg
  • 1980: Gerald Holton
  • 1981: Robert Karplus
  • 1982: Isidor Isaac Rabi
  • 1983: John Archibald Wheeler
  • 1984: Frank Oppenheimer
  • 1985: Sam Treiman
  • 1986: Stanley S. Ballard
  • 1987: Clifford E. Swartz
  • 1988: Norman Ramsey
  • 1989: Anthony French
  • 1990: Carl Sagan
  • 1991: Freeman Dyson
  • 1992: Eugen Merzbacher
  • 1993: Hans Bethe
  • 1994: E. Leonard Jossem
  • 1995: Robert Beck Clark
  • 1996: Donald F. Holcomb
  • 1997: Daniel Kleppner
  • 1998: Edwin F. Taylor
  • 1999: David L. Goodstein
  • 2000: John G. King
XXI wiek
  • 2001: Lillian C. McDermott
  • 2002: David Hestenes
  • 2003: Edward W. Kolb
  • 2004: Lawrence Krauss
  • 2005: Eugene D. Commins
  • 2006: Kenneth Ford
  • 2007: Carl E. Wieman
  • 2008: Mildred Dresselhaus
  • 2009: George F. Smoot
  • 2010: nie przyznano
  • 2011: F. James Rutherford
  • 2012: Charles H. Holbrow
  • 2013: Edward Redish
  • 2014: Dean Zollman
  • 2015: Karl Mamola
  • 2016: John Winston Belcher
  • 2017: Jan Tobochnik
  • 2018: Barbara L. Whitten
  • 2019: Gay Stewart
  • 2020: David Sokoloff
  • 2021: Shirley Ann Jackson
  • 2023: S. James Gates
Kontrola autorytatywna (osoba):
  • ISNI: 0000000115578065
  • VIAF: 115788
  • LCCN: no00010447
  • GND: 1139712365
  • NDL: 031621386
  • LIBRIS: 31fhk8qm5g9jg94
  • BnF: 12502804c
  • SUDOC: 034253521
  • SBN: UBOV135756
  • NKC: js20031201007
  • BIBSYS: 1083873
  • CiNii: DA08845712
  • PLWABN: 9810627040505606
  • NUKAT: n2003025477
  • J9U: 987007453553005171
  • WorldCat: lccn-no00010447
Encyklopedia internetowa:
  • PWN: 3995846
  • Britannica: biography/Carl-Wieman
  • Universalis: carl-e-wieman
  • БРЭ: 4214018
  • NE.se: carl-e-wieman
  • SNL: Carl_E._Wieman
  • VLE: carl-edwin-wieman
  • Catalana: 0261902
  • DSDE: Carl_Edwin_Wieman
  • identyfikator w Hrvatska enciklopedija: 66113