Angelo Sodano

Angelo Sodano
Kardynał biskup
Ilustracja
Angelo Sodano (2016)
Herb duchownego Ut unum sint
Aby byli jedno
Kraj działania

Chile, Watykan

Data i miejsce urodzenia

23 listopada 1927
Isola d’Asti

Data i miejsce śmierci

27 maja 2022
Rzym

Miejsce pochówku

Katedra w Asti

Dziekan Kolegium Kardynalskiego
Okres sprawowania

2005–2019

Sekretarz stanu Stolicy Apostolskiej
Okres sprawowania

1991–2006

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

rzymskokatolicki

Prezbiterat

23 września 1950

Nominacja biskupia

30 listopada 1977

Sakra biskupia

15 stycznia 1978

Kreacja kardynalska

28 czerwca 1991
Jan Paweł II

Kościół tytularny

bazylika św. Franciszki Rzymianki

Faksymile
Odznaczenia
Łańcuch Orderu Pro Merito Melitensi Baliw Wielkiego Krzyża Honoru i Dewocji – Zakon Maltański (SMOM) Order Zasługi Republiki Włoskiej I Klasy (1951-2001) Najwyższy Order Zwiastowania Najświętszej Marii Panny (Order Annuncjaty) Kawaler Krzyża Wielkiego Orderu Świętych Maurycego i Łazarza (Włochy) Order „Przyjaźń” (Kazachstan) Narodowy Order Zasługi I klasy (Malta) Krzyż Wielki Orderu Zasługi RP Krzyż Wielki Orderu Chrystusa Order Podwójnego Białego Krzyża I Klasy (Słowacja) Złoty Order Wolności Republiki Słowenii
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach
Sukcesja apostolska
Data konsekracji

15 stycznia 1978

Miejscowość

Asti

Konsekrator

Antonio Samorè

Współkonsekratorzy

Agostino Casaroli
Vito Nicola Cavanna

Konsekrowani biskupi
Juan Bautista Herrada Armijo 17 kwietnia 1982
Francisco Javier Prado Aránguiz 2 września 1984
Sebastian Kräuter 28 kwietnia 1990
Petru Gherghel 1 maja 1990
Mario Rizzi 20 kwietnia 1991
Lorenzo Baldisseri 7 marca 1992
Adriano Bernardini 15 listopada 1992
André Dupuy 6 stycznia 1993
Domenico De Luca 3 lipca 1993
Renzo Fratini 2 października 1993
Francisco-Javier Lozano 25 lipca 1994
Giuseppe Lazzarotto 7 października 1994
Luigi Ventura 29 kwietnia 1995
Juliusz Janusz 8 maja 1995
Christophe Pierre 24 września 1995
Antonio Sozzo 14 października 1995
Antonio Lucibello 4 listopada 1995
Gianni Danzi 24 maja 1996
Emil Paul Tscherrig 27 czerwca 1996
Silvano Tomasi 17 sierpnia 1996
Aldo Cavalli 26 sierpnia 1996
Edward Adams 23 października 1996
Hans Schwemmer 21 września 1997
Leonardo Sandri 11 października 1997
Luigi Gatti 29 sierpnia 1998
Giuseppe Pittau 26 września 1998
Nikola Eterović 10 lipca 1999
Luigi Bonazzi 26 sierpnia 1999
Orlando Antonini 11 września 1999
Angelo Mottola 21 września 1999
Mario Zenari 25 września 1999
Mario Roberto Cassari 16 października 1999
Joseph Chennoth 30 października 1999
Antonio Mennini 12 września 2000
Alfonso Badini Confalonieri 31 stycznia 2001
Giuseppe De Andrea 20 września 2001
Ivan Jurkovič 6 października 2001
Giovanni Angelo Becciu 1 grudnia 2001
Ivo Scapolo 12 maja 2002
Zbigniew Kiernikowski 20 maja 2002
Dominique Mamberti 3 lipca 2002
Antonio Arcari 20 września 2003
Eliseo Ariotti 5 października 2003
Carlo Liberati 10 stycznia 2004
Anselmo Guido Pecorari 11 stycznia 2004
Renato Boccardo 24 stycznia 2004
Velasio De Paolis 21 lutego 2004
Paul Gallagher 13 marca 2004
Raffaello Funghini 25 marca 2004
Mario Giordana 29 maja 2004
Andrés Carrascosa Coso 7 października 2004
Martin Vidović 21 listopada 2004
Jerzy Maculewicz 14 maja 2005
Giambattista Diquattro 4 czerwca 2005
Michael Blume 30 września 2005
Nicola Girasoli 11 marca 2006
Nikolaus Messmer 2 czerwca 2006
Athanasius Schneider 2 czerwca 2006
Leopoldo Girelli 17 czerwca 2006
Gianfranco Gardin 26 sierpnia 2006
James Green 6 września 2006
Janusz Kaleta 23 listopada 2006
Santo Gangemi 17 marca 2012
Współkonsekrowani biskupi
John Bukovsky 13 października 1990
Crescenzio Sepe 26 kwietnia 1992
Antonio Franco 26 kwietnia 1992
Carlo Maria Viganò 26 kwietnia 1992
Luigi Travaglino 26 kwietnia 1992
Enzo Dieci 26 kwietnia 1992
Tadeusz Rakoczy 26 kwietnia 1992
Tadeusz Pieronek 26 kwietnia 1992
James Michael Harvey 19 marca 1998
Stanisław Dziwisz 19 marca 1998
Piero Marini 19 marca 1998
Fernando Filoni 19 marca 2001
Henryk Józef Nowacki 19 marca 2001
Timothy Broglio 19 marca 2001
Domenico Sorrentino 19 marca 2001
Tomasz Peta 19 marca 2001
Marcelo Sánchez Sorondo 19 marca 2001
Marc Ouellet 19 marca 2001
Giampaolo Crepaldi 19 marca 2001
Đura Džudžar 19 marca 2001
Savio Hon Tai-Fai 5 lutego 2011
Marcello Bartolucci 5 lutego 2011
Celso Morga Iruzubieta 5 lutego 2011
Antonio Filipazzi 5 lutego 2011
Edgar Peña Parra 5 lutego 2011
Kardynał Sodano podczas spotkania z sekretarz stanu Stanów Zjednoczonych Condoleezą Rice

Angelo Sodano (ur. 23 listopada 1927 w Isola d’Asti, zm. 27 maja 2022 w Rzymie[1]) – włoski duchowny rzymskokatolicki, doktor nauk teologicznych i prawa kanonicznego, dyplomata watykański, arcybiskup, nuncjusz apostolski w Chile w latach 1978–1988, kardynał od 1991 (najpierw w stopniu prezbitera, w 1994 promowany do stopnia biskupa), sekretarz stanu Stolicy Apostolskiej w latach 1991–2006, dziekan Kolegium Kardynalskiego w latach 2005–2019, od 2019 emerytowany dziekan Kolegium Kardynalskiego[2].

Życiorys

Urodził się w Isola d’Asti, w Piemoncie, w północnych Włoszech. Jego ojciec sprawował mandat deputowanego do włoskiego parlamentu.

Angelo Sodano studiował w seminarium w Asti i tamże 23 września 1950 został wyświęcony na kapłana. Uzyskał doktoraty z teologii na Papieskim Uniwersytecie Gregoriańskim i z prawa kanonicznego na Papieskim Uniwersytecie Laterańskim. Ukończył również Papieską Akademię Kościelną (watykańską szkołę dyplomacji).

Pracował w Asti do 1959 jako wykładowca i duszpasterz młodzieży. W 1959 został zaproszony do Watykanu przez arcybiskupa Angela Dell’Acquę. W 1962 już jako dyplomata otrzymał nominację na zagraniczną placówkę, był kolejno sekretarzem nuncjatur w Ekwadorze, Urugwaju, Chile. W 1968 wrócił do Watykanu, gdzie przez prawie 10 lat pracował w Radzie Publicznych Spraw Kościoła. Otrzymał honorowe tytuły nadzwyczajnego tajnego szambelana (1962) i kapelana Jego Świątobliwości (1963).

30 listopada 1977 został mianowany arcybiskupem tytularnym Nova Caesaris i nuncjuszem apostolskim w Chile. Sakrę biskupią przyjął 15 stycznia 1978 w Asti z rąk kardynała Antonia Samore. W maju 1988 przeszedł na stanowisko sekretarza Rady Spraw Publicznych Kościoła, a po reorganizacji Kurii Rzymskiej pełnił funkcję sekretarza sekcji kontaktów z państwami w Sekretariacie Stanu; stał również na czele Papieskiej Komisji ds. Rosji. Reprezentował Watykan na spotkaniach ministrów spraw zagranicznych państw-stron Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy Europejskiej w Wiedniu, Kopenhadze, Nowym Jorku i Paryżu[3].

Po przejściu kardynała Agostina Casaroliego w stan spoczynku objął 1 grudnia 1990 stanowisko prosekretarza stanu. Po nominacji kardynalskiej (czerwiec 1991) został pełnoprawnym sekretarzem stanu. Wyniesiony do godności kardynała 28 czerwca 1991 przez papieża Jana Pawła II, otrzymał tytuł prezbitera S. Maria Nuova. Wielokrotnie reprezentował papieża na uroczystościach religijnych i rocznicowych w charakterze legata lub specjalnego wysłannika, m.in. na uroczystościach 1000-lecia archidiecezji gnieźnieńskiej w marcu 2000. Pełnił funkcję prezydenta-delegata na IV konferencji generalnej Episkopatów Latynoamerykańskich w Santo Domingo (Dominikana) w październiku 1992. W styczniu 1994 został promowany na kardynała biskupa, otrzymał podmiejską stolicę biskupią Albano.

W 1997 r. jako wysłannik papieża Jana Pawła II przewodniczył uroczystościom pogrzebowym Matki Teresy z Kalkuty.

Wraz ze śmiercią Jana Pawła II (2 kwietnia 2005) utracił stanowisko sekretarza stanu, ale został ponownie mianowany przez kolejnego papieża Benedykta XVI. Przed konklawe w 2005 wymieniany był jako jeden z papabili. 27 kwietnia 2005 został dziekanem kolegium kardynalskiego i trzy dni później otrzymał związaną z tym stanowiskiem podmiejską diecezję Ostii (kardynałem biskupem Ostii był przed wyborem na papieża Joseph Ratzinger). 21 grudnia 2019 zakończył decyzją Franciszka pełnić funkcję dziekana kolegium kardynalskiego i odtąd nosi tytuł emerytowanego dziekana kolegium kardynalskiego.

22 czerwca 2006 papież Benedykt XVI przyjął rezygnację kardynała Sodano z funkcji sekretarza stanu (złożoną ze względu na podeszły wiek) i mianował na jego miejsce kardynała Tarcisia Bertone, który objął nowy urząd 15 września 2006. 23 listopada 2007 w związku z ukończeniem 80. roku życia utracił prawo do czynnego udziału w przyszłym konklawe.

18 kwietnia 2010 jako osobisty wysłannik papieża Benedykta XVI miał przewodniczyć uroczystościom pogrzebowym polskiej pary prezydenckiej Lecha i Marii Kaczyńskich. Jednak jego przylot został odwołany z powodu obecności wulkanicznego pyłu nad Europą.

21 grudnia 2019 papież Franciszek przyjął rezygnację kardynała Sodano z funkcji dziekana Kolegium Kardynalskiego. Jego następca – kardynał Giovanni Battista Re – został wybrany po raz pierwszy według nowych zasad na 5-letnią kadencję z możliwością jej przedłużenia[4].

Zmarł 27 maja 2022 w rzymskiej klinice z powodu choroby COVID-19[5][6]. Uroczystości pogrzebowe odbyły się 31 maja 2022 w bazylice św. Piotra na Watykanie[7]. 1 czerwca 2022 został pochowany w katedrze w Asti[8].

Odznaczenia i tytuły

Został odznaczony m.in. Orderem Zasługi Republiki Włoskiej, Krzyżem Wielkim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej (2006)[9], Orderem Annuncjaty (2002)[10] oraz słowackim Orderem Podwójnego Białego Krzyża I klasy (1997)[11]. W 1992 odznaczony Złotym Orderem Wolności Republiki Słowenii[12].

W 2003 został mianowany doktorem honoris causa Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego[13].

Przypisy

  1. akr//now (źródło: PAP): Nie żyje kardynał Angelo Sodano. Bliski współpracownik św. Jana Pawła II miał 94 lata. tvn24.pl, 2022-05-27. [dostęp 2022-05-27].
  2. Kard. Angelo Sodano zrezygnował z funkcji dziekana Kolegium Kardynalskiego. ekai.pl. [dostęp 2019-12-21]. (pol.).
  3. Doktorzy Honoris Causa. uksw.edu.pl. [dostęp 2010-08-27].
  4. Papież przyjął rezygnację kard. Angelo Sodano. wiadomosci.wp.pl. [dostęp 2020-01-07]. (pol.).
  5. Michał Wilgocki: Nie żyje kardynał Angelo Sodano. wyborcza.pl, 2022-05-28. [dostęp 2022-05-28].
  6. Źródło: PAP, "Corriere della Sera", KAI: Angelo Sodano nie żyje. Kardynał był bliskim współpracownikiem Jana Pawła II. wiadomosci.onet.pl, 2022-05-28. [dostęp 2022-05-28].
  7. Cardinal Sodano's love for Christ and His Church recalled at funeral Mass – Vatican News. vaticannews.va. [dostęp 2022-05-31]. (ang.).
  8. Asti dà l'ultimo saluto al cardinale Angelo Sodano. Gazzetta D'Asti. [dostęp 2022-06-01]. (wł.).
  9. M.P. z 2007 r. nr 4, poz. 28.
  10. L’ordine Supremo della Santissima Annunziata e l’ordine dei Santi Maurizio e Lazzaro: Profili di compatibilità con il regime repubblicano e l’attuale disciplina dell’uso delle onorificenze in Italia (I).. docelinajes.org.
  11. Prezident SR – Štátne vyznamenania udelené v rokoch 1993–1998. web.archive.org, 2005-10-29. [dostęp 2019-09-15].
  12. Odlikovanci [online], Predsednica Republike Slovenije [dostęp 2024-04-24]  (słoweń.).
  13. Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. uksw.edu.pl. [dostęp 2017-11-21]. (pol.).

Linki zewnętrzne

  • Nota biograficzna Angelo Sodano na stronie Stolicy Apostolskiej. [dostęp 2023-01-01]. (wł.).
  • Angelo Sodano w słowniku biograficznym kardynałów Salvadora Mirandy  [dostęp 2015-05-11] (ang.)
  • Angelo Sodano [online], catholic-hierarchy.org [dostęp 2011-07-10]  (ang.).
  • p
  • d
  • e
Delegaci apostolscy
  • Celestino del Frate (1882–1883)
  • Pietro Monti (1903–1907)
Internuncjusz apostolski
Nuncjusze apostolscy
  • p
  • d
  • e
Sekretarze stanu Stolicy Apostolskiej
(1551–1644)
Sekretarze stanu Stolicy Apostolskiej
(1644-1829)
Sekretarze stanu Stolicy Apostolskiej
(od 1829)

  1. w latach 1944–1958 nie było osoby na stanowisku sekretarza stanu, jego obowiązki pełnił osobiście papież Pius XII
  • p
  • d
  • e
Lata 1130–1378
Obediencja „rzymska”
Obediencja „awiniońska”
Obediencja „pizańska”
Lata 1415–1503
Lata od 1503
  • p
  • d
  • e
  • 16 października 1978 – 2 kwietnia 2005

Biografia
Pontyfikat
Upamiętnienie
Dramaty i książki
Dokumenty papieskie
Współpracownicy

Kontrola autorytatywna (osoba):
  • ISNI: 0000000120965289
  • VIAF: 302416231
  • GND: 12044819X
  • BnF: 12432022j
  • SUDOC: 033456526
  • SBN: UBOV888696
  • NKC: xx0025135
  • PLWABN: 9810595959305606
  • NUKAT: n2002096398
  • PTBNP: 275760
  • NSK: 000208534
  • CONOR: 47859299
  • BNC: 000043426
  • WorldCat: viaf-302416231
Encyklopedia internetowa:
  • PWN: 3977202