Jean-Luc Godard

Jean-Luc Godard
Ilustracja
Godard w 1968
Data i miejsce urodzenia

3 grudnia 1930
Paryż

Data i miejsce śmierci

13 września 2022
Rolle

Zawód

reżyser, scenarzysta, aktor

podpis
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Jean-Luc Godard (ur. 3 grudnia 1930 w Paryżu, zm. 13 września 2022 w Rolle, w Szwajcarii[1][2]) – francuski reżyser, scenarzysta, operator, montażysta, producent i krytyk filmowy. Jest często utożsamiany z grupą filmowców określanych jako przedstawicieli francuskiej Nowej Fali (fr. Nouvelle Vague).

Życiorys

Wychowywał się w Szwajcarii[3]. Jego ojciec prowadził klinikę[4]. Studiował etnologię[3] na Uniwersytecie Paryskim[4]. Pracował tamże jako krytyk filmowy[3]. W latach 60. XX wieku poślubił aktorkę Anne Wiazemsky(inne języki)[4]. Zmarł 13 września 2022 w Rolle, w Szwajcarii w wyniku wspomaganego samobójstwa[2].

Charakterystyka dorobku

Wiele z filmów Godarda stało się wyzwaniem dla tradycyjnej konwencji kina Hollywood, a także francuskej „tradycji jakości”. Jako reżyser jest często uważany za jednego z najbardziej ekstremalnych lub radykalnych przedstawicieli Nowej Fali. Jego filmy są odzwierciedleniem jego politycznych ideologii, jak również jego znajomości historii filmu. Godard był zapalonym czytelnikiem filozofii egzystencjalnej i marksistowskiej, dlatego filmy często odwołują się do egzystencjalizmu.

Jego radykalne podejście w konwencji filmu, polityki i filozofii uczyniły go jednym z najbardziej wpływowych twórców francuskiej Nowej Fali. Filmy Godarda okazały się inspiracją dla wielu różnych reżyserów, jak Quentin Tarantino, Martin Scorsese, Bernardo Bertolucci, Arthur Penn, Richard Linklater, Gregg Araki, John Woo, Mike Figgis, Robert Altman, Steven Soderbergh, Richard Lester, Jim Jarmusch, Rainer Werner Fassbinder, Brian De Palma, Wim Wenders, Oliver Stone i Ken Loach.

W 2002 roku w plebiscycie magazynu filmowego "Sight & Sound" krytycy umieścili Godarda na trzecim miejscu w rankingu dziesięciu reżyserów wszech czasów[5]. W sierpniu 2010 Amerykańska Akademia Sztuki i Wiedzy Filmowej ogłosiła go laureatem Oscara za całokształt twórczości. Godard nie odebrał jednak tej nagrody osobiście.

Wybrana filmografia

Reżyser
  • Charlotte et Véronique, ou Tous les garçons s'appellent Patrick(inne języki) (1959)
  • Charlotte et son jules(inne języki) (1960)
  • Do utraty tchu (1960, À bout de souffle)
  • Kobieta jest kobietą (1961, Femme est une femme, Une)
  • Żyć własnym życiem (1962, Vivre sa vie: Film en douze tableaux)
  • Żołnierzyk(inne języki) (1963, Petit soldat, Le)
  • Karabinierzy(inne języki) (1963, Carabiniers, Les)
  • Pogarda (1963, Mépris, Le)
  • Amatorski gang (1964, Bande á part)
  • Szalony Piotruś (1965, Pierrot le fou)
  • Alphaville (1965, Alphaville, une étrange aventure de Lemmy Caution)
  • Made in U.S.A.(inne języki) (1966)
  • Męski - żeński(inne języki) (1966, Masculin, féminin: 15 faits précis)
  • 2 lub 3 rzeczy, które o niej wiem...(inne języki) (1967, 2 ou 3 choses que je sais d'elle)
  • Weekend(inne języki) (1967, Week End)
  • Chinka(inne języki) (1967, Chinoise, La)
  • Wszystko w porządku(inne języki) (1972,Tout va bien)
  • Comment ça va?(inne języki) (1978)
  • Ratuj kto może (życie)(inne języki) (1980, Sauve qui peut (la vie))
  • Lettre à Freddy Buache(inne języki) (1981)
  • Pasja (1982, Passion)
  • Imię: Carmen (1983, Prénom Carmen)
  • Zdrowaś, Mario (1985, Je vous salue, Marie)
  • Uważaj z prawej (1987, Soigne ta droite)
  • Król Lear (1987, King Lear)
  • Nowa fala (1990, Nouvelle vague)
  • Historia/e kina (1998, Histoire(s) du cinéma)
  • Pochwała miłości (2001, Éloge de l’amour)
  • Nasza muzyka (2004, Notre musique)

Nagrody i wyróżnienia

W 1965 za film Alphaville otrzymał nagrodę Złotego Niedźwiedzia na 15. MFF w Berlinie. W 1983 za film Imię: Carmen otrzymał nagrodę Złotego Lwa na 40. MFF w Wenecji. W 1987 otrzymał nagrodę Cezar Honorowy. W 2011 otrzymał Honorowego Oscara.

Sześciokrotnie nominowany do nagrody Złotej Palmy na MFF w Cannes.

Życie prywatne

Potomek dawnych kalwińskich rodzin. Kuzyn byłego peruwiańskiego prezydenta Pedro Pablo Kuczynskiego[6].

Godard był dwa razy żonaty, m.in. z francuską aktorką Anną Kariną.

Przypisy

  1. Jean-Luc Godard, giant of the French new wave, dies at 91. The Guardian. [dostęp 2022-09-13].
  2. a b Jean-Luc Godard zdecydował się na "wspomagane samobójstwo" | Interia Film, 13.09.2022
  3. a b c ZbigniewZ. Pitera ZbigniewZ., Leksykon reżyserów filmowych, Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1978, s. 78 .
  4. a b c Jean-Luc Godard [online], www.britannica.com, 15 stycznia 2024 [dostęp 2024-02-23]  (ang.).
  5. NickN. James NickN. i inni, BFI | Sight & Sound | Top Ten Poll 2002 - The Critics' Top Ten Directors [online], old.bfi.org.uk [dostęp 2017-03-06] [zarchiwizowane z adresu 2017-02-08]  (ang.).
  6. Pierwsza tura dla córki byłego prezydenta, w drugiej czeka Kuczynski. tvn24.pl, 2016-04-12. [dostęp 2016-06-11].

Bibliografia

  • Ewa Mazierska: Pasja. Filmy Jean-Luca Godarda. Warszawa: ha!art, 2010, s. 352. ISBN 978-83-61407-23-2.
  • Paweł Mościcki: Godard. Pasaże. Warszawa: ha!art, 2010, s. 400. ISBN 978-83-61407-87-4.

Linki zewnętrzne

  • Jean-Luc Godard w bazie IMDb (ang.)
  • Jean-Luc Godard w bazie Filmweb
  • Jean-Luc Godard w bazie Notable Names Database (ang.)
  • p
  • d
  • e
Filmy w reżyserii Jean-Luca Godarda
1960-69
  • Do utraty tchu (1960)
  • Kobieta jest kobietą (1961)
  • Żyć własnym życiem (1962)
  • Siedem grzechów głównych (1962, segment)
  • Żołnierzyk (1963)
  • Karabinierzy (1963)
  • Ro.Go.Pa.G. (1963, segment)
  • Pogarda (1963)
  • Amatorski gang (1964)
  • Kobieta zamężna (1964)
  • Najpiękniejsze oszustwa świata (1964, segment)
  • Paryż widziany przez... (1965, segment)
  • Szalony Piotruś (1965)
  • Alphaville (1965)
  • Męski-żeński (1966)
  • Made in U.S.A. (1966)
  • Najstarszy zawód świata (1967, segment)
  • 2 lub 3 rzeczy, które o niej wiem... (1967)
  • Daleko od Wietnamu (1967, segment)
  • Weekend (1967)
  • Chinka (1967)
  • Film jak inne (1968)
  • Kino-ulotki (1968, segment)
  • Sympathy for the Devil (1968)
  • Radosna wiedza (1969)
  • Miłość i gniew (1969, segment)
1970-79
  • British Sounds (1970)
  • Wiatr ze Wschodu (1970)
  • Prawda (1970)
  • Włodzimierz i Róża (1971)
  • Walki we Włoszech (1971)
  • 1 P.M. (1971)
  • Wszystko w porządku (1972)
  • List do Jane (1972)
  • Numer dwa (1975)
  • Tu i wszędzie (1976)
  • Jak leci? (1976)
1980-89
  • Ratuj kto może (życie) (1980)
  • Pasja (1982)
  • Imię: Carmen (1983)
  • Zdrowaś Mario (1985)
  • Detektyw (1985)
  • Lekkie i ciężkie. Lekkie rozmowy o ciężkich tematach pomiędzy dwojgiem przyjaciół (1985)
  • Król Lear (1987)
  • Aria (1987, segment)
  • Uważaj z prawej (1987)
  • Historia/e kina (1989-99)
  • Le rapport Darty (1989)
1990-99
  • Nowa fala (1990)
  • Jak tam dzieci? (1990, segment)
  • Przeciw zapomnieniu (1991, segment)
  • Niemcy, rok 90 – punkt zerowy (1991)
  • Dzieci bawią się w Rosję (1993)
  • Na moje nieszczęście (1993)
  • JLG/JLG – Autoportret grudniowy (1995)
  • Mozart na zawsze (1996)
2000-09
2010-19
  • Film socjalizm (2010)
  • 3x3D (2013, segment)
  • Pożegnanie z językiem (2014)
  • Mosty Sarajewa (2014, segment)
  • Jean-Luc Godard. Imaginacje (2018)

  • p
  • d
  • e
1926–1950
1951–1975
1976–2000
od 2001
  • Wikiprojekt:Filmy
  • p
  • d
  • e
1976–2000
od 2001
  • Wikiprojekt:Filmy
  • p
  • d
  • e
1969–1989
1990–2009
2010–
  • p
  • d
  • e
Laureaci nagrody Praemium Imperiale (film/teatr)
  • p
  • d
  • e
1956–1979
1980–1999
2000–2019
2020–
Kontrola autorytatywna (osoba):
  • ISNI: 0000000368646695, 0000000121471125
  • VIAF: 108762210
  • ULAN: 500193556
  • LCCN: n79055544
  • GND: 118540009
  • NDL: 00441091
  • LIBRIS: nl0225g61f80z5x
  • BnF: 11905213z
  • SUDOC: 027323560
  • SBN: RAVV025442
  • NLA: 35129196
  • NKC: js20030216057
  • BNE: XX4578348
  • NTA: 068515200
  • BIBSYS: 90083073
  • CiNii: DA01110376
  • Open Library: OL226886A
  • PLWABN: 9810554141405606
  • NUKAT: n96025294
  • J9U: 987007463148105171
  • PTBNP: 772654
  • CANTIC: a10462120
  • LNB: 000007902
  • NSK: 000161606
  • CONOR: 11204963
  • BNC: 000039236
  • ΕΒΕ: 281307
  • BLBNB: 000985979
  • KRNLK: KAC199634051
  • LIH: LNB:LVR;=BQ
  • WorldCat: lccn-n79055544
Encyklopedia internetowa:
  • PWN: 3906290
  • Britannica: biography/Jean-Luc-Godard
  • Universalis: godard-jean-luc, jean-luc-godard, godard-reperes-chronologiques
  • NE.se: jean-luc-godard
  • SNL: Jean-Luc_Godard
  • VLE: jean-luc-godard
  • Catalana: 0030299
  • DSDE: Jean-Luc_Godard
  • identyfikator w Hrvatska enciklopedija: 22458