Liv Ullmann

Imię i nazwisko

Liv Johanne Ullmann

Data i miejsce urodzenia

16 grudnia 1938
Tokio

Zawód

aktorka, reżyserka, scenarzystka

Lata aktywności

od 1957

Multimedia w Wikimedia Commons

Liv Johanne Ullmann (ur. 16 grudnia 1938 w Tokio) − norweska aktorka, reżyserka i scenarzystka filmowa. Jedna z muz szwedzkiego reżysera Ingmara Bergmana. Laureatka honorowego Oscara za całokształt twórczości.

Życiorys

Będąc aktorką Królewskiego Teatru w Oslo, poznała szwedzkiego reżysera Ingmara Bergmana. Zagrała potem główne role w jego dziesięciu filmach. W 1966 urodziła się ich córka, norwesko-szwedzka dziennikarka Linn Ullmann. Ullmann grała również na scenach Nowego Jorku. Jest uznawana, obok Bibi Andersson, Harriet Andersson i Ingrid Thulin, za najwybitniejszą aktorkę w filmach Bergmana.

Była dwukrotnie nominowana do Oscara dla najlepszej aktorki pierwszoplanowej w filmach: Emigranci (1971) Jana Troella oraz Twarzą w twarz (1976) Ingmara Bergmana. W 1973 otrzymała Złoty Glob dla najlepszej aktorki w filmie dramatycznym za rolę w Emigrantach^[1].

Zasiadała w jury konkursu głównego na 31. MFF w Cannes (1978). Przewodniczyła obradom tego gremium na 54. MFF w Cannes (2001).

W 2021 Liv Ullman otrzymała honorowego Oscara za całokształt twórczości, który został wręczony podczas ceremonii Governors Awards w Los Angeles, 25 marca 2022^[2]^[3].

Filmografia

Aktorka

Krnąbrne dziewczę (Ung flukt) (1959)
Tonny (1962)
Krótkie lato (Kort är sommaren) (1962)
Persona (tytuł oryginalny) (1966) – reż. Ingmar Bergman
Cocktail party (1967)
Hańba (Skammen) (1968) – reż. Ingmar Bergman
Godzina wilka (Vargtimmen) (1968) – reż. Ingmar Bergman
Namiętność (En Passion) (1969) – reż. Ingmar Bergman
The Night Visitor (1971)
Emigranci (Utvandrarna) (1971)
Szepty i krzyki (Viskningar och rop) (1972) – reż. Ingmar Bergman
Osadnicy (Nybyggarna) (1972)
Papież Joanna (Pope Joan) (1972)
Czterdzieści karatów (40 Carats) (1973)
Sceny z życia małżeńskiego (Scener ur ett äktenskap) (1973) – film kinowy oraz serial telewizyjny; reż. Ingmar Bergman
Zagubiony horyzont (Lost Horizon) (1973)
Narzeczona Zandy’ego (Zandy's Bride) (1974)
Abdykacja (The Abdication) (1974)
Lenora (Leonor) (1975) – reż. Juan Buñuel (syn Luisa Buñuela)
Twarzą w twarz (Ansikte mot ansikte) (1976) – reż. Ingmar Bergman
O jeden most za daleko (A Bridge Too Far) (1977)
Jajo węża (The Serpent's Egg) (1977) – reż. Ingmar Bergman
Jesienna sonata (Höstsonaten) (1978) – reż. Ingmar Bergman
Gracze (Players) (1979)
Rzeczy Ryszarda (Richard's Things) (1980)
Jenny (1982)
Dzika kaczka (The Wild Duck) (1983)
Przekątna gońca (La Diagonale du fou) (1984)
Chłopiec z zatoki (The Bay Boy) (1984)
King Kongs Faust (1985)
Miejmy nadzieję, że to będzie córka (Speriamo che sia femmina) (1985)
Żegnaj Moskwo (Mosca addio) (1987)
Gaby. Historia prawdziwa (Gaby: A True Story) (1987)
Przyjaciółka (La Amiga) (1988)
Różany ogród (The Rose Garden) (1989)
Mindwalk (Mindwalk) (1990)
Oxen (1991)
Sadako and the Thousand Paper Cranes (1991)
The Long Shadow (1992)
Gra snów (Dromspel) (1994)
Zorn (1994)
I Am Curious (1995)
Lumiere i spółka (Lumiere et compagnie) (1996)
Muraren (2002)
Sarabanda (Saraband) (2003) – reż. Ingmar Bergman
I et speil, i en gåte (2008)

Reżyserka

Sofie (1992)
Krystyna, córka Lavransa (1995)
Enskilda samtal (1996)^[4]
Wiarołomni (2000)
Miss Julie (2014)

Ordery i odznaczenia

Przypisy

↑ Winners & Nominees 1973 (ang.). Witryna internetowa Golden Globe Awards
↑ Governors Awards | 2021. oscars.org. [dostęp 2022-03-31]. (ang.).
↑ Marius HelgeM.H. Larsen Marius HelgeM.H., Liv Ullmann har fått Æres-Oscar [online], „Aftenposten”, 26 marca 2022 [dostęp 2022-04-03] [zarchiwizowane z adresu 2022-03-27] (norw.).
↑ Enskilda samtal w bazie IMDb (ang.)

Linki zewnętrzne

Liv Ullmann w bazie IMDb (ang.)
Liv Ullmann w bazie Filmweb

Filmy w reżyserii Liv Ullmann

1980-99	Love (1982, segment) Sofie (1992) Krystyna, córka Lavransa (1995) Lumiere i spółka (1995, segment) Intymne zwierzenia (1996)
2000-19	Wiarołomni (2000) Panna Julia (2014)

David di Donatello dla najlepszej aktorki zagranicznej

Ingrid Bergman (1957)
Deborah Kerr (1959)
Audrey Hepburn (1960)
Brigitte Bardot (1961)
Audrey Hepburn (1962)
Geraldine Page (1963)
Shirley MacLaine (1964)
Audrey Hepburn (1965)
Julie Andrews (1966)
Julie Christie / Elizabeth Taylor (1967)
Faye Dunaway / Katharine Hepburn (1968)
Mia Farrow / Barbra Streisand (1969)
Liza Minnelli (1970)
Ali MacGraw (1971)
Elizabeth Taylor (1972)
Liza Minnelli (1973)
Barbra Streisand / Tatum O’Neal (1974)
Liv Ullmann (1975)
Isabelle Adjani / Glenda Jackson (1976)
Faye Dunaway / Annie Girardot (1977)
Jane Fonda / Simone Signoret (1978)
Ingrid Bergman / Liv Ullmann (1979)
Isabelle Huppert (1980)
Catherine Deneuve (1981)
Diane Keaton (1982)
Julie Andrews (1983)
Shirley MacLaine (1984)
Meryl Streep (1985)
Meryl Streep (1986)
Norma Aleandro (1987)
Cher (1988)
Jodie Foster (1989)
Jessica Tandy (1990)
Anne Parillaud (1991)
Geena Davis (1992)
Emmanuelle Béart / Tilda Swinton / Emma Thompson (1993)
Emma Thompson (1994)
Jodie Foster (1995)
Susan Sarandon (1996)

Wikiprojekt:Filmy

Nagroda Donostia

1980–1989	Gregory Peck / Gene Tierney (1986) Glenn Ford (1987) Vittorio Gassman (1988) Bette Davis (1989)
1990–1999	Claudette Colbert (1990) Anthony Perkins (1991) Lauren Bacall (1992) Robert Mitchum (1993) Lana Turner (1994) Susan Sarandon / Catherine Deneuve (1995) Al Pacino (1996) Michael Douglas / Jeremy Irons (1997) Jeanne Moreau / Anthony Hopkins / John Malkovich (1998) Anjelica Huston / Fernando Fernán Gómez / Vanessa Redgrave (1999)
2000–2009	Michael Caine / Robert De Niro (2000) Julie Andrews / Warren Beatty / Francisco Rabal (2001) Jessica Lange / Bob Hoskins / Dennis Hopper / Francis Ford Coppola (2002) Robert Duvall / Sean Penn / Isabelle Huppert (2003) Annette Bening / Jeff Bridges / Woody Allen (2004) Willem Dafoe / Ben Gazzara (2005) Max von Sydow / Matt Dillon (2006) Liv Ullmann / Richard Gere (2007) Meryl Streep / Antonio Banderas (2008) Ian McKellen (2009)
2010–2019	Julia Roberts (2010) Glenn Close (2011) Oliver Stone / Ewan McGregor / Tommy Lee Jones / John Travolta / Dustin Hoffman (2012) Carmen Maura / Hugh Jackman (2013) Denzel Washington / Benicio del Toro (2014) Emily Watson (2015) Sigourney Weaver / Ethan Hawke (2016) Ricardo Darín / Monica Bellucci / Agnès Varda (2017) Hirokazu Koreeda / Danny DeVito / Judi Dench (2018) Penélope Cruz / Costa-Gavras / Donald Sutherland (2019)
2020–2029	Viggo Mortensen (2020) Johnny Depp / Marion Cotillard (2021) Juliette Binoche / David Cronenberg (2022) Javier Bardem / Víctor Erice / Hayao Miyazaki (2023)

Wikiprojekt:Filmy

Honorowe i specjalne Nagrody Akademii Filmowej

1926–1950	Warner Bros. / Charlie Chaplin (1928) Walt Disney (1932) Shirley Temple (1934) D.W. Griffith (1935) The March of Time / W. Howard Greene i Harold Rosson (1936) Edgar Bergen / W. Howard Greene / Museum of Modern Art Film Library / Mack Sennett (1937) J. Arthur Ball / Walt Disney / Deanna Durbin i Mickey Rooney / Gordon Jennings, Jan Domela, Devereaux Jennings, Irmin Roberts, Art Smith, Farciot Edouart, Loyal Griggs, Loren L. Ryder, Harry D. Mills, Louis Mesenkop, Walter Oberst / Oliver T. Marsh i Allen Davey / Harry Warner (1938) Douglas Fairbanks / Judy Garland / William Cameron Menzies / Motion Picture Relief Fund (Jean Hersholt, Ralph Morgan, Ralph Block, Conrad Nagel) / Technicolor Company (1939) Bob Hope / Nathan Levinson (1940) Walt Disney, William Garity, John N. A. Hawkins i RCA Manufacturing Company / Leopold Stokowski i jego współpracownicy / Rey Scott / Ministrowie informacji Wielkiej Brytanii (1941) Charles Boyer / Noël Coward / Metro-Goldwyn-Mayer (1942) George Pal (1943) Bob Hope / Margaret O’Brien (1944) Republic Studio, Daniel J. Bloomberg i Republic Studio Sound Department / Walter Wanger / The House I Live In / Peggy Ann Garner (1945) Harold Russell / Laurence Olivier / Ernst Lubitsch / Claude Jarman Jr. (1946) James Baskett / Thomas Armat, William Nicholas Selig, Albert E. Smith i George Kirke Spoor / Bill and Coo / Dzieci ulicy (1947) Walter Wanger / Monsieur Vincent / Sid Grauman / Adolph Zukor (1948) Jean Hersholt / Fred Astaire / Cecil B. DeMille / Złodzieje rowerów (1949) Louis B. Mayer / George Murphy / Mury Malapagi (1950)
1951–1975	Gene Kelly / Rashōmon (1951) Merian C. Cooper / Bob Hope / Harold Lloyd / George Mitchell / Joseph M. Schenck / Zakazane zabawy (1952) 20th Century-Fox Film Corporation / Bell & Howell Company / Joseph Breen / Pete Smith (1953) Bausch & Lomb Optical Company / Danny Kaye / Kemp Niver / Greta Garbo / Jon Whiteley / Vincent Winter / Wrota piekieł (1954) Samuraj (1955) Eddie Cantor (1956) Society of Motion Picture and Television Engineers / Broncho Billy Anderson / Charles Brackett / B.B. Kahane (1957) Maurice Chevalier (1958) Buster Keaton / Lee De Forest (1959) Gary Cooper / Stan Laurel / Hayley Mills (1960) William L. Hendricks / Fred L. Metzler / Jerome Robbins (1961) William J. Tuttle (1964) Bob Hope (1965) Yakima Canutt / Y. Frank Freeman (1966) Arthur Freed (1967) John Chambers / Onna White (1968) Cary Grant (1969) Lillian Gish / Orson Welles (1970) Charlie Chaplin (1971) Charles S. Boren / Edward G. Robinson (1972) Henri Langlois / Groucho Marx (1973) Howard Hawks / Jean Renoir (1974) Mary Pickford (1975)
1976–2000	Margaret Booth (1977) Walter Lantz / Laurence Olivier / King Vidor / Museum of Modern Art Department of Film (1978) Hal Elias / Alec Guinness (1979) Henry Fonda (1980) Barbara Stanwyck (1981) Mickey Rooney (1982) Hal Roach (1983) James Stewart / National Endowment for the Arts (1984) Paul Newman / Alex North (1985) Ralph Bellamy (1986) Eastman Kodak Company / National Film Board of Canada (1988) Akira Kurosawa (1989) Sophia Loren / Myrna Loy (1990) Satyajit Ray (1991) Federico Fellini (1992) Deborah Kerr (1993) Michelangelo Antonioni (1994) Kirk Douglas / Chuck Jones (1995) Michael Kidd (1996) Stanley Donen (1997) Elia Kazan (1998) Andrzej Wajda (1999) Jack Cardiff / Ernest Lehman (2000)
od 2001	Sidney Poitier / Robert Redford (2001) Peter O’Toole (2002) Blake Edwards (2003) Sidney Lumet (2004) Robert Altman (2005) Ennio Morricone (2006) Robert F. Boyle (2007) Lauren Bacall / Roger Corman / Gordon Willis (2009) Kevin Brownlow / Jean-Luc Godard / Eli Wallach (2010) James Earl Jones / Dick Smith (2011) D.A. Pennebaker / Hal Needham / George Stevens Jr. (2012) Angela Lansbury / Steve Martin / Piero Tosi (2013) Jean-Claude Carrière / Hayao Miyazaki / Maureen O’Hara (2014) Spike Lee / Gena Rowlands (2015) Jackie Chan / Lynn Stalmaster / Anne V. Coates / Frederick Wiseman (2016) Charles Burnett / Owen Roizman / Donald Sutherland / Agnès Varda (2017) Marvin Levy / Lalo Schifrin / Cicely Tyson (2018) David Lynch / Wes Studi / Lina Wertmüller (2019) Samuel L. Jackson / Elaine May / Liv Ullmann (2021) Euzhan Palcy / Diane Warren / Peter Weir (2022) Angela Bassett / Mel Brooks / Carol Littleton (2023)

Wikiprojekt:Filmy

Nagroda Stowarzyszenia Nowojorskich Krytyków Filmowych dla najlepszej aktorki

Greta Garbo (1935)
Luise Rainer (1936)
Greta Garbo (1937)
Margaret Sullavan (1938)
Vivien Leigh (1939)
Katharine Hepburn (1940)
Joan Fontaine (1941)
Agnes Moorehead (1942)
Ida Lupino (1943)
Tallulah Bankhead (1944)
Ingrid Bergman (1945)
Celia Johnson (1946)
Deborah Kerr (1947)
Olivia de Havilland (1948)
Olivia de Havilland (1949)
Bette Davis (1950)
Vivien Leigh (1951)
Shirley Booth (1952)
Audrey Hepburn (1953)
Grace Kelly (1954)
Anna Magnani (1955)
Ingrid Bergman (1956)
Deborah Kerr (1957)
Susan Hayward (1958)
Audrey Hepburn (1959)
Deborah Kerr (1960)
Sophia Loren (1961)
nie przyznano (1962)
Patricia Neal (1963)
Kim Stanley (1964)
Julie Christie (1965)
Elizabeth Taylor/Lynn Redgrave (1966)
Edith Evans (1967)
Joanne Woodward (1968)
Jane Fonda (1969)
Glenda Jackson (1970)
Jane Fonda (1971)
Liv Ullmann (1972)
Joanne Woodward (1973)
Liv Ullmann (1974)
Isabelle Adjani (1975)
Liv Ullmann (1976)
Diane Keaton (1977)
Ingrid Bergman (1978)
Sally Field (1979)
Sissy Spacek (1980)
Glenda Jackson (1981)
Meryl Streep (1982)
Shirley MacLaine (1983)
Peggy Ashcroft (1984)
Norma Aleandro (1985)
Sissy Spacek (1986)
Holly Hunter (1987)
Meryl Streep (1988)
Michelle Pfeiffer (1989)
Joanne Woodward (1990)
Jodie Foster (1991)
Emma Thompson (1992)
Holly Hunter (1993)
Linda Fiorentino (1994)
Jennifer Jason Leigh (1995)
Emily Watson (1996)
Julie Christie (1997)
Cameron Diaz (1998)
Hilary Swank (1999)
Laura Linney (2000)
Sissy Spacek (2001)
Diane Lane (2002)
Hope Davis (2003)
Imelda Staunton (2004)
Reese Witherspoon (2005)
Helen Mirren (2006)
Julie Christie (2007)
Sally Hawkins (2008)
Meryl Streep (2009)
Annette Bening (2010)
Meryl Streep (2011)
Rachel Weisz (2012)
Cate Blanchett (2013)
Marion Cotillard (2014)
Saoirse Ronan (2015)
Isabelle Huppert (2016)
Saoirse Ronan (2017)
Regina Hall (2018)
Lupita Nyong’o (2019)
Sidney Flanigan (2020)
Lady Gaga (2021)
Cate Blanchett (2022)
Lily Gladstone (2023)

Wikiprojekt:Filmy

Złoty Glob dla najlepszej aktorki w filmie dramatycznym

1940–1959	Jennifer Jones (1943) Ingrid Bergman (1944) Ingrid Bergman (1945) Rosalind Russell (1946) Rosalind Russell (1947) Jane Wyman (1948) Olivia de Havilland (1949) Gloria Swanson (1950) Jane Wyman (1951) Shirley Booth (1952) Audrey Hepburn (1953) Grace Kelly (1954) Anna Magnani (1955) Ingrid Bergman (1956) Joanne Woodward (1957) Susan Hayward (1958) Elizabeth Taylor (1959)
1960–1979	Greer Garson (1960) Geraldine Page (1961) Geraldine Page (1962) Leslie Caron (1963) Anne Bancroft (1964) Samantha Eggar (1965) Anouk Aimée (1966) Edith Evans (1967) Joanne Woodward (1968) Geneviève Bujold (1969) Ali MacGraw (1970) Jane Fonda (1971) Liv Ullmann (1972) Marsha Mason (1973) Gena Rowlands (1974) Louise Fletcher (1975) Faye Dunaway (1976) Jane Fonda (1977) Jane Fonda (1978) Sally Field (1979)
1980–1999	Mary Tyler Moore (1980) Meryl Streep (1981) Meryl Streep (1982) Shirley MacLaine (1983) Sally Field (1984) Whoopi Goldberg (1985) Marlee Matlin (1986) Sally Kirkland (1987) Jodie Foster / Shirley MacLaine / Sigourney Weaver (1988) Michelle Pfeiffer (1989) Kathy Bates (1990) Jodie Foster (1991) Emma Thompson (1992) Holly Hunter (1993) Jessica Lange (1994) Sharon Stone (1995) Brenda Blethyn (1996) Judi Dench (1997) Cate Blanchett (1998) Hilary Swank (1999)
2000–2019	Julia Roberts (2000) Sissy Spacek (2001) Nicole Kidman (2002) Charlize Theron (2003) Hilary Swank (2004) Felicity Huffman (2005) Helen Mirren (2006) Julie Christie (2007) Kate Winslet (2008) Sandra Bullock (2009) Natalie Portman (2010) Meryl Streep (2011) Jessica Chastain (2012) Cate Blanchett (2013) Julianne Moore (2014) Brie Larson (2015) Isabelle Huppert (2016) Frances McDormand (2017) Glenn Close (2018) Renée Zellweger (2019)
2020–2039	Andra Day (2020) Nicole Kidman (2021) Cate Blanchett (2022) Lily Gladstone (2023)