Kwas jabłkowy

Kwas jabłkowy
kwas D-jabłkowy kwas L-jabłkowy
(naturalny)

krystaliczny kwas DL-jabłkowy (racemat)
Nazewnictwo
Nomenklatura systematyczna (IUPAC)
kwas 2-hydroksybutano-1,4-diowy
Inne nazwy i oznaczenia
farm.

Acidum malicum[1]

inne

kwas hydroksybutanodiowy, kwas hydroksybursztynowy
E296

Ogólne informacje
Wzór sumaryczny

C4H6O5

Inne wzory

C2H3OH(COOH)2
HOOC-CH2-CH(OH)-COOH

Masa molowa

134,09 g/mol

Wygląd

biały lub prawie biały, krystaliczny proszek[1]

Identyfikacja
Numer CAS

6915-15-7

PubChem

525

DrugBank

DB12751

SMILES
C(=O)(O)CC(O)C(=O)O
InChI
InChI=1S/C4H6O5/c5-2(4(8)9)1-3(6)7/h2,5H,1H2,(H,6,7)(H,8,9)
InChIKey
BJEPYKJPYRNKOW-UHFFFAOYSA-N
Właściwości
Gęstość
1,609 g/cm³ (20 °C); ciało stałe
Rozpuszczalność w wodzie
łatwo[1]
w innych rozpuszczalnikach
etanol: łatwo[1]
Temperatura topnienia

128–132 °C (racemat)[2]
100 °C (L-izomer)[2][1]

Temperatura rozkładu

150 °C[3]

Niebezpieczeństwa
Europejskie oznakowanie substancji
oznakowanie ma znaczenie wyłącznie historyczne
Na podstawie podanego źródła
Drażniący
Drażniący
(Xi)
Zwroty R

R36/38

Zwroty S

S22, S26

Podobne związki
Podobne związki

kwas bursztynowy
kwas cytrynowy
kwas winowy
kwas szczawiowy
kwas mlekowy

Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą
stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
Multimedia w Wikimedia Commons

Kwas jabłkowy (kwas hydroksybursztynowy, łac. Acidum malicum, E296) – organiczny związek chemiczny, α-hydroksykwas dikarboksylowy występujący m.in. w jabłkach i rabarbarze[2]. Jest produktem ubocznym metabolizmu węglowodanów. Jego forma zjonizowana (jabłczan) występuje jako produkt pośredni w cyklu kwasu cytrynowego (cyklu Krebsa).

Zawiera jedno centrum stereogeniczne i jego cząsteczka jest chiralna. Naturalnie występuje enancjomer o konfiguracji L (konfiguracja absolutna S), wykazujący skręcalność właściwą [α]20D = −2,9°. Syntetyczny kwas jabłkowy jest racematem[3].

Podczas ogrzewania bez dostępu powietrza ulega dehydratacji do mieszaniny kwasu fumarowego i kwasu maleinowego[4]

Stosuje się go w przemyśle spożywczym jako konserwant oraz w przemyśle farmaceutycznym[2].

Przypisy

  1. a b c d e Farmakopea Polska IX, Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Warszawa: Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, 2011, s. 4574, ISBN 978-83-88157-77-6 .
  2. a b c d Podręczny słownik chemiczny, RomualdR. Hassa (red.), JanuszJ. Mrzigod (red.), JanuszJ. Nowakowski (red.), Katowice: Videograf II, 2004, s. 212, ISBN 83-7183-240-0 .
  3. a b jabłkowy kwas, [w:] Encyklopedia techniki. Chemia, WładysławW. Gajewski (red.), Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 1965, s. 297, OCLC 33835352 .
  4. Goldberg, Israel, Rokem, J Stefan, Pines, Ophry. Organic acids: old metabolites, new themes. „Journal of Chemical Technology & Biotechnology”. 81 (10), s. 1601-1611, 2006. DOI: 10.1002/jctb.1590. 
Kontrola autorytatywna (grupa stereoizomerów):
  • LCCN: sh85080149
  • GND: 4205751-6
  • BnF: 131915367
  • BNCF: 32776
  • J9U: 987007545952305171
Encyklopedia internetowa:
  • Britannica: science/malic-acid
  • SNL: eplesyre
  • Catalana: 0121239
  • DSDE: æblesyre