Wankomycyna
| ||||||||||||||||
Ogólne informacje | ||||||||||||||||
Wzór sumaryczny | C66H75N9O24Cl2 | |||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Masa molowa | 1449,3 g/mol | |||||||||||||||
Identyfikacja | ||||||||||||||||
Numer CAS | 1404-90-6 | |||||||||||||||
PubChem | 14969 | |||||||||||||||
DrugBank | DB00512 | |||||||||||||||
| ||||||||||||||||
| ||||||||||||||||
Klasyfikacja medyczna | ||||||||||||||||
ATC | A07AA09, J01XA01 | |||||||||||||||
| ||||||||||||||||
| ||||||||||||||||
|
Wankomycyna – organiczny związek chemiczny, antybiotyk glikopeptydowy o działaniu bakteriobójczym. Wprowadzona do lecznictwa w 1958 r. przez firmę farmaceutyczną Eli Lilly.[potrzebny przypis]
Spektrum działania
- gronkowce, w tym szczególnie MRSA;
- paciorkowce;
- Streptococcus pneumoniae – także szczepy oporne na penicylinę;
- Enterococcus;
- beztlenowe ziarenkowce;
- Corynebacterium jeikeium;
- Corynebacterium diphtheriae;
- Clostridioides difficile.
Mechanizm działania
Blokowanie biosyntezy ściany komórkowej poprzez hamowanie polimeryzacji peptydoglikanu przez wiązanie się bezpośrednio z D-alanylo-D-alaninowymi peptydami końcowymi i hamowanie wiązania krzyżowego przez transpeptydazę[2].
Dodatkowo wpływa na przepuszczalność błon komórkowych[3] i syntezę RNA[4].
Wskazania
- Dożylnie
- ciężkie zakażenia bakteriami Gram-dodatnimi, oporne na inne leki przeciwbakteryjne, oraz u chorych ze znaną nadwrażliwością na penicyliny i cefalosporyny.
- zapalenie wsierdzia;
- posocznica;
- zapalenie kości i szpiku;
- zakażenia OUN;
- zakażenia dolnych dróg oddechowych (zapalenie płuc);
- zakażenia skóry i tkanek miękkich;
- w przypadku ciężkich zakażeń enterokokowych i gronkowcowych wankomycynę stosuje się w połączeniu z aminoglikozydami;
- Doustnie
- rzekomobłoniaste zapalenie jelit wywołane przez Clostridioides difficile;
- gronkowcowe zapalenie jelit.
Przeciwwskazania
- nadwrażliwość na wankomycynę.
Ostrożnie u chorych z:
- zaburzeniami słuchu;
- zaburzeniami czynności nerek;
- uczulonych na teikoplaninę.
Działania niepożądane
- ototoksyczność – przejściowa lub nieodwracalna;
- nefrotoksyczność – u większości chorych po odstawieniu wankomycyny powraca prawidłowa czynność nerek;
- zaburzenia hematologiczne:
- neutropenia;
- leukopenia;
- eozynofilia;
- małopłytkowość;
- agranulocytoza – rzadko;
- zawroty głowy i zaburzenia równowagi;
- zespół czerwonego człowieka (zespół czerwonej szyi) (ang. red man syndrome);
- zakrzepowe zapalenie żyły w miejscu wstrzyknięcia;
- reakcja anafilaktyczna – podczas szybkiego wlewu;
- spadek ciśnienia;
- wstrząs;
- zatrzymanie akcji serca – rzadko;
- skurcze mięśni klatki piersiowej i pleców.
Stosowanie w trakcie ciąży i karmienia
Wankomycyna nie jest wystarczająco zbadana odnośnie do bezpieczeństwa stosowania w ciąży, dlatego można ją stosować wyłącznie jeśli nie ma innej możliwości leczenia. Podobnie należy unikać stosowania jej w okresie karmienia piersią, gdyż przenika do mleka matki[5].
Preparaty
- Edicin
- Vancocin CP
- Vancomycin-MIP
- Vancotex
Przypisy
- ↑ Vancomycin Hydrochloride, karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich, Merck, 31 października 2022, numer katalogowy: PHR1732 [dostęp 2022-12-23] . (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
- ↑ M.P.M.P. Wilhelm M.P.M.P., L.L. Estes L.L., Symposium on antimicrobial agents–Part XII. Vancomycin., „Mayo Clinic Proceedings”, 74 (9), 1999, s. 928–935, DOI: 10.4065/74.9.928, PMID: 10488798 (ang.).
- ↑ D.C.D.C. Jordna D.C.D.C., H.D.H.D. Mallory H.D.H.D., Site of Action of Vancomycin on Staphylococcus Aureus, „Antimicrob Agents Chemother”, 10, 1964, s. 489–494, PMID: 14287982 (ang.).
- ↑ D.C.D.C. Jordan D.C.D.C., W.E.W.E. Inniss W.E.W.E., Selective Inhibition of Ribonucleic Acid Synthesis in Staphylococcus aureus by Vancomycin, „Nature”, 184, 1959, s. 1894–1895, DOI: 10.1038/1841894b0, PMID: 14407860 (ang.).
- ↑ Wankomycyna, [w:] Indeks Leków MP, opis substancji, Medycyna Praktyczna [dostęp 2024-04-24] .
Bibliografia
- Indeks leków Medycyny Praktycznej 2006, Kraków: Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, 2006, s. 642, ISBN 83-7430-060-4 .
Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.
- p
- d
- e
- p
- d
- e
A07A – Leki przeciwdrobnoustrojowe stosowane w chorobach przewodu pokarmowego |
| ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
A07B – Leki adsorbujące |
| ||||||||
A07C – Preparaty złożone zawierające elektrolity i węglowodany |
| ||||||||
A07D – Leki hamujące perystaltykę przewodu pokarmowego |
| ||||||||
A07E – Leki przeciwzapalne stosowane w chorobach przewodu pokarmowego |
| ||||||||
A07F – Preparaty przywracające prawidłową florę jelitową, hamujące biegunkę |
| ||||||||
A07X – Różne leki przeciwbiegunkowe |
|
- p
- d
- e
J01A – Tetracykliny |
| ||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
J01B – Chloramfenikole |
| ||||||||||||||
J01C – Antybiotyki β-laktamowe: penicyliny |
| ||||||||||||||
J01D – Pozostałe antybiotyki β-laktamowe: cefalosporyny, monobaktamy i karbapenemy |
| ||||||||||||||
J01E – Sulfonamidy i trimetoprym |
| ||||||||||||||
J01F – Makrolidy, linkozamidy i streptograminy |
| ||||||||||||||
J01G – Aminoglikozydy |
| ||||||||||||||
J01M – Chinolony |
| ||||||||||||||
J01R – Połączenia leków przeciwbakteryjnych |
| ||||||||||||||
J01X – Inne leki przeciwbakteryjne |
|