Hadrian I

Hadrian I
Hadrianus
Papież
Biskup Rzymu
Ilustracja
Kraj działania

Państwo Kościelne

Data urodzenia

700

Data śmierci

25 grudnia 795

Miejsce pochówku

bazylika św. Piotra

Papież
Okres sprawowania

1 lutego 772–25 grudnia 795

Wyznanie

chrześcijaństwo

Kościół

rzymskokatolicki

Pontyfikat

1 lutego 772

Multimedia w Wikimedia Commons

Hadrian I (lub Adrian I ur. w Rzymie, zm. 25 grudnia 795[1]) – 95. papież w okresie od 1 lutego 772 do 25 grudnia 795[2].

Życiorys

Pochodził ze szlacheckiego rodu rzymskiego osiadłego w rejonie Via Lata[3][4], zaliczanego do arystokracji wojskowej Rzymu[5]. Późniejsza tradycja przypisała mu przynależność do szlacheckiego rodu Colonnów[2], ale podanie to należy odrzucić, gdyż ród Colonna dopiero na przełomie XI i XII wieku wyodrębnił się z latyńskiego rodu hrabiów Tuskulum, który przed X stuleciem nie należał do grona rzymskiej arystokracji miejskiej[6][7]. W lutym 772 został wybrany biskupem Rzymu.

Hadrian kontynuował pontyfikaty papieży Pawła I oraz Stefana III i podtrzymywał przyjazną politykę wobec frankijskiego państwa Karolingów. Już w 773 najazd Dezyderiusza, króla Longobardów zagroził Państwu Kościelnemu[2]. Hadrian zagroził Dezyderiuszowi ekskomuniką, a potajemnie zwrócił się o pomoc do króla Franków Karola Wielkiego, który, po nieudanych negocjacjach, rozbił Longobardów w otwartym polu, a Dezyderiusza, po prawie rocznym oblężeniu Pawii, pozbawił tronu longobardzkiego (w czerwcu 774 roku)[1]. Po uzgodnieniach Karola z Hadrianem (w 774, 781 i 787 roku), król Franków zwrócił większość terenów Italii (obiecanych jeszcze przez Pepina Krótkiego) Państwu Kościelnemu, z wyjątkiem Toskanii, księstw Spoleto i Terraciny[1]. Karol Wielki czasem wykorzystywał fakt przymierza z Kościołem Rzymskim i ingerował w jego sprawy, co jednak nie przeszkadzało papieżowi na tyle, by nie pomóc mu w sprawach świeckich jak np. próba obalenia księcia bawarskiego Tassilona III[1].

Hadrian jako pierwszy papież zaczął bić monety z własną podobizną, a także datować pontyfikaty według ich długości, a nie według lat rządów cesarza Bizancjum[2].

Zaaprobował postanowienia Soboru Nicejskiego II dotyczące oddawania czci świętym obrazom (potępił ikonoklazm)[2]. Na soborze legaci papiescy przedstawili traktat dogmatyczny dotyczący kultu obrazów, a także żądanie Hadriana zwrócenia Ilirii Rzymowi (pod groźbą rzucenia klątwy na cesarzową Irenę i jej syna Konstantyna VI) co zostało przemilczane[1].

Hadrian odbudował część starożytnych akweduktów rzymskich, odrestaurował kościoły, mury miejskie, umocnił brzegi Tybru, a także rozwinął sieć gospodarstw kościelnych, które zajmowały się działalnością charytatywną[1]. Po śmierci papieża w 795 roku, Karol Wielki, pomimo drobnych napięć, stwierdził, że "czuje się jakby stracił brata", nakazał odprawienie mszy w jego intencji w całym kraju, a także sformułował epitafium na marmurowej płycie (znajduje się ono w portyku bazyliki św. Piotra)[1].

Pontyfikat Hadriana I był najdłuższym od czasu św. Piotra aż do Piusa VI pod koniec XVIII wieku.

Przypisy

  1. a b c d e f g John N. D. Kelly: Encyklopedia papieży. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1997, s. 136-138. ISBN 83-06-02633-0.
  2. a b c d e Rudolf Fischer-Wollpert: Leksykon papieży. Kraków: Znak, 1996, s. 49-50. ISBN 83-7006-437-X.
  3. Horace Mann: The Lives of the Popes. Volume 1. London: KEGAN PAUL, TRENCH, TRUBNER, & CO., LTD., 1903, s. 397-398.
  4. James Loughlin: Pope Hadran I. The Catholic Encyclopedia. [dostęp 2013-02-18]. (ang.).
  5. Ottorino Bertolini: Papa Adriano I. Dizionario Biografico degli Italiani – Volume 1, 1960. [dostęp 2013-02-18]. (wł.).
  6. James Loughlin: Colonna. The Catholic Encyclopedia. [dostęp 2013-02-18]. (ang.).
  7. Colónna. Enciclopedia Treccani. [dostęp 2013-02-18]. (wł.).

Bibliografia

  • Pope Adrian I. Catholic Encyclopedia. [dostęp 2012-10-14]. (ang.).
  • p
  • d
  • e
I wiek
II wiek
  • 6. Aleksander I
  • 7. Sykstus I
  • 8. Telesfor
  • 9. Hygin
  • 10. Pius I
  • 11. Anicet
  • 12. Soter
  • 13. Eleuteriusz
  • 14. Wiktor I
  • 15. Zefiryn
III wiek
IV wiek
V wiek
VI wiek
VII wiek
VIII wiek
  • 85. Jan VI
  • 86. Jan VII
  • 87. Syzyniusz
  • 88. Konstantyn
  • 89. Grzegorz II
  • 90. Grzegorz III
  • 91. Zachariasz
  • 92. Stefan II
  • 93. Paweł I
  • 94. Stefan III
  • 95. Hadrian I
  • 96. Leon III
IX wiek
X wiek
XI wiek
XII wiek
XIII wiek
XIV wiek
XV wiek
XVI wiek
XVII wiek
XVIII wiek
XIX wiek
XX wiek
XXI wiek
Zobacz też
Papieże elekci
Inne postacie

  • Kategoria Papieże
Kontrola autorytatywna (osoba):
  • ISNI: 0000000423387359
  • VIAF: 13102089
  • LCCN: no2006096690
  • GND: 118719777
  • BnF: 12382937x
  • SUDOC: 109176588
  • SBN: RMSV043438
  • NKC: kup19980000000552
  • PLWABN: 9810559785605606
  • NUKAT: n2011169283
  • J9U: 987007397422405171
  • WorldCat: lccn-no2006096690
Encyklopedia internetowa:
  • PWN: 3909365
  • Britannica: biography/Adrian-I
  • Universalis: hadrien-ier
  • NE.se: hadrianus-i
  • SNL: Hadrian_1.
  • Catalana: 0000803
  • identyfikator w Hrvatska enciklopedija: 24023