Paweł VI

Paweł VI

Paulus Sextus

Giovanni Battista Enrico Antonio Maria Montini
Papież Biskup Rzymu Suweren Państwa Watykańskiego
Paweł VI (początek 1969 roku)
In nomine Domini W imię Pańskie
Kraj działania	Włochy, Watykan
Data i miejsce urodzenia	26 września 1897 Concesio
Data i miejsce śmierci	6 sierpnia 1978 Castel Gandolfo
Miejsce pochówku	Groty Watykańskie
Papież
Okres sprawowania	21 czerwca 1963 – 6 sierpnia 1978
Arcybiskup metropolita Mediolanu
Okres sprawowania	1 listopada 1954 – 21 czerwca 1963
Wyznanie	katolicyzm
Kościół	rzymskokatolicki
Prezbiterat	29 maja 1920
Nominacja biskupia	1 listopada 1954
Sakra biskupia	12 grudnia 1954
Kreacja kardynalska	15 grudnia 1958 Jan XXIII
Kościół tytularny	bazylika św. Sylwestra i św. Marcina w Monti
Pontyfikat	21 czerwca 1963
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach
Strona internetowa

Święty

Paweł VI około 1963 roku
Czczony przez	Kościół katolicki
Beatyfikacja	19 października 2014 plac Świętego Piotra przez Franciszka
Kanonizacja	14 października 2018 plac Świętego Piotra przez Franciszka
Wspomnienie	29 maja (Kościół powszechny) 27 maja (Kościół katolicki w Polsce)
Atrybuty	tiara, pierścień rybaka, buty papieskie, pastorał, mitra, piuska
Szczególne miejsca kultu	bazylika św. Piotra na Watykanie

Sukcesja apostolska

Data konsekracji	12 grudnia 1954
Miejscowość	Watykan
Miejsce	bazylika św. Piotra
Konsekrator	Eugène Tisserant
Współkonsekratorzy	Giacinto Tredici Domenico Bernareggi
Konsekrowani biskupi Giuseppe Schiavini 22 maja 1955 Cesário Minali 5 czerwca 1955 Domenico Enrici 1 listopada 1955 Aristide Pirovano 13 listopada 1955 Adolfo Bossi 14 września 1958 Antonio Fustella 25 stycznia 1960 Giovanni Colombo 7 grudnia 1960 Luigi Oldani 7 grudnia 1961 Francesco Rossi 26 maja 1963 Igino Eugenio Cardinale 20 października 1963 Clemens Chabukasansha 20 października 1963 Arnold Ralph Cotey 20 października 1963 Etienne Courtois 20 października 1963 José Villas 20 października 1963 François Hoenen 20 października 1963 Paolino Limongi 20 października 1963 Baptist Mudartha 20 października 1963 Joseph Nittayo 20 października 1963 Didier Pérouse de Montclos 20 października 1963 Felicissimus Raeymaeckers 20 października 1963 Franciscus Tanaka 20 października 1963 Albert Reuben Edward Thomas 20 października 1963 Victorinus Youn Kong-hi 20 października 1963 Ernesto Camagni 28 czerwca 1964 Giovanni Fallani 28 czerwca 1964 Angelo Palmas 28 czerwca 1964 Pierre Salmon 28 czerwca 1964 Johannes Willebrands 28 czerwca 1964 Leobard D’Souza 3 grudnia 1964 Lawrence Moran 3 grudnia 1964 Bernard Oguki-Atakpah 3 grudnia 1964 Bernard Charles Ratsimamotoana 3 grudnia 1964 Marcel Evariste Van Rengen 3 grudnia 1964 Alberto Zambrano Palacios 3 grudnia 1964 Ferdinando Giuseppe Antonelli 19 marca 1966 Dino Trabalzini 19 marca 1966 Giacomo Violardo 19 marca 1966 Oscar Zanera 19 marca 1966 Loris Capovilla 16 lipca 1967 Agostino Casaroli 16 lipca 1967 Ernesto Civardi 16 lipca 1967 Antonio Mauro 16 lipca 1967 Amelio Poggi 16 lipca 1967 Abel Costas Montaño 6 stycznia 1969 Eugène-Marie Ernoult 6 stycznia 1969 Adhemar Kohenque 6 stycznia 1969 Raymond Philip Etteldorf 6 stycznia 1969 Thomas Fulton 6 stycznia 1969 Matthieu Kanyama 6 stycznia 1969 Sabás García 6 stycznia 1969 Paul Marcinkus 6 stycznia 1969 Bernard McLaughlin 6 stycznia 1969 André Quélen 6 stycznia 1969 Andrea Schierhoff 6 stycznia 1969 Antonio Maria Travia 6 stycznia 1969 André Fernand Anguilé 1 sierpnia 1969 Albert Edward Baharagate 1 sierpnia 1969 Constantin Guirma 1 sierpnia 1969 Barnabas Halem ’Imana 1 sierpnia 1969 John Baptist Kakubi 1 sierpnia 1969 Serapio Bwemi Magambo 1 sierpnia 1969 William Mahony 1 sierpnia 1969 Emmanuel Milingo 1 sierpnia 1969 Raphael Ndingi Mwana’a Nzeki 1 sierpnia 1969 Emile Njeru 1 sierpnia 1969 Jean Pasquier 1 sierpnia 1969 Anthony Saliu Sanusi 1 sierpnia 1969 Louis Vangeke 3 grudnia 1970 Saminini Arulappa 13 lutego 1972 Charles Brand 13 lutego 1972 Annibale Bugnini 13 lutego 1972 Giuseppe Casoria 13 lutego 1972 Desiderio Collino 13 lutego 1972 Patelisio Punou-Ki-Hihifo Finau 13 lutego 1972 Joannes Gijsen 13 lutego 1972 Edward Heston 13 lutego 1972 Antal Jakab 13 lutego 1972 Efraím Basílio Krevey 13 lutego 1972 Federico Limon 13 lutego 1972 Paul Mayer 13 lutego 1972 Edward O’Meara 13 lutego 1972 Cesare Pagani 13 lutego 1972 Edoardo Pecoraio 13 lutego 1972 Joseph Powathil 13 lutego 1972 Carlos José Ruiseco Vieira 13 lutego 1972 Dermot Ryan 13 lutego 1972 Hernando Lotero 13 lutego 1972 Enrico Bartolucci Panaroni 29 czerwca 1973 Filippo Franceschi 29 czerwca 1973 Mario Pio Gaspari 29 czerwca 1973 Jean Jérôme Hamer 29 czerwca 1973 Francis Lodonu 29 czerwca 1973 José Maria Maimone 29 czerwca 1973 Antonio Mazza 29 czerwca 1973 François-Marie Morvan 29 czerwca 1973 Appasinghe Perera 29 czerwca 1973 Tadeusz Zawistowski 29 czerwca 1973 Angelo Acerbi 30 czerwca 1974 Andrzej Maria Deskur 30 czerwca 1974 John Mackey 30 czerwca 1974 Gabriel Montalvo Higuera 30 czerwca 1974 Dieudonné M’Sanda Tsinda-Hata 30 czerwca 1974 Thomas Nantha 30 czerwca 1974 Nicola Rotunno 30 czerwca 1974

Paweł VI (łac. Paulus PP. VI, wł. Paolo VI; właśc. Giovanni Battista Enrico Antonio Maria Montini^[a]; ur. 26 września 1897 w Concesio, zm. 6 sierpnia 1978 w Castel Gandolfo^[1]) – włoski duchowny rzymskokatolicki, arcybiskup metropolita Mediolanu w latach 1954–1963, 262. papież i 4. Suweren Państwa Watykańskiego od 21 czerwca 1963 do 6 sierpnia 1978. Święty Kościoła katolickiego.

W latach 1922–1954 służył w Sekretariacie Stanu Stolicy Apostolskiej, gdzie razem z Domenico Tardinim uważany był za najbliższego i najbardziej wpływowego doradcę papieża Piusa XII. W 1954 r. papież mianował go arcybiskupem Mediolanu. W 1958 r. kreowany kardynałem przez Jana XXIII, po którego śmierci uważano go za jednego z najprawdopodobniejszych następców^[2].

Kontynuował Sobór Watykański II. Po zakończeniu prac soboru zajął się interpretacją i realizacją postanowień.

Jego stanowisko w sprawie kontroli urodzeń w encyklice Humanae vitae było często kwestionowane, zwłaszcza w Europie Zachodniej i Ameryce Północnej.

20 grudnia 2012 papież Benedykt XVI potwierdził heroiczność jego cnót. 19 października 2014 został beatyfikowany przez papieża Franciszka, a 14 października 2018 kanonizowany.

Życiorys

Młodość i wykształcenie

Urodził się 26 września 1897 w Concesio, małym miasteczku koło Brescii^[3]. Cztery dni później został ochrzczony^{[potrzebny przypis]}. Jego rodzicami byli Giudetta Alghisi (1874–1943), pochodząca z zubożałej szlachty i Giorgio Montini (1860–1943), adwokat, bogaty posiadacz ziemski, wydawca Il Cittadino di Brescia. Miał dwóch braci: Ludovico Montini (1896–1990) oraz Francesco Montini (1900–1971)^[3][4]. Był najbardziej chorowity spośród trzech braci, ale także najpilniejszy w czytaniu książek^[3].

Początkowo uczył się w domu, a następnie w Collegio Cesare Arici (w 1913 przerwał naukę z powodów zdrowotnych). Naukę kontynuował w Arnoldo di Brescia, gdzie w 1916 zdał maturę^[3]. Przez następne cztery lata studiował w seminarium w Brescii^[5].

Prezbiter

29 maja 1920 w katedrze Brescii przyjął święcenia kapłańskie^[5]. Mszę prymicyjną odprawił w kościele Santa Maria delle Grazie w Brescii^{[potrzebny przypis]}. Zaraz po święceniach przeniósł się do Kolegium Lombardzkiego w Rzymie. Studiował również filozofię i prawo kanoniczne na Papieskim Uniwersytecie Gregoriańskim, literaturę na Sapienzy oraz dyplomację w Kościelnej Akademii Szlacheckiej^[6]. W czasie studiów opanował francuski, hiszpański, niemiecki i angielski. Doskonale znał grekę.

W czasie dalszych studiów pracował jako duszpasterz w Rzymie (1920–1923). W 1923 r. podjął pracę w dyplomacji watykańskiej, był m.in. sekretarzem nuncjusza apostolskiego w Polsce (maj–listopad 1923)^[1]. Po powrocie do Watykanu był urzędnikiem Sekretariatu Stanu, jednocześnie w latach 1925–1933 sprawował funkcję narodowego asystenta kościelnego sekcji uniwersyteckiej włoskiej Akcji Katolickiej^[7]. Otrzymał tytuły: tajnego szambelana papieskiego (1925), prałata Jego Świątobliwości (1931), protonotariusza apostolskiego (1938)^[5].

16 grudnia 1937 został mianowany substytutem w Sekretariacie Stanu; był jednym z najbliższych współpracowników sekretarza stanu, kardynała Eugenia Pacellego (późniejszy Pius XII)^[7]. 19 listopada 1952 papież mianował go prosekretarzem stanu do bieżących spraw kościelnych^[5]. 29 listopada 1952 na tajnym konsystorzu papież wyraził chęć kreowania Montiniego kardynałem, lecz on odmówił^[1][8].

Biskup

1 listopada 1954 Pius XII mianował go arcybiskupem Mediolanu. Sakrę biskupią przyjął 12 grudnia 1954 w Rzymie z rąk dziekana Kolegium Kardynalskiego Eugène’a Tisseranta^[5]. Ingres odbył się 6 stycznia 1955^[8]. Cieszył się opinią „arcybiskupa robotników”; wielokrotnie w swoich wystąpieniach podkreślał znaczenie sprawiedliwości społecznej^[1]. Montini wygłaszał przemówienia dla pracowników, członków związków i stowarzyszeń^[9]. Odwiedzał zakłady pracy, powoływał do życia i często wizytował nowe parafie, był inicjatorem budowy nowych kościołów. Zbudował 97 kościołów, 32 kaplice i przeprowadził 694 wizytacje^[3].

Jego wystąpienia publiczne zostały zauważone nie tylko w Mediolanie, ale także w Rzymie. Był uważany ^[kto?] za liberalnego, kiedy prosił świeckich, aby kochali nie tylko katolików, ale także osoby innych wyznań^[10]. W 1957 r. przyjął grupę duchownych anglikańskich odwiedzających Mediolan^[11]. W listopadzie tegoż roku zorganizował trzytygodniową wielką misję w Mediolanie. Ufundował na tamtejszym Katolickim Uniwersytecie Najświętszego Serca zagraniczne kolegium dla studentów z krajów rozwijających się^[3].

Montini i Angelo Roncalli byli uważani za przyjaciół. Kiedy Roncalli, już jako papież Jan XXIII, ogłosił nową Radę Ekumeniczną, Montini zareagował z niedowierzaniem i powiedział: „Ten stary chłopiec nie wie, jakie gniazdo szerszeni wznieca”^[12].

Kardynał

15 grudnia 1958 roku, na pierwszym konsystorzu papieża Jana XXIII, został mianowany kardynałem, z tytułem prezbitera Santi Silvestro e Martino ai Monti^[5].

W 1960 roku papież wysłał go w drugą podróż do Stanów Zjednoczonych (pierwszą odbył w 1951) i Brazylii.

Blisko współpracował z papieżem w okresie przygotowań do soboru watykańskiego II oraz podczas pierwszej sesji Soboru^[7]. Jako kardynał był członkiem Kongregacji Konsystorialnej, Kongregacji Nadzwyczajnych Spraw Kościoła oraz Kongregacji ds. Seminariów i Uniwersytetów^[13].

Wybór na papieża

21 czerwca 1963, w trzecim dniu (w piątym głosowaniu^[7]) konklawe po śmierci Jana XXIII, został wybrany na papieża. Przyjął imię Pawła VI^[5]. 30 czerwca kardynał Alfredo Ottaviani dokonał koronacji papieskiej. Była to ostatnia w dziejach koronacja papieska.

Pontyfikat

Sprawy kościelne

Paweł VI kontynuował prace nad reformą Kościoła katolickiego, a jego mottem przewodnim stała się kontynuacja soboru watykańskiego II, przerwanego śmiercią Jana XXIII^[7]. Jego planem była rewizja kodeksu prawa kanonicznego i działanie na rzecz pokoju i jedności chrześcijan^[1]. Drugą sesję soboru otworzył 14 września 1963, gdzie ustalono dopuszczenie osób świeckich i ograniczono utajnienie obrad^[1]. Sesja została zamknięta 4 grudnia, a następnie Paweł VI promulgował Konstytucję o liturgii świętej i Dekret o środkach społecznego przekazywania myśli. Kolejna III sesja została otwarta rok później – 14 września 1964, a tydzień wcześniej papież dopuścił do obrad także kobiety (zakonnice i świeckie)^[1]. Została ona poświęcona opracowaniu najważniejszego^[7] dokumentu soboru – Konstytucji Dogmatycznej o Kościele^[1]. Wydano ją już po zakończeniu sesji (21 listopada 1964), a oprócz niej, ukazały się także: Dekret o ekumenizmie i Dekret o Kościołach katolickich wschodnich^[1]. W tym samym czasie (wbrew Ojcom soborowym) ogłosił także Matkę Boską, Matką Kościoła^[1]. Czwarta, ostatnia sesja soboru zakończyła się 8 grudnia 1965 i wkrótce potem utworzono pierwsze komisje posoborowe^[7].

Z inicjatywy papieża obradował także w Watykanie Światowy Synod Biskupów (ustanowiony dokumentem Apostolica sollicitudo z 15 września 1965); w okresie pontyfikatu Pawła VI miało miejsce pięć sesji Synodu:

• I Zwyczajna (19 września – 29 października 1967) – zajmowała się reformą prawa kanonicznego, sprawami doktrynalnymi, wychowaniem seminaryjnym księży, małżeństwami mieszanymi oraz reformą liturgii;
• I Nadzwyczajna (11–27 października 1969) – sprawa kolegialności episkopatu;
• II Zwyczajna (30 września – 6 listopada 1971) – kapłaństwo i sprawiedliwość na świecie^[1];
• III Zwyczajna (27 września – 26 października 1974) – ewangelizacja we współczesnym świecie^[1];
• IV Zwyczajna (30 września – 29 października 1977) – katechizacja, szczególnie dzieci i młodzieży, we współczesnym świecie^[1].

Decyzją Pawła VI 15 listopada 1966 r. Kongregacja Doktryny Wiary wydała dekret anulujący kanony 1399 i 2318 ostatecznie likwidując po 400 latach indeks ksiąg zakazanych^[14]. Paweł VI dokonał reorganizacji Kurii Rzymskiej (konstytucja apostolska Regimini Ecclesiae Universae, 15 sierpnia 1967), zniósł lub ograniczył znaczenie części urzędów; jednocześnie powołał do życia nowe urzędy, uwzględniając wymogi współczesnego świata (m.in. Papieską Komisję ds. Środków Społecznego Przekazu). Zreformował również Kolegium Kardynalskie, a jego nominacje znacznie poszerzyły grono kardynałów zarówno liczebnie, jak i narodowo^[5]. Przywrócił wysokie znaczenie kardynałom-patriarchom Kościołów wschodnich, a także wprowadził ograniczenie wiekowe prawa udziału w konklawe (80 lat)^[5]. Ponadto zarządził, by dziekan i subdziekan Kolegium Kardynałów był wybierany z grona kardynałów biskupów, a nie otrzymywał godność z tytułu starszeństwa, jak to było do tej pory^[5]. Zalecił także, by wiek 75 lat był granicą, przy której każdy biskup winien zaproponować rezygnację z funkcji^[7].

Kreował 144 kardynałów na sześciu konsystorzach^[5], m.in. arcybiskupa Albino Luciani, późniejszego papieża Jana Pawła I, arcybiskupa Karola Wojtyłę, późniejszego papieża Jana Pawła II oraz arcybiskupa Josepha Ratzingera, późniejszego papieża Benedykta XVI.

Sprawy religijne

Promulgował nowy Mszał Rzymski, który zdaniem niektórych zwolenników mszy w języku łacińskim kłóci się z postanowieniami II Soboru Watykańskiego w kwestiach liturgicznych. Oprócz tego zlecił komisjom reformę prawa kanonicznego, lekcjonarza, brewiarza i muzyki sakralnej^[1]. Intensywnie wprowadzał także języki narodowe do liturgii^[1].

W encyklice Humanae vitae odrzucał stosowanie środków antykoncepcyjnych i aborcję^[7]. Uznał za niezgodne z nauką katolicką związki pozamałżeńskie i kontakty homoseksualne; masturbację uważał za ciężki grzech. Encyklika ta spotkała się z ostrą krytyką anglikanów i w konsekwencji Konferencja Biskupów Anglikańskich odrzuciła ją 6 sierpnia 1968^[1]. W deklaracji Persona Humana za dopuszczalne uznał jedynie współżycie w małżeństwie. Kategorycznie odrzucił postulaty żądające zniesienia celibatu i wprowadzenia kapłaństwa kobiet.

Paweł VI przykładał dużą wagę do ekumenizmu^[7]. Z tego powodu 24 marca 1966 r. spotkał się z arcybiskupem Canterbury Michaelem Ramseyem. W 1977 r. odbyło się ponowne spotkanie z prymasem całej Anglii – Donaldem Cogganem, gdzie podjęto wspólne wysiłki na rzecz przywrócenia jedności. Jednak nieporównywalnie większe znaczenia miały spotkania z prawosławnym patriarchą Konstantynopola Atenagorasem, w 1964 r. w Jerozolimie^[7], i dwa w 1967 roku – w Stambule i Rzymie^[1]. Owocem tych spotkań było wzajemne cofnięcie ekskomunik, które spowodowały schizmę wschodnią w 1054 roku^[7].

Dokonał beatyfikacji Maksymiliana Kolbego i Marii Ledóchowskiej^[1]. Wbrew żądaniom anglikanów, ogłosił świętymi czterdziestu męczenników Anglii i Walii^[1]. Ponadto nadał tytuł doktora Kościoła Katarzynie ze Sieny i Teresie z Ávili, które stały się pierwszymi kobietami, noszącymi tę godność^[1].

W 1975 roku Paweł VI obchodził Rok Jubileuszowy – pod hasłem „Pojednanie, odnowa, pokój”^[7].

Podróże apostolskie

 Osobny artykuł: Podróże apostolskie Pawła VI.

Paweł VI jako pierwszy papież od 160 lat odbył kilka podróży zagranicznych, a pierwszą była bezprecedensowa pielgrzymka do Ziemi Świętej w styczniu 1964 roku^[1] (m.in. 5 stycznia 1964 r. odwiedził Kneset). W grudniu 1964 r. udał się do Mumbaju, gdzie odbywały się Kongresy Eucharystyczne^[7]. 4 października 1965 r. wystąpił na forum Zgromadzenia Generalnego ONZ w Nowym Jorku, gdzie apelował o pokój^[1]. Był także w sanktuarium maryjnym w Fátimie (1967)^[7], w Turcji, w Kolumbii (na Międzynarodowym Kongresie Eucharystycznym) i w Genewie (1969)^[7]. W Tym samym roku odwiedził Ugandę, by uczcić pamięć męczenników afrykańskich^[1]. W 1970 roku odwiedził kraje Dalekiego Wschodu, gdzie uniknął zamachu na swoje życie^[1].

W 1966 roku chciał udać się w podróż apostolską do Częstochowy na uroczystości Millenium Chrztu Polski. Władze komunistyczne jednak nie wyraziły zgody na jego przyjazd^[1].

Po zawarciu przez Polskę i RFN w roku 1970 układu pokojowego Paweł VI wydał w 1972 r. bullę Episcoporum Poloniae coetus, która porządkowała strukturę Kościoła katolickiego w Polsce po II wojnie światowej (znosząc „tymczasową administrację kościelną” na ziemiach zachodnich i północnych)^[1].

Papież nawiązał także poprawne stosunki z ZSRR i jego przywódcą Nikitą Chruszczowem^[7]. W konsekwencji Paweł spotkał się w 1966 roku z ministrem spraw zagranicznych Andriejem Gromyką, a rok później z przewodniczącym Prezydium Rady Najwyższej ZSRR Nikołajem Podgornym^[7]. Trzy lata później odbyło się jeszcze jedno spotkanie z Gromyką, dzięki czemu zmieniła się polityka Kościoła wobec państw bloku wschodniego^[7].

Śmierć

Papież 14 lipca 1978 roku udał się do swojej letniej papieskiej rezydencji nad jeziorem Albano. Niepewna była sprawa jego powrotu do Watykanu, ponieważ był już dość chory (cierpiał m.in. na artretyzm^[1]). 6 sierpnia stan papieża bardzo się pogorszył, przyjął namaszczenie chorych i mimo ciężkiego stanu, jakim były bardzo silne drgawki, zdołał przyjąć ostatnią komunię świętą około południa. Przez 4 godziny był nieprzytomny.

Zmarł w Castel Gandolfo, w niedzielę 6 sierpnia 1978 roku o godzinie 21:40. Oficjalną przyczyną śmierci był bardzo rozległy zawał serca z obrzękiem płuc^[5]. W związku z jego śmiercią kilka państw ogłosiło żałobę narodową m.in. Syria (9 dni)^[15], Egipt (7 dni)^[15], Hiszpania (4 dni)^[16], Włochy (3 dni)^[17], Brazylia (3 dni)^[15], Zair (3 dni)^[18], Filipiny (1 dzień)^[19].

Papież Paweł VI został pochowany 12 sierpnia 1978 w bazylice św. Piotra^[20]. Po uroczystościach związanych z beatyfikacją Pawła VI, trumna ze szczątkami papieża nie została przeniesiona, a pozostała w tym samym miejscu^[21].

Proces beatyfikacyjny i kanonizacyjny

 Osobny artykuł: Proces beatyfikacyjny Pawła VI.

11 maja 1993 Jan Paweł II otworzył proces beatyfikacyjny Pawła VI. Faza diecezjalna procesu beatyfikacyjnego zakończyła się 18 marca 1999^[5]. 20 grudnia 2012 Benedykt XVI promulgował dekret o heroiczności cnót Pawła VI^[22].

6 maja 2014 komisja Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych zaaprobowała cud za wstawiennictwem Pawła VI^[23]. Cztery dni później papież Franciszek podpisał dekret o jego beatyfikacji jednocześnie ogłaszając datę tej uroczystości^[24].

19 października 2014, na zakończenie III Nadzwyczajnego Zgromadzenia Synodu Biskupów poświęconego rodzinie, podczas uroczystej mszy św. na placu Świętego Piotra, papież Franciszek beatyfikował Pawła VI. Mszę koncelebrował emerytowany papież Benedykt XVI – który był wówczas jednym spośród trzech żyjących duchownych, kreowanych przez Pawła VI na kardynałów^[25].

6 lutego 2018 komisja kardynałów i biskupów w Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych zaaprobowała cud kanonizacyjny za wstawiennictwem Pawła VI^[26][27]. 6 marca tegoż roku papież Franciszek zatwierdził dekret o tymże cudzie jakim było uzdrowienie nienarodzonego dziecka w łonie matki^[28][29], zaś 19 maja 2018 podczas konsystorza wyznaczył dzień jego kanonizacji^[30][31].

14 października 2018 podczas mszy kończącej Synodu Biskupów na temat młodzieży, błogosławiony Paweł VI został kanonizowany i wpisany w katalog świętych wraz z sześcioma innymi błogosławionymi, m.in. z abp. Oscarem Romero^[32][33].

Dzień obchodów

Kongregacja ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów po beatyfikacji ogłosiła, że dniem wspomnienia liturgicznego Pawła VI będzie 26 września – dzień urodzin św. Pawła VI^[34][35]. 25 stycznia 2019 na polecenie papieża Franciszka, kongregacja zmieniła datę obchodu na 29 maja – w dzień jego święceń kapłańskich i ogłosiła, że będzie on obchodzony w całym Kościele w randze wspomnienia dowolnego^[36]. W Kościele w Polsce wspomnienie, ze względu na przypadający w tym dniu obchód ku czci św. Urszuli Ledóchowskiej, zostało wyznaczone na 27 maja^[37].

Encykliki Pawła VI

• Ecclesiam suam (6 sierpnia 1964) – drogi współczesnego Kościoła przy pełnieniu swojej misji^[7];
• Mense maio (29 kwietnia 1965) – o wojnie i pokoju;
• Mysterium fidei (3 września 1965) – o kulcie i doktrynie Eucharystii^[7];
• Christi Matri Rosari (15 września 1966) – o kulcie maryjnym;
• Populorum progressio (26 marca 1967) – o popieraniu rozwoju ludów^[1];
• Sacerdotalis caelibatus (25 czerwca 1967) – o celibacie kapłańskim^[7];
• Humanae vitae (29 lipca 1968) – o obronie życia poczętego^[7].

Odniesienia w kulturze

• Paweł VI – papież burzliwych czasów (wł. Paolo VI – Il Papa nella tempesta) – włoski film, gdzie w tytułowej roli wystąpił Fabrizio Gifuni^[38].

Zobacz też

• Poczet papieży
• Aula Pawła VI

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Kazimierz Dopierała: Księga papieży. Poznań: Zysk i S-ka, 2019. ISBN 978-83-8116-793-2.
• PeterP. Hebblethwaite PeterP., Paul VI. The first modern Pope, Paulist Press, 1993, ISBN 978-0-8091-0461-1 .
• Maciej Wrzeszcz, Paweł VI. Szkice do portretu wielkiego papieża, Warszawa 1988 (wydanie trzecie).
• Pope Paul VI. zarchiwizowana wersja strony o Pawle VI z serwisu vatican.va. [dostęp 2019-04-16]. (ang.).

Linki zewnętrzne

• Kenneth A.K.A. Briggs Kenneth A.K.A., Pope Paul VI Is Dead of a Heart Attack at 80; Guided the Church Through Era of Change, nytimes.com, 7 sierpnia 1978 [dostęp 2014-08-08]  (ang.).
• S. Paulus PP VI, Giovanni Battista Montini, na stronie oficjalnej Watykanu, z dostępem do treści dokumentów [dostęp 2019-04-16]
• Paweł VI [online], catholic-hierarchy.org [dostęp 2014-10-19]  (ang.).