Staphyliniformia
| Staphyliniformia[1] | |||
| Lameere, 1900 | |||
 Staphylinus erythropterus z rodziny kusakowatych | |||
| Systematyka | |||
| Domena | eukarionty | ||
|---|---|---|---|
| Królestwo | zwierzęta | ||
| Typ | stawonogi | ||
| Gromada | owady | ||
| Nadrząd | skrytoskrzydłe | ||
| Rząd | chrząszcze | ||
| Podrząd | |||
| Infrarząd | Staphyliniformia | ||
| |||
Staphyliniformia – infrarząd[1] lub seria[2][3] chrząszczy z podrzędu wielożernych (Polyphaga). W języku polskim na określenie tej grupy wprowadzony został termin kusakokształtne[4], jednak nazwa ta jest nieścisła i bywa odnoszona także do nadrodziny Staphylinoidea[5].
Charakterystyka
Większość gatunków Staphyliniformia to małe do średniej wielkości chrząszcze. Mimo swojej dużej różnorodności grupa posiada kilka cech synapomorficznych. Czułki prymitywne, 11-segmentowe. Szyja wyraźnie zwężona za oczami. Przedplecze z wyraźnie odznaczającą się boczną krawędzią. Odnóża u larw o 5 członach, a dziesiąty segment odwłoka często z mniej lub bardziej cienkimi bądź tęgimi kolcami lub hakami. Urogomfy z ruchomym połączeniem u nasady[6].
Różnorodność
Takson ten obejmować może nawet 35–40% wszystkich współcześnie żyjących chrząszczy. Jego przedstawiciele żyją we wszystkich środowiskach: lądowych, słodkowodnych i strefie przyboju mórz. Zaliczają się tu gatunki drapieżne, glonożerne, grzybożerne, detrytusożerne, padlinożerne oraz ektopasożyty, a po włączeniu Scarabaeoidea także typowi roślinożercy[7].
Systematyka
Cechy morfologiczne Staphyliniformia wskazują, że jest to najbardziej podstawowa grupa w podrzędzie Polyphaga. Podzielone zostały na dwie nadrodziny: Hydrophiloidea i Staphylinoidea[8][3]. Część autorów dodatkowo wyróżnia z Hydrophiloidea w osobną nadrodzinę Histeroidea obejmujące gnilikowate (Histeridae), Sphaeritidae i Synteliidae[8][7].
Niepewne jest miejsce rodziny Hydraenidae. Tradycyjnie klasyfikowana była w Hydrophiloidea, jednak na podstawie badań morfologii larw zaliczono ją do Staphylionoidea[8]
Wiele współczesnych badań wskazuje, że Scarabaeoidea wyróżniane tradycyjnie w osobny infrarząd Scarabaeiformia powinny być umieszczone w Staphyliniformia[7][8][9].
Nadrodziny
Współcześnie wyróżnia się dwie[3][2] lub trzy[5] nadrodziny:
- Hydrophiloidea Latreille, 1802 – kałużnicokształtne
- Histeroidea Gyllenhal, 1808 - gnilikokształtne
- Staphylinoidea Latreille, 1802 - kusakokształtne
Przypisy
- ↑ a b Staphyliniformia, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b Lech Borowiec: Klasyfikacja Coleoptera. [w:] Iconographia Coleopterorum Poloniae [on-line]. [dostęp 2014-01-16].
- ↑ a b c PatriceP. Bouchard PatriceP. i inni, Family-group names in Coleoptera (Insecta), „ZooKeys”, 88, 2011, s. 1-972, DOI: 10.3897/zookeys.88.807 .
- ↑ Roland Gerstmeier, przeł. Henryk Grabarczyk: Chrząszcze. Rozpoznawanie i oznaczanie. Multico, seria: Przewodnik kieszonkowy. ISBN 83-7073-105-8.
- ↑ a b Systematyka chrząszczy na: jezioro.com.pl. [dostęp 2014-01-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-01-17)].
- ↑ M. Hansen. Phylogeny and classification of the staphyliniform beetle families (Coleoptera). „Biologiske Skrifter”. 48, 1997. Copenhagen.
- ↑ a b c Michael S. Caterino, Toby Hunt, Alfried P. Vogler. On the constitution and phylogeny of Staphyliniformia (Insecta: Coleoptera). „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 34 (3), 2005.
- ↑ a b c d A. Korte, I. Ribera, R. G. Beutel, D. Bernhard. Interrelationships of Staphyliniform groups inferred from 18S and 28S rDNA sequences, with special emphasis on Hydrophiloidea (Coleoptera, Staphyliniformia). „J. Zool. Syst. Evol. Research”. 42, s. 281–288, 2004.
- ↑ J. Kukalova-Peck, J. F. Lawrence. Evolution of the hind wings in Coleoptera. „Canadian Entomologist”. 135, s. 181–258, 1993.
- p
- d
- e
Rodziny chrząszczy
- królestwo: zwierzęta
- typ: stawonogi
- gromada: owady
- podgromada: uskrzydlone
- infragromada: nowoskrzydłe
- nadrząd: skrytoskrzydłe
†Protocoleoptera
| Tshekardocoleoidea |
|
|---|---|
| Permocupedoidea |
|
| Permosynoidea |
|
|
| Asiocoleoidea |
|
|---|---|
| Rhombocoleoidea |
|
| Schizophoroidea |
|
| Lepiceroidea |
|
| Sphaeriusoidea |
|
| incertae sedis |
|
| kusakokształtne |
| ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| żukokształtne |
| ||||||||||||||
| sprężykokształtne |
| ||||||||||||||
| Derodontiformia |
| ||||||||||||||
| kapturnikokształtne |
| ||||||||||||||
| Cucujiformia |
|
