Glaresidae

Glaresidae
Kolbe, 1905
Okres istnienia: jura wczesna–dziś PreꞒ Ꞓ O S D C P T J K Pg N Q 201.4/0 201.4/0
Glaresis frifaldskyi, rycina autorstwa Jakobsona
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Gromada	owady
Rząd	chrząszcze
Podrząd	chrząszcze wielożerne
Infrarząd	żukokształtne
Nadrodzina	żuki
Rodzina	Glaresidae
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Glaresidae – rodzina chrząszczy z podrzędu wielożernych i nadrodziny żuków. Obejmuje 89 opisanych gatunków. Występują we wszystkich krainach zoogeograficznych oprócz australijskiej. Zamieszkują siedliska piaszczyste. Larwy pozostają nieznane nauce.

Morfologia

Chrząszcze te osiągają od 2,5 do 6 mm długości wypukłego i owalnego w zarysie ciała. Ubarwienie mają żółtawobrunatne, czerwonawobrunatne do ciemnobrązowego^[1][2]. Nie przejawiają w budowie zewnętrznej dymorfizmu płciowego. Ich oskórek porastają krótkie szczecinki^[1].

Mała^[1] głowa jest odgięta ku dołowi. Czułki zbudowane są z dziesięciu członów, z których trzy ostatnie tworzą buławkę^[2]. Oczy złożone są częściowo lub całkowicie podzielone występem policzka zwanym canthus^[1]. Nadustek jest krótki i nie nakrywa od góry narządów gębowych^[1]. Głaszczki są czteroczłonowe^[2].

Przedplecze ma brzegi boczne i nasadowy porośnięte grubymi, gęsto rozmieszczonymi szczecinkami. Między nasadami pokryw widoczna jest tarczka. Powierzchnia każdej z pokryw ma 10 rzędów i tyleż międzyrzędów. Podgięcia pokryw są szerokie^[1]. Autapomorfią użyłkowania tylnego skrzydła jest redukcja gałęzi RP₁ i RP₃₊₄ tylnej żyłki radialnej^[3][2]. Odnóża mają zaopatrzone w ząbki golenie oraz krótkie, pięcioczłonowe stopy o słabo rozwiniętych pazurkach. Tylna para odnóży ma uda i golenie silnie rozszerzone^[1].

Odwłok ma wszystkie przetchlinki dobrze wykształcone i umieszczone po bokach segmentów na błonach pleuralnych. Na spodzie odwłoka widocznych jest tylko pięć sternitów (wentrytów). Narządy genitalne samca składają się z prosto zbudowanego, trójpłatowego edeagusa. Samice mają narządy rozrodcze z czterema owariolami w każdym jajniku^[2].

Ekologia i występowanie

Owady o bardzo słabo poznanej biologii i ekologii. Spotykane są na stanowiskach piaszczystych (w tym na brzegach rzek^[1][4]) i półpustynnych^[2], w tym w napływkach i pod kamieniami^[1][4]. Zaniepokojone owady dorosłe stosują strydulację^[2]. Niekiedy przylatują do sztucznych źródeł światła^[3]. Lawy pozostają nieznane nauce^[2][3]; nie znaleziono ich w środowisku i nie udało ich się uzyskać drogą hodowli owadów dorosłych^[3].

Rodzina rozmieszczona jest niemal kosmopolitycznie, ale brak jej w Australii, Nowej Zelandii i Japonii^[2]. Z Polski wykazana została na podstawie pojedynczego okazu Glaresis rufa, odłowionego we wrześniu 1931 roku w okolicy Krakowa^[1][4]. Gatunek ten uznano za przypuszczalnie wymarły w Polsce, umieszczając go z taką kategorią na Czerwonej liście zwierząt ginących i zagrożonych w Polsce^[5].

Taksonomia i ewolucja

Takson ten wprowadzony został w 1905 roku przez Hermanna Juliusa Kolbe^[6]. Dawniej włączany był do rodziny modzelatkowatych^[1]. Współcześnie uznaje się go za osobną rodzinę, przypuszczalnie bazalną w obrębie nadrodziny żuków^[3][2]. Do rodziny tej zalicza się 89 opisanych gatunków (w tym 82 gatunki współczesne) zgrupowanych w 4 rodzajach^[6]:

• †Aphodiites Heer, 1865
• †Cretoglaresis Nikolajev, 2007
• Glaresis Erichson, 1848
• †Lithoglaresis Nikolajev, 2007

Najstarszą znaną skamieniałością jest ta należąca do Aphodiites protogaeus, pochodząca z jury wczesnej, jednak jego przynależność do Glaresidae budzi wątpliwości^[7]. Pozostałe rodzaje Glaresidae znane są w zapisie kopalnym od aptu w kredzie^[8].

Przypisy