Flisakowate

Flisakowate
Haliplidae[1]
Aubé, 1836
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

owady

Rząd

chrząszcze

Podrząd

chrząszcze drapieżne

(bez rangi) Hydradephaga
Rodzina

flisakowate

Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons
Larwa H. fulvus
Peltodytes caesus
Haliplus ruficollis
Brychius elevatus

Flisakowate (Haliplidae) – rodzina drobnych, wodnych chrząszczy z podrzędu drapieżnych, należąca do Hydradephaga.

Opis

Owady dorosłe

Drobne chrząszcze, osiągające od 2,5 do 4,5 mm długości ciała, które jest jajowate w obrysie, a największa jego szerokość przypada na przednią połowę. Głowa wyraźnie węższa niż przedplecze i wsunięta po oczy w przedtułów. Nadustek prawie całkiem zrośnięty z epikranium. Czułki 11-członowe, nitkowate, osadzone przed oczyma. Głaszczki szczękowe o 4, a głaszczki wargowe o 3 członach. Kąty przednie i tylne przedplecza słabo wystające, a jego krawędzie zwykle silnie zbieżne do przodu. Przedplecze i pokrywy o dobrze rozwiniętych podgięciach. Skrzydła dobrze wykształcone, jednak ich mięśnie mogą być zredukowane. Wyrostek przedpiersia stosunkowo długi i szeroki. Środkowa i przednia część zapiersia tworzą krótki wyrostek. Odnóża smukłe i długie. Biodra odnóży tylnych wykształcone w szerokie, lekko zaokrąglone płytki, przykrywające krętarze, nasadę ud i pierwsze 3 widoczne sternity odwłoka. Odwłok o 6 widocznych sternitach (II-VII). Sternit VIII przekształcony w walwy odbytowe. Na narząd genitalny samców składają się: prącie, paramery, otaczający je segment genitalny oraz położone pod nim małe, trójkątne walwy odbytowe. Na narząd genitalny samic składają się: walwy genitalne połączone z walwiferami, wydłużone wulwoskleryty oraz walwy odbytowe[2].

Larwy

Ciało mają silnie wydłużone, wąskie, z małą, nieco trapezoidalną głową. Wyposażona jest w 6 par przyoczek, 4-członowe czułki z dodatkowym członem wierzchołkowym i słabo rozwinięte głaszczki. Odwłok składa się z 9-10 segmentów o błoniastych pleurytach. Po bokach śródtułowia i odwłoka (z wyjątkiem ostatnich segmentów) występują przetchlinki. Przysadki odwłokowe zrośnięte z ostatnim segmentem. Odnóża bez włosków pływnych, za to ze szczecinkami i kolcami[2].

Biologia

Przedstawiciele flisakowatych stosunkowo słabo pływają sposobem naprzemiennego ruchu odnóży. Oddychają powietrzem atmosferycznym, które magazynują pod pokrywami i płytkami biodrowymi. Owady ziemnowodne. Larwy roślinożerne, a imagines wszystkożerne. Larwy nie w pełni wyrośnięte zimują w wodzie. W pełni wyrośnięte larwy trzeciego stadium wychodzą na ląd, gdzie budują kolebkę, w której przepoczwarczają się wiosną następnego roku. Imagines zimują zarówno na lądzie jak i w wodzie[2].

Ekologia

Wyspecjalizowane co do pokarmu jak i środowiska, zwłaszcza larwy. Różne gatunki wykazują upodobanie do zbiorników zeutrofizowanych i nasłonecznionych, ubogich troficznie i zacienionych, zakwaszonych, słonawych, a jeszcze inne do głębszej strefy litoralu jezior. Większość gatunków związana jest ze zbiornikami drobnymi[2].

Rozprzestrzenienie

Są rozprzestrzenione na całym świecie[2]. W Polsce występuje 19 gatunków[3][4].

Systematyka

Rodzina obejmuje około 200 gatunków zgrupowanych w 6 rodzajach[5]:

  • Algophilus Zimmermann, 1924
  • Apteraliplus Chandler, 1943
  • Brychius Thomson, 1859
  • Cretihaliplus Ren, Zhu et Lu, 1995
  • Haliplus Latreille, 1802
  • Peltodytes Régimbart, 1879

Przypisy

  1. Haliplidae, [w:] Integrated Taxonomic Information System  (ang.).
  2. a b c d e Kazimierz Galewski: Klucze Do Oznaczania Owadów Polski: cz. XIX Chrząszcze - Coleoptera: z. 5-6 Fliskaowate - Haliplidae, Hygrobiidae. Warszawa: Polskie Towarzystwo Entomologiczne, Wydawnictwo Naukowe PWN, 1976.
  3. Fauna Polski - charakterystyka i wykaz gatunków. Bogdanowicz W., Chudzicka E., Pilipiuk I. i Skibińska E. (red.). T. I. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2004. ISBN 83-88147-04-8.
  4. Haliplidae w Coleoptera Poloniae. [dostęp 2014-03-24].
  5. Joel Hallan: Haliplidae w: Joel Hallan's Biology Catalog, Texas A&M University. [dostęp 2014-03-24].
  • p
  • d
  • e
Rodziny chrząszczy
†Protocoleoptera
Tshekardocoleoidea
Permocupedoidea
  • †Permocupedidae
  • †Taldycupedidae
Permosynoidea
  • †Ademosynidae
  • †Permosynidae
Asiocoleoidea
  • †Asiocoleidae
  • †Tricoleidae
Rhombocoleoidea
  • †Rhombocoleidae
Schizophoroidea
  • †Catiniidae
  • †Schizocoleidae
  • †Schizophoridae
Lepiceroidea
  • Lepiceridae
Sphaeriusoidea
incertae sedis
kusakokształtne
kałużnice
kusaki
żukokształtne
żuki
sprężykokształtne
Scirtoidea
Dascilloidea
bogatki
otrupki
sprężyki
Derodontiformia
Derodontoidea
kapturnikokształtne
kapturniki
Cucujiformia
Lymexyloidea
przekraski
zgniotki
biedronki
czarnuchy
stonki
ryjkowce
Kontrola autorytatywna (takson):
  • NKC: ph640637
  • J9U: 987007548220705171
Encyklopedia internetowa:
Identyfikatory zewnętrzne:
  • BioLib: 4563
  • EoL: 358
  • GBIF: 6984
  • identyfikator iNaturalist: 173193
  • ITIS: 111857
  • NCBI: 107851
  • identyfikator taksonu Fossilworks: 69185