Spółgłoska nosowa dwuwargowa dźwięczna

Spółgłoska nosowa dwuwargowa
Numer IPA 114
m
Jednostka znakowa

m

Unikod

U+006d

UTF-8 (hex)

6d

Inne systemy
X-SAMPA m
Kirshenbaum m
IPA Braille↗
Przykład
informacje • pomoc
Obraz znaku
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.

Spółgłoska nosowa dwuwargowa – rodzaj dźwięku spółgłoskowego występujący w językach naturalnych. W międzynarodowej transkrypcji fonetycznej IPA oznaczanej symbolem: [m].

Artykulacja

Opis

W czasie artykulacji podstawowego wariantu [m]:

  • modulowany jest prąd powietrza wydychanego z płuc, czyli artykulacja tej spółgłoski wymaga inicjacji płucnej i egresji,
  • tylna część podniebienia miękkiego znajduje się w luźnej pozycji, prąd powietrza uchodzi przez nos
  • prąd powietrza w jamie ustnej przepływa ponad całym językiem lub przynajmniej powietrze uchodzi wzdłuż środkowej linii języka
  • dolna warga kontaktuje się z górną wargą, tworząc zwarcie. Dochodzi do zablokowania przepływu powietrza przez tor ustny jamę ustną, jednakże podniebienie miękkie jest opuszczone i powietrze uchodzi przez nos.
  • wiązadła głosowe periodycznie drgają, spółgłoska ta jest dźwięczna
  • pozycja języka i ust może zależeć od kontekstu, w jakim występuje głoska.

Warianty

Opisanej powyżej artykulacji może towarzyszyć dodatkowo:

  • wzniesienie środkowej części grzbietu języka w stronę podniebienia twardego, wtedy jest to spółgłoska zmiękczona (spalatalizowana): []
  • wzniesienie tylnej części grzbietu języka w kierunku podniebienia tylnego, wtedy jest to spółgłoska welaryzowana: []
  • przewężenie w gardle, wtedy jest to spółgłoska faryngalizowana: [mˤ]
  • zaokrąglenie warg, wtedy jest to spółgłoska labializowana: [mʷ]

Przykłady

Język Wyraz IPA Znaczenie Uwagi
Angielski General American[1] mother [ˈmʌðɚ] ( odsłuchaj) matka Zobacz fonologia i fonetyka języka angielskiego
Polski język ogólnopolski[2] masa [ˈmäsä] ( odsłuchaj) masa Zobacz fonetyka języka polskiego

Zobacz też

Przypisy

  1. Meaning of “mother” in the English Dictionary. Camridge Dictionary. [dostęp 2018-06-09]. (ang.).
  2. Jassem 2003 ↓, s. 103.

Bibliografia

  • p
  • d
  • e
Płucne
wargowe przedniojęzykowe tylnojęzykowe laryngalne
dwuwar-
gowe
wargowo-
zębowe
językowo-
wargowe
zębo-
we 
przednio-
językowo-
dziąsłowe
zadziąs-
łowe
z retroflek-
sją
podnie-
bienne
miękko-
podnie-
bienne
języcz-
kowe
gardłowe / nagłośniowe krtaniowe
nosowe m ɱ n ɳ̊ ɳ ɲ̊ ɲ ŋ̊ ŋ ɴ
zwarte p b t d ʈ ɖ c ɟ k ɡ q ɢ ʡ ʔ
syczące zwarto-szczelinowe ts dz t̠ʃ d̠ʒ ʈʂ ɖʐ t̠ɕ d̠ʑ
niesyczące zwarto-szczelinowe p̪f b̪v t̪θ d̪ð tɹ̝̊ dɹ̝ t̠ɹ̠̊˔ d̠ɹ̠˔ ɟʝ kx ɡɣ ʡʢ ʔh
syczące szczelinowe s z ʃ ʒ ʂ ʐ ɕ ʑ
niesyczące szczelinowe ɸ β f v θ̼ ð̼ θ ð θ̠ ð̠ ɹ̠̊˔ ɹ̠˔ ɻ˔ ç ʝ x ɣ χ ʁ ħ ʕ h ɦ
półotwarte ʋ̥ ʋ ɹ̥ ɹ ɻ̊ ɻ j ɰ̊ ɰ ʔ̞
uderzeniowe ⱱ̟ ɾ̼ ɾ̥ ɾ ɽ̊ ɽ ɢ̆ ʡ̆
drżące ʙ̥ ʙ r ʀ̥ ʀ ʜ ʢ
boczne zwarto-szczelinowe ʈɭ̊˔ cʎ̝̊ kʟ̝̊ ɡʟ̝
boczne szczelinowe ɬ ɮ ɭ̊˔ ɭ˔ ʎ̝̊ ʎ̝ ʟ̝̊ ʟ̝
boczne półotwarte l ɭ̊ ɭ ʎ̥ ʎ ʟ̥ ʟ ʟ̠
boczne uderzeniowe ɺ ɭ̆ ʎ̆ ʟ̆
Niepłucne
dwuwar-
gowe
wargowo-
zębowe
zębowe przednio-
językowo-
dziąsłowe
zadziąs-
łowe
z retroflek-
sją
podnie-
bienne
miękko-
podnie-
bienne
języcz-
kowe
gardło-
we
krtaniowe
ejektywne zwarte ʈʼ ʡʼ
zwarto-
szczelinowe
t̪θʼ tsʼ t̠ʃʼ ʈʂʼ kxʼ qχʼ
szczelinowe ɸʼ θʼ ʃʼ ʂʼ ɕʼ χʼ
boczne zwarto-
szczelinowe
tɬʼ cʎ̝̊ʼ kʟ̝̊ʼ
boczne
szczelinowe
ɬʼ
mlaski nieprzydechowe/
dźwięczne
ʘ ʘ̬ ǀ ǀ̬ ǃ ǃ̬ ǃ˞ ǃ̬˞ ǂ ǂ̬ ◌ˀ
nosowe ʘ̃ ǀ̃ ǃ̃ ǃ̃˞ ǂ̃ ◌̃ˀ
boczne ǁ ǁ̬
boczne nosowe ǁ̃
iniektywne ɓ̥ ɓ ɗ̥ ɗ ᶑ̥ ʄ̊ ʄ ɠ̊ ɠ ʛ̥ ʛ
Z koartykulacją
nosowe
nm wargowo-przedniojęzykowa
ŋm wargowo-miękkopodniebienna
zwarte
tp wargowo-przedniojęzykowa
(bezdźwięczna)
db wargowo-przedniojęzykowa
(dźwięczna)
kp wargowo-miękkopodniebienna
(bezdźwięczna)
gb wargowo-miękkopodniebienna
(dźwięczna)
języczkowo-nagłośniowa
szczelinowe
ɧ zadziąsłowo-miękkopodniebienna
(bezdźwięczna)
półotwarte
ʍ wargowo-miękkopodniebienna
(bezdźwięczna)
w wargowo-miękkopodniebienna
(dźwięczna)
ɫ boczna dziąsłowa welaryzowana
ɥ̊ wargowo-podniebienna (bezdźwięczna)
ɥ wargowo-podniebienna (dźwięczna)