Spółgłoska nosowa wargowo-zębowa

Ten artykuł od 2015-12 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają. Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary) Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Spółgłoska nosowa wargowo-zębowa

Numer IPA	115
ɱ
Jednostka znakowa	ɱ
Unikod	U+0271
UTF-8 (hex)	c9 b1
Inne systemy
X-SAMPA	F
Kirshenbaum	M
IPA Braille↗	⠖⠍
Przykład
informacje • pomoc
Obraz znaku
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.

Spółgłoska nosowa wargowo-zębowa – rodzaj dźwięku spółgłoskowego występujący w językach naturalnych. W międzynarodowej transkrypcji fonetycznej IPA oznaczanej symbolem: [ɱ].

Artykulacja

Opis

W czasie artykulacji podstawowego wariantu [ɱ]:

• modulowany jest prąd powietrza wydychanego z płuc, czyli artykulacja tej spółgłoski wymaga inicjacji płucnej i egresji,
• tylna część podniebienia miękkiego znajduje się w luźnej pozycji, prąd powietrza uchodzi przez nos
• prąd powietrza w jamie ustnej przepływa ponad całym językiem lub przynajmniej powietrze uchodzi wzdłuż środkowej linii języka
• dolna warga kontaktuje się z górnymi siekaczami, tworząc zwarcie. Dochodzi do zablokowania przepływu powietrza przez jamę ustną, jednakże podniebienie miękkie jest opuszczone i powietrze uchodzi przez nos.
• wiązadła głosowe periodycznie drgają, spółgłoska ta jest dźwięczna
• pozycja języka i ust może zależeć od kontekstu, w jakim występuje głoska.

Warianty

Opisanej powyżej artykulacji może towarzyszyć dodatkowo:

• wzniesienie środkowej części grzbietu języka w stronę podniebienia twardego, mówimy wtedy o spółgłosce zmiękczonej (spalatalizowanej): [ɱʲ]
• wzniesienie tylnej części grzbietu języka w kierunku podniebienia tylnego, mówimy spółgłosce welaryzowanej: [ɱˠ]
• zaokrąglenie warg, mówimy wtedy o spółgłosce labializowanej [ɱʷ]

Przykłady

• w wielu językach głoska ta jest alofonem spółgłoski [m] w pozycji przed spółgłoską wargowo-zębową
  • w języku polskim: symfonia [sɨɱˈfɔɲja]

Terminologia

Spółgłoska wargowo-zębowa to inaczej spółgłoska labiodentalna.

Zobacz też

• spółgłoska nosowa dwuwargowa [m]