Spółgłoska zwarta ejektywna podniebienna

Spółgłoska zwarta ejektywna podniebienna

Numer IPA	107, 141
cʼ
Jednostka znakowa	c​ʼ
Unikod	U+0063 U+02bc
UTF-8 (hex)	63 ca bc
Inne systemy
X-SAMPA	c_>
Kirshenbaum	c`
Przykład
informacje • pomoc
Obraz znaku
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.

Spółgłoska zwarta ejektywna podniebienna – rodzaj dźwięku spółgłoskowego występujący w językach naturalnych. W międzynarodowej transkrypcji fonetycznej IPA oznaczanej symbolem: [cʼ]

Artykulacja

Opis

W czasie artykulacji podstawowego wariantu [cʼ]:

• modulowany jest prąd powietrza powstały wyniku ruchu krtani do góry przy zwartych wiązadłach głosowych, czyli artykulacja tej spółgłoski wymaga inicjacji krtaniowej i egresji,
• tylna część podniebienia miękkiego zamyka dostęp do jamy nosowej, prąd powietrza uchodzi przez jamę ustną
• prąd powietrza w jamie ustnej przepływa ponad całym językiem lub przynajmniej powietrze uchodzi wzdłuż środkowej linii języka
• środkowa część grzbietu języka wygina się ku środkowej części podniebienia twardego, tworząc zwarcie. Dochodzi do całkowitego zablokowania przepływu powietrza przez jamę ustną i nosową. Ruch krtani do góry powoduje wzrost ciśnienia i w efekcie do przerwania utworzonej blokady i wybuchu (plozji)
• pozycja języka i ust może zależeć od kontekstu, w jakim występuje głoska.
• wiązadła głosowe są zwarte i nie drgają periodycznie, spółgłoska ta jest bezdźwięczna

Warianty

Spółgłoska ejektywna podniebienna występuje rzadko, związane jest to z tendencją do zmiany sposobu artykulacji ze zwartego na zwarto-szczelinowy, typowy dla głosek prepalatalnych. Częściej występuje więc zwarto-szczelinowa spółgłoska środkowojęzykowo-zadziąsłowa (przedniopodniebienna): [tʃʼ]

Przykłady

• w języku keczua: ch'aka ['tʃʼaka] "koń"
• w dialekcie saanicz: ,ÁJET ['ʔetʃʼət] "wytrzyj to"

Zobacz też

• spółgłoska zwarta podniebienna bezdźwięczna [c]
• spółgłoska średniojęzykowa-zadziąsłowa bezdźwięczna [tʃ]
• spółgłoska ejektywna
• spółgłoska iniektywna

Linki zewnętrzne

• Spółgłoski środkowojęzykowo-podniebienne (ang. palato-alveolar) w języku keczua. hctv.humnet.ucla.edu. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-02-11)].