Spółgłoska nosowa tylnojęzykowo-miękkopodniebienna bezdźwięczna
| Numer IPA | 119 402B |
|---|---|
| ŋ̊ | |
| Jednostka znakowa | ŋ̊ |
| Unikod | U+014b U+030a |
| UTF-8 (hex) | c5 8b cc 8a |
| Inne systemy | |
| X-SAMPA | N_0 |
| IPA Braille↗ | ⠫⠈⠫ |
| Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu. | |
Spółgłoska nosowa tylnojęzykowo-miękkopodniebienna bezdźwięczna – rodzaj dźwięku spółgłoskowego występujący w językach naturalnych. W międzynarodowej transkrypcji fonetycznej IPA oznaczanej symbolem: ŋ̊. Symbol ten pochodzi od znaku ⟨ŋ⟩ (Spółgłoska nosowa tylnojęzykowo-miękkopodniebienna) i znaku diakrytycznego oznaczającego bezdźwięczność. Odpowiednik w X-SAMPA to N_0.
Artykulacja
Opis
W czasie artykulacji podstawowego wariantu [ŋ]:
- mimo iż dochodzi do zablokowania przepływu powietrza przez tor ustny jamę ustną, podniebienie miękkie jest skierowane w dół i powietrze uchodzi (oprócz ust) przez nos – jest to spółgłoska nosowa;
- prąd powietrza w jamie ustnej przepływa ponad całym językiem lub też powietrze uchodzi tylko wzdłuż środkowej linii języka – jest to spółgłoska środkowa
- modulowany jest prąd powietrza wydychanego z płuc, czyli jest to spółgłoska płucna egresywna;
- tylna część języka dotyka podniebienia miękkiego – jest to spółgłoska miękkopodniebienna.
- wiązadła głosowe nie drgają, spółgłoska ta jest więc bezdźwięczna.
Przykłady
Przykłady w wybranych językach:
| Język | Słowo | IPA | Znaczenie | Uwagi | |
|---|---|---|---|---|---|
| Język birmański[1] | ငှါ | [ŋ̊á] | 'pożyczyć' | ||
| Język yupik środkowy | calisteńguciquq | [tʃaˈlistəˈŋ̊utʃɪquq] | 'będzie pracownikiem' | ||
| Język farerski | onkur | [ˈɔŋ̊kʰʊɹ] | 'ktokolwiek' | Alofon głoski /n/ przed głoskami welarnymi z przydechem. | |
| Język walijski[2] | fy nghot | [və ŋ̊ɔt] | 'moja kurtka' | Nosowa mutacja /k/. | |
Przypisy
- p
- d
- e
Płucne
| wargowe | przedniojęzykowe | tylnojęzykowe | laryngalne | |||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| dwuwar- gowe | wargowo- zębowe | językowo- wargowe | zębo- we | przednio- językowo- dziąsłowe | zadziąs- łowe | z retroflek- sją | podnie- bienne | miękko- podnie- bienne | języcz- kowe | gardłowe / nagłośniowe | krtaniowe | |||||||||||||||
| nosowe | m̥ | m | ɱ | n̼ | n̥ | n | ɳ̊ | ɳ | ɲ̊ | ɲ | ŋ̊ | ŋ | ɴ | |||||||||||||
| zwarte | p | b | p̪ | b̪ | t̼ | d̼ | t | d | ʈ | ɖ | c | ɟ | k | ɡ | q | ɢ | ʡ | ʔ | ||||||||
| syczące zwarto-szczelinowe | ts | dz | t̠ʃ | d̠ʒ | ʈʂ | ɖʐ | t̠ɕ | d̠ʑ | ||||||||||||||||||
| niesyczące zwarto-szczelinowe | pɸ | bβ | p̪f | b̪v | t̪θ | d̪ð | tɹ̝̊ | dɹ̝ | t̠ɹ̠̊˔ | d̠ɹ̠˔ | cç | ɟʝ | kx | ɡɣ | qχ | ʡʢ | ʔh | |||||||||
| syczące szczelinowe | s | z | ʃ | ʒ | ʂ | ʐ | ɕ | ʑ | ||||||||||||||||||
| niesyczące szczelinowe | ɸ | β | f | v | θ̼ | ð̼ | θ | ð | θ̠ | ð̠ | ɹ̠̊˔ | ɹ̠˔ | ɻ˔ | ç | ʝ | x | ɣ | χ | ʁ | ħ | ʕ | h | ɦ | |||
| półotwarte | ʋ̥ | ʋ | ɹ̥ | ɹ | ɻ̊ | ɻ | j̊ | j | ɰ̊ | ɰ | ʔ̞ | |||||||||||||||
| uderzeniowe | ⱱ̟ | ⱱ | ɾ̼ | ɾ̥ | ɾ | ɽ̊ | ɽ | ɢ̆ | ʡ̆ | |||||||||||||||||
| drżące | ʙ̥ | ʙ | r̥ | r | ʀ̥ | ʀ | ʜ | ʢ | ||||||||||||||||||
| boczne zwarto-szczelinowe | tɬ | dɮ | ʈɭ̊˔ | cʎ̝̊ | kʟ̝̊ | ɡʟ̝ | ||||||||||||||||||||
| boczne szczelinowe | ɬ | ɮ | ɭ̊˔ | ɭ˔ | ʎ̝̊ | ʎ̝ | ʟ̝̊ | ʟ̝ | ||||||||||||||||||
| boczne półotwarte | l̥ | l | ɭ̊ | ɭ | ʎ̥ | ʎ | ʟ̥ | ʟ | ʟ̠ | |||||||||||||||||
| boczne uderzeniowe | ɺ | ɭ̆ | ʎ̆ | ʟ̆ | ||||||||||||||||||||||
Niepłucne
| dwuwar- gowe | wargowo- zębowe | zębowe | przednio- językowo- dziąsłowe | zadziąs- łowe | z retroflek- sją | podnie- bienne | miękko- podnie- bienne | języcz- kowe | gardło- we | krtaniowe | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ejektywne | zwarte | pʼ | tʼ | ʈʼ | cʼ | kʼ | qʼ | ʡʼ | |||||||||||||||
| zwarto- szczelinowe | t̪θʼ | tsʼ | t̠ʃʼ | ʈʂʼ | kxʼ | qχʼ | |||||||||||||||||
| szczelinowe | ɸʼ | fʼ | θʼ | sʼ | ʃʼ | ʂʼ | ɕʼ | xʼ | χʼ | ||||||||||||||
| boczne zwarto- szczelinowe | tɬʼ | cʎ̝̊ʼ | kʟ̝̊ʼ | ||||||||||||||||||||
| boczne szczelinowe | ɬʼ | ||||||||||||||||||||||
| mlaski | nieprzydechowe/ dźwięczne | ʘ | ʘ̬ | ǀ | ǀ̬ | ǃ | ǃ̬ | ǃ˞ | ǃ̬˞ | ǂ | ǂ̬ | ◌ˀ | |||||||||||
| nosowe | ʘ̃ | ǀ̃ | ǃ̃ | ǃ̃˞ | ǂ̃ | ◌̃ˀ | |||||||||||||||||
| boczne | ǁ | ǁ̬ | |||||||||||||||||||||
| boczne nosowe | ǁ̃ | ||||||||||||||||||||||
| iniektywne | ɓ̥ | ɓ | ɗ̥ | ɗ | ᶑ̥ | ᶑ | ʄ̊ | ʄ | ɠ̊ | ɠ | ʛ̥ | ʛ | |||||||||||
Z koartykulacją
|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
