Aaron Copland

Aaron Copland
Ilustracja
Aaron Copland (1970)
Data i miejsce urodzenia

14 listopada 1900
Nowy Jork

Data i miejsce śmierci

2 grudnia 1990
Sleepy Hollow (Nowy Jork)

Instrumenty

fortepian

Gatunki

muzyka poważna

Zawód

muzyk (kompozytor, dyrygent)

Odznaczenia
Prezydencki Medal Wolności (Stany Zjednoczone) Narodowy Medal Sztuki (USA)
podpis
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Aaron Copland (ur. 14 listopada 1900 w Nowym Jorku, zm. 2 grudnia 1990 w Sleepy Hollow w stanie Nowy Jork) – kompozytor i dyrygent amerykański.

Zarys biografii

Urodził się w Nowym Jorku w rodzinie imigrantów żydowskich z Litwy. Mając 15 lat postanawia zostać muzykiem. Pierwszymi jego nauczycielami byli: Leopold Wolfsohn, Victor Wittgenstein i Clarence Adler. Od 1917 kształcił się pod kierunkiem Rubina Goldmarka (nauczyciela m.in. George’a Gershwina). W 1921 wyjechał do Francji, gdzie przez 3 lata studiował w klasie Nadii Boulanger w Paryżu i Fontainebleau. W styczniu 1925 zadebiutował jako kompozytor prawykonaniem Symphony for Organ and Orchestra (solistką była prof. Boulanger). W 1925 otrzymał kilkuletnie stypendium Guggenheima, które umożliwiło mu zajęcie się wyłącznie kompozycją.

W latach 1928-31 wspólnie z Rogerem Sessionsem organizował koncerty współczesnej muzyki amerykańskiej, tzw. Copland-Sessions Concerts. Był też dyrygentem American Festival of Contemporary Music w Yaddo w ciągu pierwszych dwóch lat istnienia tej instytucji. Przez 8 lat zajmował stanowisko prezesa Związku Kompozytorów Amerykańskich. Działał jako pianista, dyrygent oraz pedagog w Harvard University, w New School for Social Research w Nowym Jorku (1927-37) i w Berkshire Music Center.

W jego utworach słychać wpływy jazzu, folkloru amerykańskiego i meksykańskiego.

Obok kompozycji klasycznych – baletów, koncertów, oper i symfonii, tworzył też muzykę filmową.

Zajmował się także działalnością polityczną. Popierał Partię Komunistyczną USA, co spowodowało podjęcie przeciw niemu śledztwa przez FBI w latach ataków (patrz: Joseph McCarthy i makkartyzm) na kulturę i intelektualistów amerykańskich. Sam Copland porzucił komunizm, kiedy dowiedział się o prześladowaniach w ZSRR rosyjskiego kompozytora, Dmitrija Szostakowicza. Wówczas, przerażony funkcjonowaniem sowieckiego systemu, zaczął popierać Demokratów.

Copland jest powszechnie uznawany za prekursora i ojca współczesnej amerykańskiej muzyki poważnej. Przez długie lata był najpopularniejszym kompozytorem muzyki poważnej w Ameryce. Powstała w 1946 r. III Symfonia Coplanda została okrzyknięta najwybitniejszym amerykańskim dziełem symfonicznym[1].

Muzykolog i pisarz amerykański Howard Pollack w poświęconej Coplandowi monografii użył tytułu Życie i twórczość nadzwyczajnego człowieka (odniesienie do słynnej Fanfary dla zwyczajnego człowieka Coplanda). Był też pierwszym biografem, który podał do publicznej wiadomości fakty z prywatnego życia homoseksualnego kompozytora i wymienił w niej nazwiska jego partnerów[2].

Kompozycje

  • Symphony for Organ and Orchestra (1924)
  • Music for the Theatre (1925)
  • Dance Symphony (1925)
  • Concerto for Piano and Orchestra (1926)
  • Symphonic Ode (1927-1929)
  • Piano Variations (1930)
  • El Salon Mexico (1936)
  • Lincoln Portrait (1942)
  • Danzon Cubano (1942)
  • Music for the Movies (1942)
  • Fanfare for the Common Man (1942) spopularyzowane rockową przeróbką grupy Emerson, Lake and Palmer
  • Third Symphony (1944-1946)
  • The Red Pony (1948)
  • Clarinet Concerto (1947-1948)
  • Twelve Poems of Emily Dickinson (1950)
  • Piano Quartet (1950)
  • Old American Songs (1952)
  • The Tender Land (1954) (opera)
  • Orchestral Variations (1957)
  • Connotations (1962)
  • Music for a Great City (1964)
  • Inscape (1967)
  • Three Latin American Sketches (1972)
  • Balety
    • Grohg (1925/1932)
    • Dance Panels (1959)
    • Appalachian Spring (1944)
    • Billy the Kid (1938)
    • Rodeo (1942)

Przypisy

  1. Zdaniem B. Schaeffera III Symfonia Coplanda „w niczym arcydzieła nie przypomina, a co gorzej: za bardzo przypomina najróżniejsze rzeczy. Ponury eklektyzm doczekał się dobrego przyjęcia; wielu naśladowców Coplanda, obdarzonych na pewno nie mniejszym talentem, zaczęło kopiować Coplandowski eklektyzm, co dało produkt wiadomy: muzykę już nie do słuchania. Prymitywna Symfonia Coplanda, trzeba to przyznać, robi jeszcze pewne wrażenie - nawet w finale, opartym na prostackiej fanfarze skomponowanej niby to for the common man, czyli: dla zwykłego człowieka”.
  2. Howard Pollack, Howard PollackAaron Copland. The life and work of an uncommmon Man, New York: H. Holt, 1999, ISBN 978-0-252-06900-0

Bibliografia

  • B. Schaeffer: Kompozytorzy XX wieku. Wydawnictwo Literackie, Kraków, 1990.

Linki zewnętrzne

  • www.bbc.co.uk - Aaron Copland. bbc.co.uk. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-03-15)].
  • pbs.org - Aaron Copland
  • p
  • d
  • e
1934-1939
1940-1949
1950-1959
1960-1969
1970-1979
1980-1989
1990-1999
2000-2009
2010-2019
2020-2029
  • p
  • d
  • e
Lata 80.
Lata 90.
1990
1991
1992
1993
1994
1995
1996
1997
1998
1999
Lata 2000–2009
  • Wikiprojekt:Filmy
Kontrola autorytatywna (osoba):
  • ISNI: 0000000120961237
  • VIAF: 51874819
  • LCCN: n79089419
  • GND: 118986481
  • NDL: 00520848
  • LIBRIS: 20dggb1l4tnck4l
  • BnF: 13892722j
  • SUDOC: 087932318
  • SBN: CFIV040614
  • NLA: 36007052
  • NKC: jn19990001489
  • BNE: XX1126855
  • NTA: 068674899
  • BIBSYS: 90206050
  • CiNii: DA04093783
  • Open Library: OL891064A, OL5984858A
  • PLWABN: 9810583779405606
  • NUKAT: n97047412
  • J9U: 987007260183705171
  • PTBNP: 566302
  • CANTIC: a10069136
  • LNB: 000035031
  • NSK: 000261313
  • BNA: 000053724
  • CONOR: 18183779
  • ΕΒΕ: 252970
  • BLBNB: 000303882
  • KRNLK: KAC2018N5623
  • LIH: LNB:V*159893244;=Bf
  • RISM: people/67588
  • WorldCat: lccn-n79089419
Encyklopedia internetowa:
  • PWN: 3887707
  • Britannica: biography/Aaron-Copland
  • Universalis: aaron-copland
  • БРЭ: 2095315
  • NE.se: aaron-copland
  • SNL: Aaron_Copland
  • VLE: aaron-copland
  • Catalana: 0019688
  • DSDE: Aaron_Copland
  • identyfikator w Hrvatska enciklopedija: 12446