Blissidae

Blissidae
Stål, 1862
Okres istnienia: eocen–dziś
PreꞒ
O
S
D
C
P
T
J
K
Pg
N
Q
56/0
56/0
Ilustracja
Ischnodemus sabuleti, forma długoskrzydła
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

owady

Rząd

pluskwiaki

Podrząd

pluskwiaki różnoskrzydłe

Infrarząd

Pentatomomorpha

Nadrodzina

Lygaeoidea

Rodzina

Blissidae

Synonimy
  • Blissida Stål, 1862
  • Slaterellinae Drake & Davis, 1959
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons
Ischnodemus sabuleti, forma krótkoskrzydła
Rycina Toonglasa forficuloides

Blissidae – rodzina pluskwiaków z podrzędu różnoskrzydłych i nadrodziny Lygaeoidea. Obejmuje ponad 430 opisanych gatunków. Rozprzestrzeniona jest kosmopolitycznie. Przedstawiciele są fitofagami wysysającymi soki roślin jednoliściennych, najczęściej traw.

Morfologia

Pluskwiaki te wykazują znaczną zmienność w rozmiarach ciała[1], mieszcząc się jednak między 1,2 a 12 mm długości[2]. Zarys ciała również jest zmienny, od krótkiego i przysadzistego po wydłużony i silnie wysmuklony. Powierzchnię oskórka najczęściej pokrywa warstwa oprószenia, uformowana przez drobne, kolcopodobne szczecinki (spikule)[2][1]. Punktowanie na powierzchni półpokryw jest słabe i rozproszone lub brak go zupełnie[2]. Odwłok ma przetchlinki siódmego segmentu umieszczone na sternicie, zaś przetchlinki segmentów od drugiego do szóstego umieszczone grzbietowo[2][1]. U samca segment genitalny odwłoka zaopatrzony jest w guzek. Genitalia samicy z kolei charakteryzują zbiorniki nasienne wyposażone w skrzydełka[1].

Larwy mają ujścia grzbietowych gruczołów zapachowych odwłoka zlokalizowane między tergitami czwartym i piątym oraz między piątym i szóstym[2].

Biologia i ekologia

Owady te są fitofagami wysysającymi soki z roślin jednoliściennych, głównie wiechlinowców. W przeciwieństwie do większości Lygaeoidea wybierają ich organy wegetatywne, a nie nasiona. Najwięcej gatunków związanych jest pokarmowo z wiechlinowatymi (trawami)[2][1], zwłaszcza z plemionami Panicoideae, Festucoideae, Bambusoideae i Eragrostoideae[1]. Mniej liczne są taksony żerujące na ciborowatych, a jeszcze mniej wybiera rześciowate[2][1]. Bardzo rzadko żerują na innych przedstawicielach innych rzędów: imbirowcach, liliowcach, sitowcach i pałkowcach[1].

W większości pędzą skryty tryb życia, przebywając u nasady liści i w języczkach liściowych roślin żywicielskich. Tam żerują i się rozmnażają[2][1].

Rozprzestrzenienie

Rodzina rozprzestrzeniona jest kosmopolitycznie, jednak większość gatunków występuje w strefie tropikalnej[1][2]. Największą różnorodność gatunkową osiąga w południowej części Afryki, na Madagaskarze, w krainie orientalnej oraz Ameryce Centralnej i Południowej. W Australii stwierdzono 15 gatunków z 9 rodzajów. Na Nowej Zelandii brak ich zupełnie[1]. W Polsce stwierdzono 4 gatunki z 2 rodzajów[3] (zobacz: Blissidae Polski).

Taksonomia

Takson ten wprowadzony został w 1862 roku przez Carla Ståla pod nazwą Blissida[4]. Przez dłuższy czas klasyfikowana była w randze podrodziny Blissinae w obrębie szeroko rozumianych zwińcowatych[1]. Thomas J. Henry w 1997 roku opublikował wyniki analizy filogenetycznej infrarzędu, na podstawie której wniósł niektóre podrodziny zwińcowatych, w tym Blissinae, do rangi osobnych rodzin. Według wyników tejże analizy Blissidae zajmują pozycję siostrzaną względem kladu obejmującego zwińcowate, płaszczyńcowate, Cryptorhamphidae, wzdęcielowate, Ninidae, Malcidae, Colobathristidae i smukleńcowate[5].

Do rodziny tej należy ponad 430 opisanych gatunków[1], zaliczanych do 56 rodzajów[6][7]:

  • Aradacrates Slater & Wilcox, 1969
  • Aradademus Slater, 1967
  • Archaeodemus Slater, 1986
  • Atrademus Slater, 1967
  • Aulacoblissus Slater, 1986
  • Australodemus Slater & Sweet, 1963
  • Barademus Slater, 1967
  • Barrerablissus Brailovsky, 2015
  • Blissiella Slater, 1967
  • Blissus Burmeister, 1835
  • Bochrus Stal, 1861
  • Capodemus Slater & Sweet, 1972
  • Cavelerius Distant, 1903
  • Caveloblissus Slater & Wilcox, 1968
  • Chelochirus Spinola, 1839
  • Dentisblissus Slater, 1961
  • Dimorphopterus Stal, 1872
  • Eoblissus Garrouste, Schubnel et Nel, 2019
  • Extarademus Slater & Wilcox, 1966
  • Extaramorphus Slater, Ashlock & Wilcox, 1969
  • Gelastoblissus Slater & Wilcox, 1969
  • Geoblissus Hidaka, 1959
  • Hasanobochrus Ghauri, 1982
  • Heinsius Distant, 1901
  • Heteroblissus Barber, 1954
  • Howdenoblissus Stys, 1991
  • Iphicrates Distant, 1904
  • Ischnocoridea Horvath, 1892
  • Ischnodemus Fieber, 1837
  • Lemuriblissus Slater, 1967
  • Lucerocoris Slater, 1968
  • Macchiademus Slater & Wilcox, 1973
  • Macropes Motschulsky, 1859
  • Merinademus Slater, 1967
  • Micaredemus Slater, 1967
  • Napoblissus Brailovsky & Barrera, 2012
  • Patritiodemus Slater & Ahmad, 1971
  • Patritius Distant, 1901
  • Pirkimerus Distant, 1904
  • Praeblissus Barber, 1949
  • Praetorblissus Slater, 1966
  • Procellademus Slater & Wilcox, 1966
  • Propinquidemus Slater, 1986
  • Pseudoblissus Slater, 1979
  • Ramadademus Slater, 1967
  • Reticulatodemus Slater & Wilcox, 1966
  • Riggiella Kormilev, 1949
  • Scansidemus Slater & Wilcox, 1969
  • Scintillademus Slater, 1968
  • Slaterellus Drake & Davis, 1959
  • Spalacocoris Stal, 1874
  • Talpoblissus Slater & Wilcox, 1973
  • Toonglasa Distant, 1893
  • Wheelerodemus Henry & Sweet, 2015
  • Xenoblissus Barber, 1954

W zapisie kopalnym rodzina znana jest z wczesnego eocenu, dzięki inkluzji we z francuskim bursztynie z Oise[7].

Przypisy

  1. a b c d e f g h i j k l m G. Cassis, Gordon F. Gross: Zoological catalogue of Australia: Hemiptera: Heteroptera (Pentatomomorpha). CSIRO Publishing, 2002.
  2. a b c d e f g h i Randall T. Schuh, James Alexander Slater: True bugs of the world (Hemiptera:Heteroptera): classification and natural history. Cornell University Press, 1995, s. 251-258. ISBN 0-8014-2066-0. (ang.).
  3. podrodzina: Blissinae C. Stål, 1862. [w:] Biodiversity Map [on-line]. [dostęp 2020-04-16].
  4. C. Stål. Hemiptera mexicana enumeravit speciesque novas descripsit. „Stettiner Entomologische Zeitung”. 23, s. 81-118, 273-281, 289-325, 437-462, 1862. 
  5. T.J. Henry. Phylogenetic analysis of family groups within the infraorder Pentatomomorpha (Hemiptera: Heteroptera), with emphasis on the Lygaeoidea. „Annals of the Entomological Society of America”. 90 (3), s. 275–301, 1997. 
  6. Pablo M. Dellapé, Thomas J. Henry, David C. Eades: family Blissidae. [w:] Lygaeoidea Species File (Version 5.0/5.0) [on-line]. [dostęp 2020-04-15].
  7. a b Romain Garrouste, Thomas Schubnel, Andre Nel. The first chinch bug Blissidae (Hemiptera, Heteroptera) from the Eocene Oise amber. „Palaeoentomology”. 2 (1), 2019. DOI: 10.11646/palaeoentomology.2.1.6. 
  • p
  • d
  • e
Rodziny pluskwiaków
Fulgorokształtne
Coleoscytoidea
  • †Coleoscytidae
Fulgoroidea
  • Acanaloniidae
  • Achilidae
  • Achilixiidae
  • cybelowate
  • Derbidae
  • Eurybrachidae
  • Flatidae
  • Fulgoridae
  • †Fulgoridiidae
  • Gengidae
  • Hypochthonellidae
  • Kinnaridae
  • †Lalacidae
  • Lophopidae
  • Meenoplidae
  • †Neazoniidae
  • Nogodinidae
  • ocikowate
  • owoszczowate
  • †Perforissidae
  • †Qiyangiricaniidae
  • Ricaniidae
  • sietnicowate
  • szrońcowate
  • szydlakowate
  • Tropiduchidae
  • †Weiwoboidae
Surijokocixioidea
  • †Surijokocixiidae
Cykadokształtne
Cercopoidea
Cicadoidea
Dysmorphoptiloidea
  • †Dysmorphoptilidae
  • †Eoscarterellidae
  • †Magnacicadiidae
Hylicelloidea
  • †Chiliocyclidae
  • †Hylicellidae
  • †Mesojabloniidae
Membracoidea
  • Aetalionidae
  • †Archijassidae
  • Melizoderidae
  • Myerslopiidae
  • skoczkowate
  • zgarbowate
Palaeontinoidea
  • †Dunstaniidae
  • †Mesogereonidae
  • †Palaeontinidae
Pereborioidea
  • †Curvicubitidae
  • †Ignotalidae
  • †Pereboriidae
Prosboloidea
  • †Prosbolidae
  • †Maguviopseidae
Prosbolopseoidea
  • †Prosbolopseidae
Dipsocoromorpha
Dipsocoroidea
Stemmocryptoidea
Enicocephalomorpha
Enicocephaloidea
  • Aenictopecheidae
  • Enicocephalidae
Pluskwiaki półwodne
Gerroidea
Hebroidea
Hydrometroidea
Mesovelioidea
Leptopodomorpha
Leptopodoidea
  • Leotichiidae
  • †Leptaphelocheiridae
  • Leptopodidae
  • Omaniidae
  • †Palaeoleptidae
Saldoidea
Pluskwiaki wodne właściwe
Corixoidea
Naucoroidea
Nepoidea
Notonectoidea
Pleoidea
Ochteroidea
Cimicomorpha
Cimicoidea
  • Curaliidae
  • dziubałkowate
  • pluskwowate
  • Lasiochilidae
  • Lyctocoridae
  • Plokiophilidae
  • Polyctenidae
  • †Torirostratidae
  • Velocipedidae
  • †Vetanthocoridae
Joppeicoidea
Miroidea
Naboidea
Reduvoidea
Thaumastocoroidea
  • Thaumastocoridae
Tingoidea
Pentatomomorpha
Aradoidea
Coreoidea
Idiostoloidea
Lygaeoidea
Pyrrhocoroidea
Tarczówki
Coelorrhyncha
Peloridiomorpha
  • †Hoploridiidae
  • †Karabasiidae
  • Peloridiidae
  • †Progonocimicidae
Progonocimicomorpha
  • †Progonocimicidae
czerwce
  • Aclerdidae
  • †Albicoccidae
  • †Apticoccidae
  • †Arnoldidae
  • Beesoniidae
  • †Burmacoccidae
  • brzózkowate
  • Conchaspididae
  • Dactylopiidae
  • drewnikowate
  • †Electrococcidae
  • Eriococcidae
  • †Grimaldiellidae
  • †Grohnidae
  • gwiazdoszowate
  • †Hammanococcidae
  • Halimococcidae
  • †Hodgsonicoccidae
  • †Inkaidae
  • †Jersicoccidae
  • †Kozariidae
  • †Kukaspididae
  • kermesowate
  • korowinowcowate
  • †Labiococcidae
  • †Lebanococcidae
  • Lecanodiaspididae
  • †Lithuanicoccidae
  • Margarodidae
  • miłkowate
  • misecznikowate
  • †Pennygullaniidae
  • Phenacoleachiidae
  • Phoenicococcidae
  • †Serafinidae
  • Stictococcidae
  • tarcznikowate
  • †Weitschatidae
  • wełnowcowate
  • zabielicowate
koliszki
  • Aphalaridae
  • Calophyidae
  • Carsidaridae
  • Homotomidae
  • †Liadopsyllidae
  • Liviidae
  • †Malmopsyllidae
  • Phacopteronidae
  • †Protopsyllidiidae
  • Psyllidae
  • Triozidae
mączliki
  • mączlikowate
mszyce
Adelgoidea
Aphidoidea
  • mszycowate
  • Bajsaphididae
  • †Canadaphididae
  • †Cretamyzidae
  • †Drepanochaitophoridae
  • †Oviparosiphidae
  • †Sinaphididae
Genaphidoidea
  • †Genaphididae
Naibioidea
  • †Dracaphididae
  • †Naibiidae
  • †Sinojuraphididae
Palaeoaphidoidea
Phylloxeroidea
  • filokserowate
Tajmyraphidoidea
  • †Burmitaphididae
  • †Grassyaphididae
  • †Khatangaphididae
  • †Lebanaphididae
  • †Retinaphididae
  • †Tajmyraphididae
Triassoaphidoidea
incertae sedis
  • †Archiconiopterygidae
Niesklasyfikowane w podrzędach
  • †Archescytinidae
  • Aviorrhynchidae
  • †Granulidae
  • †Ingruidae
  • †Ipsviciidae
  • †Paraknightiidae
  • †Protoprosbolidae
  • †Saaloscytinidae
  • †Scytinopteridae
  • †Serpentivenidae
  • †Stenoviciidae
Identyfikatory zewnętrzne (takson):
  • BioLib: 419395
  • EoL: 2644327
  • GBIF: 7879
  • identyfikator iNaturalist: 489050
  • ITIS: 676859
  • NCBI: 1202956