Bieżuń

miasto w gminie miejsko-wiejskiej

Rynek


Herb	Flaga

Państwo

Polska

Województwo

mazowieckie

Powiat

żuromiński

Gmina

Bieżuń

Data założenia

1406

Prawa miejskie

1406–1674, 1767–1870, 1994

Burmistrz

Andrzej Szymański

Powierzchnia

12,07 km²

Populacja (31.12.2019)
• liczba ludności
• gęstość

1850^[1]
153,3 os./km²

Strefa numeracyjna

+48 23

Kod pocztowy

09-320

Tablice rejestracyjne

WZU

Położenie na mapie gminy Bieżuń

Położenie na mapie Polski

Położenie na mapie województwa mazowieckiego

Położenie na mapie powiatu żuromińskiego

52°57′41″N 19°53′27″E/52,961389 19,890833

TERC (TERYT)

1437014

SIMC

0111981

Urząd miejski

ul. Warszawska 2
09-320 Bieżuń

Multimedia w Wikimedia Commons

Hasło w Wikisłowniku

Strona internetowa

Bieżuń – miasto w Polsce, w województwie mazowieckim, w powiecie żuromińskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Bieżuń, nad rzeką Wkrą.

Prywatne miasto szlacheckie położone było w drugiej połowie XVI wieku w powiecie sierpeckim województwa płockiego^[2]. Miasto prywatne Królestwa Kongresowego, położone było w 1827 w powiecie mławskim, obwodzie mławskim województwa płockiego^[3]. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do woj. ciechanowskiego. Bieżuń uzyskał lokację miejską w 1406 roku, został zdegradowany przed 1700 rokiem. Ponownie odzyskał prawa miejskie w 1767 roku i stracił w 1869 roku. W grudniu 1993 roku Rada Ministrów nadała mu prawa miejskie^[4], a rozporządzenie weszło w życie 1 stycznia 1994 roku^[5].

Według danych GUS z 31 grudnia 2019 r. miasto miało 1850 mieszkańców^[1].

Historia

W XIV wieku Bieżuń był ośrodkiem intensywnej kolonizacji, w 1406 otrzymał prawa miejskie. W XVIII wieku stanowił własność Zamoyskich, którzy zapewnili mu rozkwit i ożywienie gospodarcze. W późniejszych latach miasto wielokrotnie zmieniało właścicieli, było miejscem targów i stanowiło lokalny ośrodek handlowy. W I połowie XIX wieku rozwinęło się sukiennictwo, podczas powstania styczniowego w okolicach miasta potyczki. W ramach represji Bieżuń został pozbawiony praw miejskich i zdegradowany do roli wsi. Po 1945 stał się miejscowością rolniczą, przodującą w hodowli drobiu, ogrodnictwie szklarniowym, z drobnym przemysłem spożywczym i rzemiosłem. W czasach Polski Ludowej powstało liceum ogólnokształcące i dom kultury^[6]. W czasie funkcjonowania gromad, wówczas wieś była siedzibą gromady Bieżuń. Rozporządzeniem Rady Ministrów z 13 grudnia 1993 roku Bieżuniowi przywrócono prawa miejskie^[4]. Rozporządzenie weszło w życie 1 stycznia 1994 roku^[5].

Miejscowość jest siedzibą rzymskokatolickiej parafii św. Stanisława Biskupa Męczennika.

W Bieżuniu urodził się Izaak Cylkow, pierwszy rabin Wielkiej Synagogi w Warszawie; z Bieżunia pochodzi wicemistrz olimpijski z Pekinu w rzucie dyskiem, Piotr Małachowski, oraz polski aktor i reżyser teatralny Jerzy Bończak.

Burmistrzowie Bieżunia

Alina Truszczyńska (1994-1998)
Roman Kochanowicz (1998-2002)
Ewa Łubińska (2002-2010)
Andrzej Szymański (od 2010)

Demografia

Piramida wieku mieszkańców Bieżunia w 2014 roku^[7]

Zabytki

Wybrane zabytki

barokowy kościół Świętej Trójcy
pałac Zamoyskich z II połowy XVIII wieku, przebudowany, barokowo-klasycystyczny, ruiny oficyny z XVIII w.
park krajobrazowy z pozostałościami fortyfikacji z XVI wieku
synagoga w Bieżuniu
Muzeum Małego Miasta przy rynku
pozostałości domu poety Stefana Gołębiowskiego
ruiny młyna wodnego na rzece Wkrze
drewniane domy

Komunikacja

W mieście zbiegają się drogi wojewódzkie:

DW541 kierunek Sierpc – Bieżuń – Żuromin – Lidzbark – Lubawa
DW561 kierunek Drobin

Zobacz też

Przypisy

↑ ^a ^b Wyniki badań bieżących - Baza Demografia - Główny Urząd Statystyczny [online], demografia.stat.gov.pl [dostęp 2020-09-14] .
↑ Corona Regni Poloniae. Mapa w skali 1:250 000, Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk i Pracownia Geoinformacji Historycznej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
↑ Tabella miast, wsi, osad Królestwa Polskiego, z wyrażeniem ich położenia i ludności, alfabetycznie ułożona w Biórze Kommissyi Rządowéy Spraw Wewnętrznych i Policyi. T. 1 : A-Ł, Warszawa 1827, s. 23.
↑ ^a ^b ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW z dnia 13 grudnia 1993 r. w sprawie nadania niektórym miejscowościom statusu miasta. [online], www.prawo.pl, 1993 .
↑ ^a ^b Nowe miasta - Archiwum Rzeczpospolitej [online], archiwum.rp.pl [dostęp 2020-07-01] .
↑ Tomasz Chludziński, Janusz Żmudziński, "Mazowsze, mały przewodnik", Wyd. Sport i Turystyka, Warszawa 1978 s. 99
↑ Bieżuń w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-06-24] , liczba ludności w oparciu o dane GUS.

Linki zewnętrzne

Miasto i gmina Bieżuń
BIP Miasto i gmina Bieżuń
Historia Żydów w Bieżuniu na portalu Wirtualny Sztetl
Bieżuń, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 224 .

Gmina Bieżuń

Siedziba gminy: Bieżuń

Miasto	Bieżuń
Wsie	Adamowo Bielawy Gołuskie Dąbrówki Dźwierzno Gołuszyn Karniszyn Karniszyn-Parcele Kobyla Łąka Kocewo Mak Małocin Myślin Pełki Pozga Sadłowo Sadłowo-Parcele Sławęcin Stanisławowo Stawiszyn-Łaziska Stawiszyn-Zwalewo Strzeszewo Trzaski Wieluń-Zalesie Wilewo Władysławowo Zgliczyn Pobodzy
Kolonia	Kobyla Łąka
Osada leśna	Marysin
Części wsi	Grądy Kruś Łążyn Semborze Siedliska
Kolonie wsi	Borki Kocewko
Osada wsi	Ludwinowo
Przysiółki wsi	Głodowo Karolewo Wilczy Ostrów Wykno

Powiat sierpecki (1867–1975)

Siedziba powiatu – Sierpc

Przynależność wojewódzka	gubernia płocka (1867–1915) woj. warszawskie (II RP) (1919–39) woj. warszawskie (1945–75)
Miasta	Bieżuń (do 1870) Raciąż (do 1870 i od 1922) Sierpc Żuromin (do 1870 i 1925–55 →)
Gminy wiejskie (1867–1954 i 1973–75)	Białyszewo (do 1954) Bieżuń (186?–1954) Borkowo (do 1954) Bożewo (do 1874) Gozdowo (od 1973) Gójsk (← 1924–54) Gradzanowo (do 1954) Gutkowo (do 1954) Kosemin (do 1954) Koziebrody (do 1954) Lisewo (1874–1954) Mochowo (od 1973) Poniatowo (do 1870) Raciąż Rościszewo Siemiątkowo Koziebrodzkie (od 1973) Sierpc (od 1973) Smoszewo (do 1874) Stawiszyn (do 1954) Szczutowo (od 1973) Zawidz (od 1973) Żuromin (1870–1954)
Gromady (1954–72)	Bieżuń (1954–55 →) Borkowo Kościelne / Borkowo (1954–59) Bożewo (1954–72) Czarnia Duża (← 1956) Goleszyn (1954–72) Gozdowo (1954–72) Gójsk (1954–72) Gradzanowo (1954–58) Jeżewo (1954–72) Komunin Stary (1954–57) Kosemin (1954–61) Koziebrody (1954–72) Krajkowo (1954–72) Kraszewo-Gaczułty (1954–58) Krzeczanowo (1954–59) Kurowo (1954–59) Lelice (← 1956–72) Ligowo (← 1956–72) Lutocin (1954–55 →) Ługi (1954–55 →) Łukomie (1954–72) Mochowo (1954–72) Nowa Wieś (1954–58) Olszewo (1954–55 →) Piastowo (1954–59) Poniatowo (1954–55 →) Raciąż (1959–72) Rościszewo (1954–72) Rzeszotary-Chwały (1954–59) Seroki (1954–55 →) Siemiątkowo Koziebrodzkie (1954–72) Sierpc (1960–72) Sławęcin (1954–55 →) Słupia (← 1956–72) Studzieniec (1954–59) Sudragi (1954–59) Szczutowo (← 1956–72) Unieck (1954–72) Wola Stara (← 1956–58) Zambrzyca (1957) Zawidz (1954–72)

Miasta województwa mazowieckiego

Na prawach powiatu	Ostrołęka Płock Radom Siedlce Warszawa
Powiatowe	Białobrzegi Ciechanów Garwolin Gostynin Grodzisk Mazowiecki Grójec Kozienice Legionowo Lipsko Łosice Maków Mazowiecki Mińsk Mazowiecki Mława Nowy Dwór Mazowiecki Ostrów Mazowiecka Ożarów Mazowiecki Otwock Piaseczno Płońsk Pruszków Przasnysz Przysucha Pułtusk Sierpc Sochaczew Sokołów Podlaski Szydłowiec Węgrów Wołomin Wyszków Zwoleń Żuromin Żyrardów
Gminne	Bieżuń Błonie Bodzanów Brok Brwinów Cegłów Chorzele Ciepielów Czerwińsk nad Wisłą Dobre Drobin Gąbin Gielniów Glinojeck Głowaczów Góra Kalwaria Halinów Iłża Jadów Jastrząb Jedlnia-Letnisko Józefów Kałuszyn Karczew Kobyłka Konstancin-Jeziorna Kosów Lacki Latowicz Lubowidz Łaskarzew Łochów Łomianki Maciejowice Magnuszew Marki Milanówek Mogielnica Mordy Mrozy Mszczonów Myszyniec Nowe Miasto Nowe Miasto nad Pilicą Odrzywół Osieck Piastów Pilawa Pionki Podkowa Leśna Raciąż Radzymin Różan Sanniki Serock Siennica Sienno Skaryszew Sochocin Solec nad Wisłą Sulejówek Tarczyn Tłuszcz Warka Wiskitki Wyszogród Wyśmierzyce Zakroczym Ząbki Zielonka Żelechów

Miasta zdegradowane reformą carską z 1869–1870

Legenda: (1) w nawiasach podano okres praw miejskich; (2) wytłuszczono miasta trwale restytuowane; (3) tekstem prostym opisano miasta nierestytuowane, miasta restytuowane przejściowo (ponownie zdegradowane) oraz miasta niesamodzielne, włączone do innych miast (wyjątek: miasta połączone na równych prawach, które wytłuszczono); (4) gwiazdki odnoszą się do terytorialnych zmian administracyjnych: (*) – miasto restytuowane połączone z innym miastem (**) – miasto restytuowane włączone do innego miasta (***) – miasto nierestytuowane włączone do innego miasta (****) – miasto nierestytuowane włączone do innej wsi; (5) (#) – miasto zdegradowane w ramach korekty reformy (w 1883 i 1888); (6) zastosowane nazewnictwo oddaje formy obecne, mogące się różnić od nazw/pisowni historycznych.

Adamów (1539–1870)
Aleksandrów Łódzki (1822–1870, od 1924)
Andrzejewo (1528–1870)
Annopol (1761–1870, od 1996)
Babiak (1815–1870)
Bakałarzewo (1570–1870)
Balwierzyszki (1520–1870)
Baranów (1544–1870)
Bełchatów (1737–1870, od 1925)
Bełżyce (1417–1870, od 1958)
Będków (1453–1870)
Biała Rawska (1498–1510, 1521–1870, od 1925)
Białaczów (1456–1674, 1787–1870, od 2024)
Białobrzegi (1540–1870, od 1958)
Bielawy (1403–1870)
Bielsk (1373–1870)
Bieżuń (1406–1674, 1767–1870, od 1994)
Biskupice (1450–1870)
Bobrowniki (1403–1870, od 2024)
Bobrowniki (1485–1870)
Bodzanów (1351–1870, od 2023)
Bodzentyn (1355–1870, od 1994)
Bogoria (1616–1870, od 2024)
Bolesławiec (1266–1870, od 2024)
Bolimów (1370–1870, od 2022)
Brdów (1436–1870)
Brok (1501–1870, od 1922)
Brudzew (1458–1870)
Burzenin (1378–1870)
Busko-Zdrój (1287–1870, od 1916)
Bychawa (1537–1870, od 1958)
Cegłów (1621–1870, od 2022)
Chocz (1382–1870, od 2015)
Chodecz (1442–1812, 1822–1870, od 1921)
Chodel (1517–1824, 1838–1870)
Chorzele (1542–1870, od 1919)
Ciechanowiec Nowe Miasto (1580–1795, 1807–1870, 1938→***)
Ciepielów (1548–1870, od 2024)
Czeladź (1242–1870, od 1915)
Czemierniki (1509–1870, od 2024)
Czersk (1350–1870)
Czerwińsk nad Wisłą (1373–1870, od 2020)
Czyżew (1738–1870, od 2011)
Ćmielów (1505–1870, od 1962)
Daleszyce (1569–1870, od 2007)
Dąbrowice (1455–1870, od 2023)
Denków (1564–1870, 1954→***)
Dobra (1392–1870, od 1919)
Dobrzyń nad Drwęcą (1789–1870, 1919–1950→*)
Drobin (1511–1870, od 1994)
Drzewica (1429–1870, od 1987)
Działoszyn (1412–1870, od 1994)
Filipów (1570–1870)
Firlej (1557–1870)
Frampol (1738–1870, od 1993)
Gielniów (1455–1870, od 2024)
Gliniany (1595–1870)
Głowaczów (1445–1870, od 2024)
Głowno (1427–1870, od 1925)
Głusk (1688–1870, 1989→***)
Gniewoszów (1693–1870)
Golina (1330–1870, od 1921)
Goraj (1405–1870, od 2021)
Gorzków-Osada (1689–1870)
Goszczyn (1386–1870)
Gowarczów (1430–1870, od 2024)
Góra Kalwaria # (1670–1883, od 1916)
Grabowiec (1601–1870)
Grabowiec (1418–1870)
Grabów (1372–1690, 1800–1870, od 2024)
Grajewo (1540–1870, od 1919)
Granica (1735–1870, 1965→****)
Grocholice (1485–1870, 1977→***)
Grodzisk Mazowiecki (1522–1870, od 1916)
Grzegorzew (1435–1870)
Horodło (1432–1870)
Horodyszcze (1558–1870)
Iłów (1506–1870)
Iłża (1239–1870, 1916–1919, od 1925)
Inowłódz (1350–1870, od 2024)
Iwaniska (1403–1870, od 2022)
Iwanowice (1460–1870)
Izbica (1750–1870, od 2022)
Izbica Kujawska (1394–1870, od 1973)
Jadów (1823–1870, od 2023)
Janowiec (1537–1870)
Janowo (1421–1870)
Janów (1696–1870)
Janów Podlaski (1465–1870, 1919–1940, 1944–1946)
Jarczów (1775–1870)
Jastrząb (1422–1870, od 2023)
Jedlińsk (1530–1870)
Jeziorzany (Łysobyki) (1498–1870)
Jeżów (1334–1870, od 2023)
Jędrzejów (1271–1870, od 1916)
Józefów (1725–1870, od 1988)
Józefów nad Wisłą (1687–1870, od 2018)
Kamieńczyk (1428–1870)
Kamieńsk (1374–1870, od 1994)
Kamionka (1469–1870, od 2021)
Karczew (1548–1870, od 1959)
Kazanów (1566–1870)
Kazimierz (1288–1870)
Kazimierz Biskupi (1287–1870)
Kazimierz Dolny (1348–1870, od 1927)
Kiernozia (1523–1579, 1784–1870, od 2024)
Kikół (1791–1870, od 2024)
Kleczew (1366–1870, od 1919)
Klimontów (1604–1870, od 2020)
Klwów (1413–1870)
Kłobuck (1339–1870, od 1919)
Kłodawa (1383–1870, od 1925)
Kock (1417–1870, od 1919)
Kodeń (1511–1870)
Kołbiel (1532–1870)
Komarów-Osada (1748–1870)
Koniecpol (1403–1870, od 1927)
Konstantynów (1729–1870)
Konstantynów Łódzki (1830–1870, od 1924)
Końskowola (1532–1870)
Koprzywnica (1262–1870, od 2001)
Kosów Lacki (1723–1870, od 2000)
Koszyce (1374–1870, od 2019)
Kowal (1339–1870, od 1919)
Koziegłowy (1472–1870, od 1950)
Koźminek (1369–1870, od 2021)
Krasnobród (1576–1870, od 1994)
Krasnosielc (1824–1870)
Kromołów (1388–1870, 1977→***)
Krośniewice (1452–1870, od 1926)
Kryłów (1523–1870)
Krzepice (1357–1870, od 1915)
Krzeszów (1641–1870)
Książ Wielki (1372–1870, od 2023)
Kuczbork-Osada (1384–1870)
Kunów (1467–1870, od 1990)
Kurów (1442–1870)
Kurozwęki (1347–1870)
Kurzelów (1285–1870)
Lasocin (1547–1870)
Latowicz (1423–1870, od 2023)
Lądek (1269–1870)
Lelów (1314–1870)
Lipsk (1580–1870, od 1983)
Lipsko (1613–1870, od 1958)
Liw (1421–1870)
Lubień Kujawski (1489–1870, od 1919)
Lubraniec (1509–1870, od 1919)
Ludwinów (1719–1870)
Lutomiersk (1274–1870, od 2022)
Lututów (1406–1720, 1843–1870, od 2020)
Łagów (1375–1870, od 2018)
Łaskarzew (1418–1870, od 1969)
Łaszczów (1549–1870, od 2010)
Łomazy (1566–1870)
Łosice (1505–1870, od 1919)
Łoździeje (1597–1870, od 1946)
Maciejowice (1507–1870, od 2024)
Magnuszew (1377–1576, 1776–1870, od 2024)
Małogoszcz (1408–1870, od 1996)
Markuszów (1330–1870)
Michów (1531–1870)
Miedzna (1470–1870)
Modliborzyce (1642–1870, od 2014)
Modrzejów (1706–1870, 1915→***)
Mogielnica (1317–1870, od 1916)
Mokobody (1496–1870)
Mordy (1488–1870, od 1919)
Mrzygłód (1412–1870, 1915–1919; 1983→***)
Mstów (1278–1870)
Myszyniec (1791–1870, od 1993)
Nadarzyn (1453–1870)
Nowa Brzeźnica (1287–1870)
Nowa Słupia (1351–1870, od 2019)
Nowe Brzesko (1279–1870, od 2011)
Nowe Miasto (1420–1870, od 2022)
Nowe Miasto nad Pilicą (1400–1870, od 1916)
Nowogród (1427–1870, od 1927)
Nowy Korczyn (1258–1870, 1916–1919, od 2019)
Nur (1416–1870)
Odrzywół (1418–1870, od 2024)
Ogrodzieniec (1386–1870, od 1973)
Okuniew (1538–1870)
Oleśnica (1470–1870, od 2019)
Olita (1581–1870, od 1977)
Olsztyn (1488–1870, od 2022)
Opatowiec (1271–1870, od 2019)
Opatówek (1338–1870, od 2017)
Opole Lubelskie (1418–1870, od 1957)
Orchówek (1506-XVIII, 1775–1870)
Osieck (1558–1870, od 2024)
Osiek (1430–1870, od 1994)
Osięciny (1824–1870)
Osmolin (1462–1870)
Ostrów Lubelski (1548–1870, od 1919)
Ożarów (1569–1870, od 1988)
Pacanów (1265–1870, od 2019)
Pajęczno (1276–1870, od 1958)
Parysów (1538–1870)
Parzęczew (1421–1870, od 2024)
Pawłów (1470–1870)
Piaseczno (1429–1870, od 1916)
Piaski (1456–1870, od 1993)
Piątek (1339–1870, od 2020)
Pierzchnica (1370–1870, od 2019)
Pilica (1394–1870, od 1994)
Pilwiszki (1536–1870)
Piotrków Kujawski (1738–1870, od 1998)
Piszczac (1530–1870, od 2024)
Pławno (1544–1870)
Poddębice (1400–1673, 1822–1870, od 1934)
Połaniec (1264–1870, od 1980)
Poniemuń (1763–1825, 1836–1870, 1931→***)
Praszka (1392–1870, od 1919)
Proszowice (1358–1870, od 1923)
Przedecz (1363–1870, od 1919)
Przerośl (1576–1870)
Przybyszew (1396–1870)
Przyrów (1369–1870, od 2024)
Przysucha (1710–1870, od 1958)
Przytyk (1333–1870, od 2024)
Puchaczów (1527–1870)
Pyzdry (1257–1870, od 1919)
Raciąż (1425–1870, od 1922)
Raciążek (1317–1870)
Raczki (1703–1870)
Radoszyce (1370–1870, 1915–1919, od 2018)
Radzanów (1400–1870)
Radziejów (1252–1870, od 1919)
Radziłów (1466–1870)
Rajgród (1566–1870, od 1924)
Raków (1569–1870)
Rejowiec (1547–1870, od 2017)
Rossosz (1584–1870)
Rozprza (1272–1870, od 2023)
Różan (1378–1870, od 1919)
Rychwał (1458–1870, od 1921)
Ryczywół (1369–1870)
Rzgów (1502–1870, 1915–1919, od 2006)
Sapieżyszki (1825–1870)
Sarnaki (1754–1870)
Sawin (1492–1870)
Secemin (1395–1870)
Sereje (1511–1870)
Serock (1417–1870, od 1923)
Serokomla (1537–1870)
Sieciechów (1370–1870)
Siennica (1526–1870, od 2024)
Sienno (1421–1870, od 2024)
Siewierz (1304–1870, od 1962)
Simno (1626–1870, od 1956)
Skalbmierz (1342–1870, od 1927)
Skała (1262–1870, od 1987)
Skaryszew (1264–1870, od 1922)
Skępe (1445–1870, od 1997)
Skrzynno (1308–1870)
Skulsk (1384–1504, 1566–1662, 1793–1870)
Sławatycze (1577–1870)
Sławków (1286–1870, 1958–1977→**, od 1984)
Słomniki (1358–1870, od 1917)
Służewo (1339–1870)
Sobków (1563–1870)
Sobota (1393–1870)
Sochocin (1385–1870, od 2021)
Sokoły (1827–1870, 1919–1950)
Solec nad Wisłą (1370–1870, 1916–1919, od 2021)
Sompolno (1477–1870, od 1973)
Sopoćkinie (1560–1870)
Stanisławów (1523–1870)
Staw (1405–1870)
Stawiski (1702–1871, od 1915)
Stawiszyn (1291–1870, od 1915)
Sterdyń (1737–1870)
Stężyca (1330–1870)
Stoczek Łukowski (1540–1870, od 1919)
Stopnica (1362–1870, 1916–1919, od 2015)
Stryków (1394–1870, od 1923)
Sudargi (1724–1870)
Sulejów (1296–1870, od 1927)
Szadek (1295–1870, od 1919)
Szczekociny (1470–1870, od 1923)
Szczerców (1364–1870)
Szreńsk (1383–1870)
Szydłów (1329–1870, od 2019)
Ślesin (1358–1579, 1618–1870, od 1921)
Śniadowo (1775–1870)
Tarczyn (1353–1870, od 2003)
Tarłów (1550–1870)
Tarnogóra (1548–1870)
Tarnogród (1567–1870, 1915–1919, od 1987)
Tuliszków (1458–1870, od 1919)
Turobin (1420–1870, od 2024)
Tuszyn (1416–1870, od 1924)
Tyszowce (1419–1870, od 2000)
Uchanie (1484–1870)
Ujazd (1428–1870, od 2023)
Uniejów (1331–1870, od 1919)
Urzędów (1405–1870, od 2016)
Waśniów (1351–1870)
Wąchock (1454–1870, od 1994)
Wąsosz (1436–1870)
Wąwolnica (1346–1870)
Widawa (1388–1870)
Wieniawa (1768–1870, 1916→***)
Wieruszów (1368–1870, od 1919)
Wierzbica (1469–1870)
Wierzbnik (1624–1870, 1916–1939→*)
Wilczyn (1458–1478, 1485–1870)
Wiskitki (1595–1870, 1916–1919, od 2021)
Wisznice (1579–1870)
Wisztyniec (1570–1870)
Wiślica (1345–1870, od 2018)
Wizna (1435–1870)
Wiżajny (1620–1870)
Władysławów (1727–1870, 1919–1934)
Włodowice (1386–1870, od 2023)
Włoszczowa (1539–1870, od 1916)
Wodzisław (1366–1870, od 2021)
Wohyń (1519–1870)
Wojsławice (1445–1870)
Wolanów (1773–1870)
Wolbórz (1273–1870, od 2011)
Wolbrom (1321–1870, od 1930)
Wysokie Mazowieckie (1503–1870, od 1919)
Wyszków (1502–1870, od 1919)
Wyśmierzyce (1338–1870, od 1922)
Zagórów (1407–1870, od 1919)
Zaklików (1565–1870, od 2014)
Zambrów (1430–1870, od 1919)
Zawichost # (1255–1888, od 1926)
Złoczew (1605–1870, od 1919)
Zwoleń (1425–1870, 1915–1919, od 1925)
Żarki (1382–1870, od 1949)
Żarnowiec (1340–1870)
Żarnów (1360–1577, 1655–1662, 1786–1870, od 2024)
Żółkiewka (1702–1870)
Żuromin (1767–1870, od 1925)
Żychlin (1397–1870, od 1924)

Źródła: Ukaz do rządzącego senatu z 1 (13) czerwca 1869, ogłoszony 1 (13 lipca) 1869. Listy miast poddanych do degradacji wydano w 20 postanowieniach między 29 października 1869 a 12 listopada 1870. Weszły one w życie: 13 stycznia 1870, 31 maja 1870, 28 sierpnia 1870, 13 października 1870 oraz 1 lutego 1871 (Stawiski).